شهروند| چهار اثر ایرانی در فهرست میراث منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه ثبت شد. المسالک و الممالک، وندیداد، مستند جان مرجان و مجموعه اسناد و تصاویر کربلا، چهار اثری هستند که در فهرست میراث آسیا و اقیانوسیه حافظه جهانی یونسکو ثبت شدند و دیروز، در روز جهانی میراث دیداری و شنیداری گواهی ثبت آنها اهدا شد. در مراسم اهدای گواهی ثبت این چهار اثر ایرانی که در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد، پیام ایرنیا بوکووا مدیرکل یونسکو، خوانده شد که او با اشاره به این‌که اسناد دیداری و شنیداری به حافظه مشترک بشریت کمک می‌کنند، گفته بود: «اسناد دیداری و شنیداری مانند فیلم‌ها و برنامه‌های رادیویی دارای محتوایی هستند که سوابق مهمی از قرون بیستم و بیست و یکم ارایه می‌دهند و به حافظه مشترک بشریت کمک می‌کنند. باید ابتدا چالش‌ها را شناسایی کنیم و سپس به ارتقای آگاهی در مورد آنها بپردازیم، راهبرد بهینه در حوزه حفاظت و دسترسی میراث دیداری و شنیداری باید تدوین شود و تلاش جمعی ما امروز باید متضمن بهره‌مندی نسل‌های آینده از میراث مشترک دیداری شنیداری بشریت باشد.» در این مراسم، محمدرضا سعیدآبادی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران با اشاره به اهمیت میراث دیداری و شنیداری در عرصه جهانی گفت: «اگر فکر می‌کنیم جهان ما زیباست به خاطر تنوع فرهنگی است بنابراین باید کاری کنیم که این تنوع فرهنگی در میراث دیداری و شنیداری گنجانده شود. بر این اساس نیازمند تلاش برای شناسایی، حفاظت و در دسترس گذاشتن این میراث برای نسل آینده هستیم. اگر بخواهیم حافظه جمعی و جهانی دقیق باشد باید همه کشورها و همه فرهنگ‌ها به نوعی در این آثار جمعی حضور داشته باشند، میراث دیداری و شنیداری نه فقط مایه هویت، گذشته و دستاوردهای ما بلکه این گذشته می‌تواند چراغ راه هدایت آینده باشد.» او ادامه داد: «در حال حاضر 301 اثر در حافظه جهانی وجود دارد که 57 اثر در حوزه میراث دیداری شنیداری ثبت شده است و تاکنون در ایران در این حوزه آثاری ثبت نشده است. به‌طور مثال در‌سال 2008 مجموعه گزارش‌های خبری از‌سال 1960 تا 90 در زمینه پیدایش جنگ سرد از طرف کوبا ثبت جهانی شده است.»
دو پیشنهاد محیط‌زیست
برای ثبت دیداری و شنیداری
توجه ابن سینا به آلودگی هوا در کتاب قانون و نگاه ویژه استاد فرشچیان به میراث طبیعی ایران، پیشنهاد رئیس سازمان محیط‌زیست برای ثبت این دو اثر در فهرست حافظه جهانی یونسکو شد. معصومه ابتکار در این مراسم با اشاره به این‌که بی‌تردید مهم‌ترین بحران کنونی جهان، بحران هویت است، گفت: «بشر امروز درحال فراموشی و از دست دادن هویت انسانی، فرهنگی و تاریخی خود با سرعتی باورنکردنی است. بخشی از هویتی که بشر از دست می‌دهد، فرهنگ و تمدن و بخشی از آن میراث طبیعی است که این تهدیدی جدی برای بشر امروزی خواهد بود. خوشبختانه امروزه دنیا متوجه این تهدیدات جدی شده و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از تخریب محیط‌زیست و از بین رفتن میراث طبیعی و فرهنگی را در دستور کار خود قرار داده است.»
او در ادامه به کتاب قانون ابوعلی سینا اشاره کرد و گفت: «ابن سینا در کتاب قانون علاوه بر مباحث پزشکی اشاره دقیقی به مباحث محیط زیستی به‌ویژه هوای آلوده و تأثیر آن بر سلامت انسان دارد. این در حالی است که با وجود گذشت سالیان متمادی از تالیف کتاب قانون، وقتی از دریچه علم امروز و آگاهی حال حاضر بشر نسبت به محیط‌زیست و به‌ویژه مبحث آلودگی هوا به مطالب کتاب می‌نگریم، دقیق و علمی بودن مباحث کاملا محرز است. ثبت این آثار در فهرست حافظه جهانی یونسکو یکی از پیشنهادات سازمان محیط‌زیست است، زیرا به‌طور مثال قانون میراث ارزشمندی است که باید ثبت و حفاظت شود.» به گفته ابتکار، آثار استاد فرشچیان هم از میراث‌های دیداری و شنیداری محیط‌زیست کشور محسوب می‌شود و پیشنهاد دوم سازمان حفاظت محیط زیست، ثبت آثار هنری استاد فرشچیان در حافظه جهانی یونسکو است. معاون رئیس‌جمهوری ادامه داد: «در تابلوی روز پنجم این استاد 150 گونه پرونده و 100 گونه ماهی در این اثر دیده می‌شود و این نشان می‌دهد که استاد فرشچیان چقدر به بحث تنوع زیستی در آثار خود توجه داشته است.» رئیس سازمان محیط زیست، با ابراز امیدواری نسبت به بررسی پیشنهادات سازمان حفاظت محیط‌زیست در یونسکو و موافقت با این پیشنهادات، گفت: «این پیشنهادات به زودی، به صورت رسمی به یونسکو اعلام خواهد شد.» رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به کلیپ پخش‌شده از فیلم مستند «جان مرجان» که با تصویب یونسکو قرار است در فهرست حافظه جهانی یونسکو ثبت شود، گفت: «در همین فیلم به نمونه ارزشمندی اشاره شده که ایران بهره خوبی از آن برده ولی متاسفانه بر اثر رفتار غلط حفاظتی امروز با تهدیدات مختلف مواجه است.» پس از مطرح شدن پیشنهادات زیست‌محیطی ابتکار برای ثبت در فهرست حافظه جهانی یونسکو، کلیپ وندیداد، یکی از آثار ثبت‌شده به نمایش گذاشته شد. این کلیپ بیانگر آخرین نسخ برجای‌مانده از اوستا بود و نشان داد، نسخه خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران کامل‌ترین نسخه قدیمی تاریخ‌دار اوستا در دنیاست و دربرگیرنده بخش‌های وندیداد، ویسپرد و یسناست. حجت‌الاسلام علی یونسی دستیار ریاست‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌ها یکی دیگر از سخنرانان روز جهانی میراث دیداری و شنیداری بود. او با اشاره به این‌که ایران سرشار و مالامال از گنجینه عظیم میراث ایرانیان است، گفت: «ما باید این میراث اسلامی را بشناسیم و بشناسانیم. این یک رسالت تاریخی به دوش دانشمندان ایرانی است که هر دانشمند آگاه و روشن وظیفه دارد رسالت خود را در قبال نسل‌های آینده و بشریت ارایه کند و آن هم ارایه ارزش‌ها و میراث‌هایی است که به همه تعلق دارد. ما میراث‌دار میراث ارزشمندی هستیم که به همه تعلق دارد و باید به همه بشریت معرفی کنیم و با این معرفی نسل‌های آینده خود را حفظ می‌کنیم .» در ادامه این مراسم، گواهی ثبت کتاب المسالک و الممالک نوشته «ابن خردادبه» که مهم‌ترین کتاب درباره جغرافیاست، به رئیس موزه ملی ایران اعطا شد. همچنین گواهی ثبت فیلم مستند جان مرجان هم به جعفری‌جلوه به نمایندگی از سازمان صداوسیما اهدا شد. وندیداد از دیگر آثار ثبت‌شده ایران در فهرست منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه حافظه جهانی یونسکو بود که گواهی ثبت آن را رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران دریافت کرد و گواهی ثبت اسناد و تصاویر کربلا در فهرست منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه به‌طور مشترک به معاون مرکز آموزش و تحقیقات بین‌الملل وزارت امورخارجه و نماینده مرکز مطالعات و تحقیقات کربلای معلی اهدا شد.