فرشید غضنفرپور| اظهارات رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده که چهارشنبه گذشته در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایراد شد از جهات بسیاری قابل تامل است. وزیر خارجه آمریکا بهطور خلاصه گفته است: «سیاست ایالات متحده پشتیبانی از عناصری در داخل ایران است که به تغییر مسالمتآمیز این حکومت منجر شود.» تیلرسون در عین حال به دستاورد سلفش در وزارت امور خارجه آمریکا هم حمله کرده و گفته؛ پس از مطالعه برجام، دریافتم که توافق هستهای با ایران «توافقی ضعیف» بوده است. هرچند تیلرسون تأکید کرده که سیاست خارجی جدید آمریکا درباره ایران هنوز تدوین نشده و پس از آمادهسازی به رئیسجمهوری ترامپ تقدیم میشود، اما درعینحال نباید فراموش کرد که رویکرد کلی دولت جدید آمریکا تا امروز بهطور خلاصه با «دوشیدن» کشورهای منطقه خاورمیانه بهخصوص عربستانسعودی آغاز شده و ظاهرا در این راستا قرار است منویات حکام سعودی نیز از تریبونهای آمریکایی بهعنوان سیاست ایالات متحده بیان شود. نکته قابل توجه در مورد اظهارات تیلرسون عبارت «عناصری در داخل ایران» است که میتواند بسیار گمراهکننده و درعینحال تفرقهانگیز باشد. در روزهای گذشته اصلاحطلبان به نوبه خود این اظهارات را محکوم و اقدام به دخالت در امور داخلی ایران توسط دولت جدید آمریکا را با کودتای 28 مرداد مقایسه کردهاند؛ کودتایی که بهعنوان آخرین اقدام برای تغییر دولت منتخب در ایران هنوز پس از 60سال مورد نفرت و شماتت فراوان قرار میگیرد.
در میان جناحهای سیاسی ایران، اصلاحطلبان بیش از جناح رقیب از مداخلههای دولتهای آمریکایی آسیب دیدهاند. یرواند آبراهامیان، تاریخدان معاصر در کتاب «تاریخ ایران مدرن» ادعای جرج بوش پسر درباره حضور ایران در محور شرارت را یکی از بزرگترین ضربهها به دولت اصلاحطلب سیدمحمد خاتمی برشمرده و نوشته است که پس از این سخنرانی رقبای جناح اصلاحطلب دست بالا را در سیاست داخلی ایران پیدا کردند و درنهایت این سخنرانی و اقدامات و اظهارات بعدی دولت جمهوریخواه آمریکا یکی از عوامل تضعیف اصلاحطلبان و تقویت رقبا و درنهایت پیروزی محمود احمدینژاد در انتخابات ریاستجمهوری سال 84 بود. اظهارات و اقدامات دولت جدید آمریکا نیز در همان راستا و تا اندازه زیادی با همان جهتگیری علیه دولت اعتدالگرای حسن روحانی مطرح میشود. اظهارات مداخلهجویانه تیلرسون را از سوی دیگر میتوان در راستای اقدامات خصمانه عربستانسعودی علیه جمهوری اسلامی ایران ارزیابی و تحلیل کرد. دیدار ترکی فیصل، رئیس پیشین سازمان اطلاعات پادشاهی سعودی با مریم رجوی، سرکرده گروه تروریستی منافقین در پاریس در سال 2016 میلادی و سپس آمادهسازی مقدمات دیدار رجوی با محمود عباس ازجمله همان اقداماتی است که احتمالا دنباله آن در دولت جدید آمریکا به متن سخنرانی رکس تیلرسون در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان درز کرده است. بر این اساس، اظهارات تفرقهافکنانه وزیر امور خارجه آمریکا باید جبهه محافظهکاران رادیکال را علیه دولت اعتدالگرای حسن روحانی تقویت و سپس با از میدان به در کردن اصلاحطلبان و اعتدالگرایان، ائتلاف سعودی – آمریکایی نهایتا مقدمات مورد نیاز برای انزوای مجدد ایران را فراهم کند. توالی زمانی این اظهارات با روزهای پس از قرارداد بیش از 300میلیارد دلاری با پادشاهی سعودی این موضوع را به ذهن متبادر میکند که همراهی دولت ترامپ با طرحهای سعودی برای ایران به نوعی خدمات پس از فروش محسوب میشود. قراردادی شیطانی که البته هر دو جناح سیاسی کشور باید با هوشیاری و پرهیز از تفرقه آن را ناکام بگذارند.