تسنیم| پژوهشهای مستقل نشان میدهد که 70درصد معاملات بانکی به صورت صوری انجام میشود. این ادعایی است که جواد عبادی کارشناس بانکداری اسلامی دارد.
او در مورد اینکه آیا بانک واقعا با مشتری در سود و زیان شریک میشوند، توضیح میدهد: تمام عقود در قالب دو نوع عقد است: 1- عقد مبادلهای، 2- عقد مشارکتی. در عقود مبادلهای ریسکی برای بانک وجود ندارد، مثل عقد اجاره، فروش اقساطی و... ولی در عقود مشارکتی مشتری با بانک شریک میشود و در واقع بانک و مشتری فعالیت اقتصادی را با یکدیگر انجام میدهند و سپس باید سودی که حاصل میشود را با یکدیگر تقسیم کنند، ولی اگر در این مشارکت دوطرفه سودی حاصل نشد، بانک از لحاظ شرعی دیگر نمیتواند ادعای سود کند، چون عقود مشارکتی همراه با ریسک است و بانک لزوما باید ریسک این معاملات را بپذیرد.
اما چالشی که در تجربه 30ساله بانکداری در ایران وجود دارد، آن است که در عقود مشارکتی بانک اگر در فعالیت اقتصادی سود بکند یا نکند و اقتصاد با رکود همراه باشد یا نباشد، همیشه سود مدنظر خود را دریافت میکنند، چون سیستم حسابداری بانکها در سیستم (مبلغ- نرخ- سود) تثبیت شده است. عبادی همچنین در رابطه با ایراد حسابداری بانکها هم میگوید: در سیستم حسابداری بانکها سازوکاری برای عدم سودآوری و متضررشدن مشتریان در فعالیت اقتصادی لحاظ و تعبیه نشده است و کارمند و متصدی بانک مجبور است با این نوع سیستم حسابداری کار کند و ساختار غلط بانکی این شرایط را فراهم کرده است.