روزنامه‌ها و دیگر مطبوعات، در تاریخ ایران، در آگاه‌سازی بخش‌های گوناگون جامعه به‌ویژه در زمینه آگاهی‌ها و دانش‌های سیاسی- اجتماعی جایگاهی والا داشته‌اند. زنان ایرانی در میانه‌های عصر قاجار، با رشد مطبوعات سیاسی و اجتماعی، با بهره‌گیری از این فرصت توانستند دگرگونی‌هایی آرام اما بنیادین در باورهای توده نسبت به زندگی و حقوق فردی و اجتماعی زنان پدید آورند. منصوره اتحادیه، تاریخ‌نگار و نویسنده، در کتاب «زنانی که زیر مقنعه، کلاهداری کردند (زندگانی ملک‌تاج خانم نجم‌السلطنه)» در این‌باره می‌نویسد «در دوران سلطنت مظفرالدین شاه ورود روزنامه‌های چاپ خارج مجاز شد، بنابراین بیشتر این نشریات در دسترس همگان ازجمله زنان خانواده‌های روشنفکر قرار می‌گرفت. زنان با این قبیل اطلاعاتی که از طریق مطبوعات در سایر کشورها به دست می‌آوردند درباره وضع خود در ایران و مقایسه آن با خارج به فکر فرومی‌رفتند. از اواخر دوره ناصری جسته‌وگریخته وضع زنان توسط بعضی زنان مطرح شده بود». زنان ایرانی تا پیش از روزگار نو، اگر به قلم هم دست می‌بردند، بیشتر، یا در حوزه شعر بود یا خوش‌نویسی. زنان روزنامه‌نگار و نویسنده اما در پی آن دگرگونی‌ها، به گستره اجتماع پای گذاردند «نخستین نوشته یک زن درباره وضع زندگانی زنان در جامعه مردسالار عهد قاجار به قلم بی‌بی خانم استرآبادی تحت عنوان «معایب الرجال» در سال 1313 ق چاپ شد که در پاسخ به رساله دیگری تحت‌عنوان «تادیب‌النسوان» بود. این نوشته توضیح می‌دهد که او با عده‌ای از دوستانش درباره رفتار مردان نسبت به زنان صحبت کرد و از رفتار شوهرش شکایت و گله می‌کند. دوستان از او می‌خواهند که سرگذشت زندگانی‌اش را بنویسد. کتاب معایب‌الرجال حمله سختی علیه مردان به شمار می‌آید، آن‌هم توسط زنی که شهامت طرح این مسأله را داشت. بی‌بی خانم وضع اسفبار زنان را توضیح می‌دهد و از زندگی زناشویی خود شکایت می‌کند که به خاطر فرزندانش با شوهر بی‌وفا که با زن دیگری ازدواج کرده ساخته بود». این دگرگونی‌ها در گستره‌های گوناگون بازتاب داشت؛ از زنان خانواده‌های عادی و روشنفکر تا حتی حرمسرای شاهی «تاج‌السلطنه دختر ناصرالدین‌شاه از وضع زنان در خاطراتش انتقاد می‌کند. او نیز از ازدواج زودهنگام دختران، عدم‌امکان تحصیل و اشکالات زندگی زنان می‌نویسد». منصوره اتحادیه درباره گسترش این جریان می‌نویسد «بدون شک زنان دیگری هم وجود داشتند که این افکار را داشتند، چون به محض آغاز انقلاب مشروطه، زنان نیز به هیجان آمده و به فعالیت پرداختند و مورد تشویق بعضی از مردان روشنفکر قرار گرفتند که نشان می‌دهد زمینه آغاز چنین حرکتی مهیا بود».