شهروند| اتصال به شبکه‌های بین‌المللی پرداخت کلید خورد. قرارداد همکاری بین شرکت خدمات انفورماتیک و شرکت PBC به امضا رسید و قرار شده این شرکت روسی سامانه سوییچ کارت استاندارد را در ایران اجرایی کند. با این وجود برخی از کارشناسان نگران کارکرد این کارت در دیگر کشورها هستند. یک کارشناس بانکی که نخواست نامش فاش شود، در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: بانک توسعه صادرات که در سال‌های قبل از تحریم یکی از بانک‌های معتبر در روند صدور ویزاکارت بود، سال 91 چنین قراردادی را با یکی از کشورهای همسایه شمالی ایران امضا کرد، اما کارت‌های صادرشده توسط این شرکت‌ها تنها در خود این کشورها عمل می‌کرد و امکان استفاده از آنها حتی در دیگر کشورهای همسایه ایران هم وجود نداشت. او می‌گوید: به‌طور قطع امکان استفاده از این سوییچ کارت‌ها در خود کشور روسیه وجود خواهد داشت اما این‌که آیا این کارت‌ها در دیگر کشورها هم جواب دهد، محل تردید است. این درحالی است که مدیرعامل مرکز آموزش و فرهنگ‌سازی بانکداری الکترونیک «فابا» این طرح را یک توافق دوجانبه و در نه سطح بین‌المللی می‌داند. به گفته محمدمراد بیات این طرح برای تسهیل مراودات پولی بین ایران و روسیه منعقد شده است.
توافقات دوجانبه در نبود مستر و ویزاکارت
بعد از رفع تحریم‌ها و امضای برجام، بسیاری انتظار این را داشتند که پای مسترکارت و ویزاکارت به عرصه بانکداری ایران باز شود و به راحتی، موافقت مورد نیاز برای صدور این کارت‌های ارزی بین‌المللی در سیستم بانکی ایران صورت گیرد، اما این‌طور نشد و اکنون که بیش از یک‌سال از امضای برجام می‌گذرد، هنوز صدور این کارت‌های ارزی در شبکه بانکی میسر نیست؛ چراکه پایه این کارت‌ها آمریکایی است و تا به‌حال آمریکا اجازه نداده که روابط بانکی ایران با شرکت‌های صادرکننده این کارت‌ها، راه سهل‌تری را در پیش گیرد. آنگونه که بیات می‌گوید، اجرای این طرح در ایران نیازمند انجام اصلاحاتی در نظام بانکی و همچنین ارتباط کامل با شبکه بانکی جهانی است که به دلیل سیاست‌های اقتصادی آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی این امکان هنوز در ایران فراهم نشده است.
حالا اما نظام پولی و مالی کشور دست به دامن توافقات دوجانبه شده است و برای تسهیل مراودات پولی خود قراردادهایی را با شرکای برتر تجاری و سیاسی خود امضا می‌کند. محمدمراد بیات مدیرعامل «فابا» با اشاره به مشکلات مبادلات ارزی در سال‌های گذشته، به «شهروند» گفت: هرچند که تحریم علیه اقتصاد ایران لغو شده اما مشکلات مرودات پولی و مالی به قوت خود باقی است و ورود و خروج اسکناس در بسیاری موارد همچون سال‌های تحریم به صورت چمدانی انجام می‌شود.
زیرساخت‌های حقوقی زمان برتر از فنی‌ها
او با اشاره به ترس بانک‌های بزرگ جهانی از تکرار جریمه‌های سنگین زمان تحریم‌ها تصریح کرد: عقب‌ماندگی سیستم اجرایی بازار پول ایران تنها شامل مسائل نرم‌افزاری نمی‌شود و بازار پول ایران در موضوع قوانین و مقررات بازار پول بین‌المللی نیز عقب مانده است و مجموع این مسائل اتصال ایران به شبکه بین‌المللی پرداخت را با مشکل روبه‌رو کرده است.
به گفته بیات، راه‌اندازی چنین سامانه‌هایی از نظر فنی به زیرساخت‌های چندانی نیاز ندارد و ظرف مدت کوتاهی می‌توان بستر اجرایی‌شدن آن را فراهم آورد اما آنچه مشکل است، مشکلات حقوقی و بین‌المللی است که معمولا رفع آنها به زمان و مذاکرات بالایی نیاز دارد.
شرکت روسی برنده مناقصه
شرکت خدمات انفورماتیک که 51درصد از سهامش متعلق به بانک مرکزی است، با شرکت BPC روسیه قرارداد همکاری امضا کرد. آنگونه که سیدابوطالب نجفی مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک توضیح می‌دهد؛ از چندی پیش که مسئولیت اتصال به شبکه‌های بین‌المللی پرداخت در قالب نقشه راه بانک مرکزی به شرکت ابلاغ شد، مقدمات برگزاری مناقصه بین‌المللی برای تهیه یک سامانه سوییچ کارت استاندارد با تهیه اسناد مناقصه به وسیله همه ذینفعان آغاز و نهایی شد و سپس آگهی مناقصه در نشریات داخلی و خارجی منتشر شد. 9 شرکت خارجی اسناد مناقصه را دریافت و پس از برگزاری کنفرانس مناقصه، نهایتا 5 شرکت پیشنهاداتشان را ارسال کردند.
به گفته او، پیشنهادهای دریافت‌شده توسط کارشناسان شرکت خدمات انفورماتیک مورد ارزیابی فنی و بازرگانی قرار گرفت. سپس شرکت‌های World line (فرانسه)، شرکت Open way (روسیه) و شرکت BPC (روسیه) براساس میانگین نمرات ارزیابی رتبه‌بندی شدند. مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک اضافه می‌کند: پس از گشایش پاکت‌های مالی شرکت‌های پیشنهاددهنده، رتبه‌بندی شرکت‌ها براساس فرمول از پیش تعیین‌شده، امتیازات کسب‌شده و قیمت پیشنهادی صورت‌گرفته درنهایت شرکت BPC روسیه به‌عنوان برنده مناقصه انتخاب شد.
سرانجام مذاکره و تعامل با شرکت BPC برای تهیه و تنظیم اسناد قرارداد با این شرکت در تاریخ 17 مهر به سرانجام رسید و قرارداد اجرای پروژه بین شرکت روسی و شرکت خدمات انفورماتیک در روز 19مهرماه 1396 به امضا رسید. او حالا امیدوار است که همکاری و مساعدت تمامی متخصصان و مدیران صنعت بانکی کشور در زمان تعیین‌شده زیرساخت‌های لازم جهت اتصال بانک‌های کشور به شبکه‌های بین‌المللی پرداخت فراهم شود.
شرکت BPC، علاوه بر تجارب اجرای چندین پروژه مشابه در کشورهای مختلف، در ایران نیز تاکنون قرارداد پیاده‌سازی سامانه سوییچ‌کارت خود را با چند بانک داخلی منعقد کرده است.