| رضا گرشاسبي |
بسياري از نويسندگان به تبع جذابيتي روايتي كه در مقاتل وجود داشته به اين مهم پرداختهاند و كتابهايي با موضوع عاشورا نوشتهاند. برخی از کتابهای مهم این عرصه عبارتاند از:
فرهنگنامهها بخشي ديگر از كتابهاي عاشورايي است كه به همت محققان در زمینه واقعه کربلا به قلم طبع درآمده است. از مهمترین این فرهنگنامهها میتوان کتابهای زیر را برشمرد:
دانشنامه امامحسین(ع) اثر آیتالله محمدی ریشهری که در 14 جلد تدوین و منتشر شده است. این دانشنامه یکی از جامعترین کتب برای پژوهشگران در زمینه امام حسین(ع) است.
فرهنگ سخنان امام حسین(ع) تالیف محمد دشتی
فرهنگ عاشورا اثر جواد محدثی
فرهنگ جامع سخنان امامحسین(ع) تالیف علی مویدی.
بعد از انقلاب بسیاری از شاعران و نویسندگان اهل ادب به انتشار مجموعه اشعار و داستان و رمانهای خود در زمینه واقعه کربلا و نیز ساحت مقدس حضرت اباعبدالله الحسین (ع) پرداختند.
گوشواره عرش مجموعه اشعار علی موسوی گرمارودی
طلسم سنگ مجموعه اشعار حماسی سیدحسن حسینی
طوفان واژهها از شاعر جوان سیدحمید برقعی
جغرافیای رازها اثر ابوالقاسم حسینجانی
عطر عطش از سارا عرفانی
از بین رمانها و داستانهای با مضمون عاشورایی نیز میتوان به کتابهای زیر اشاره کرد:
هفت شهر عشق اثر نویسنده پرکار، مهدی خدامیان آرانی است که در 7 قسمت با زبانی فصیح و ادبی به روایت واقعه عاشورا میپردازد.
نامیرا از محمدصادق کرمیار
سقای آب و ادب از سیدمهدی شجاعی که درباره قمربنیهاشم، حضرت عباس (ع) نوشته شده است.
پدر، عشق و پسر داستان دیگری از سید مهدی شجاعی است که از زبان اسب حضرت علیاکبر(ع) روایت میشود.
اگر از علاقهمندان تحقيق و پژوهش درخصوص واقعه كربلا هستيد اين كتابهاي مهم را از دست ندهيد:
حماسه حسینی: اين كتاب سلسله گفتارهاي استاد مرتضي مطهري پيرامون حادثه عاشورا است. حماسه حسيني كتابي جامع، كامل و تحليلي است. استاد مطهري در نیمه نخست کتاب، به بررسی کامل ماهیت قیام عاشورایی میپردازد و در نیمه دوم کتاب، مباحث مرتبطی نظیر «امر به معروف و نهی از منکر» و «تبلیغ» را به صورتی کاملا مبسوط مطرح میکنند.
در انتهای کتاب بحثی تحت عنوان «نقش اهل بیت در قیام عاشورایی» را باز میکند که یکی از قویترین تبیینهای موجود در مورد نقش زن در جامعه اسلامی است. یکی از مهمترین نقاط قوت کتاب ذکر مصیبتهای استاد است که در پايان هر سخنرانی انجام ميشده و ازجمله متنهاي روضه مستدل، شنيدني و خواندني است.
فتح خون از مرتضي آويني كتابي است جذاب كه با حال و هوا و زبان خاص خویش به روایت سفر قافله عشق از مکه تا کربلا میپردازد. بهرغم آنکه بعضی معتقدند فتح خون صرفا تفسیری عرفانی از عاشوراست به نظر ميرسد كه اشارات تحلیلی سید مرتضی آوینی در جایجای کتاب و انطباق آن با فضای خواننده باعث تاثیرگذاری فوقالعاده میشود. هرچند تحلیلهای نويسنده اغلب جدید نیستند و عمدتا برگرفته از کتاب «پس از 50 سال» اثر دكتر سيدجعفر شهيدي هستند. با اين حال ميتوان گفت كه این کتاب، برای کسانی که به دنبال روایتی احساسیتر و عرفانیتر از عاشورا هستند، كتابي جذاب است.
پس از پنجاهسال نوشته سیدجعفر شهیدی
«مرثیهای که ناسروده ماند»، از پرويز خرسند
«تشنه لبان»، حمید گروگان
«نامیرا»، صادق کرمیار
«مراقبههای عاشورا»، حجتالاسلام سیدمهدی میرباقری و استاد فقید سید منیرالدین حسینی
«قیام مختار»، سیدابوالفضل رضوی اردکاني
کتاب «شعر و موسیقی در نوحههای طهران قدیم» با پژوهش، تصحیح و نتنویسی مهدی امینفروغی به بررسی هنری قدیمترین نوحههایی میپردازد که در روزگاران گذشته در تهران توسط روضهخوانها و نوحهخوانها به صورتی هنرمندانه در مجالس مذهبی اجرا میشده است.
چله آفتاب
نيم نگاهی به مجموعه شعر امام حسين (ع) در شعر انگليسي از قرن 18 تاكنون
دکتر محمدرضا فخر روحانی، عضو هیأت علمی گروه ادبیات انگلیسی دانشگاه قم مجموعه اشعاری را که از قرن ۱۸ میلادی تاکنون درباره امام حسین(ع) و عاشورا سروده شدهاند گردآوری كرده است. او براي شكلگيري اين كتاب ضمن مسافرت به هندوستان و جستوجو در منابع مکتوب انگلیسی کتابخانههای دهلینو و حیدرآباد، کتابهای اشعار انگلیسی را بررسی کرده و به تدریج پیکرهای از اشعار انگلیسی را که درباره امام حسین(ع) سروده شده یافته و جمعآوري كرده است. اشعار گردآوري شده نشان ميدهد كه در بين متفكران و شاعران مسيحي، دلدادگیهایي عميق نسبت به امام حسين(ع) وجود دارد.
نخستین جلد این مجموعه در سال ۲۰۰۷ میلادی توسط انتشارات حرم مطهر امام حسین(ع) در کربلا به چاپ رسيده و ویراست دوم از جلد نخست و جلد دوم این مجموعه نیز اردیبهشتماه سالجاری با همکاری انتشارات حرم مطهر امام حسین(ع) در کربلا و موسسه جامعهالمصفی العالمیه قم منتشر شده است.