شماره ۹۵۲ | ۱۳۹۵ شنبه ۳ مهر
صفحه را ببند
سه محور اصلي سفرهاي نيويورك

مهم‌ترين نهادي كه پس از جنگ جهاني دوم در جهان تأسيس شد، سازمان ملل متحد بود. پس از جنگ جهاني اول كه خسارات زيادي برجاي گذاشت، كشورهاي پيروز تصميم گرفتند نهادي را ميان دولت‌ها تأسيس كنند تا مانع از جنگ دوباره شود. جامعه ملل محصول اين نظر بود. ولي آن نهاد به‌دلايل گوناگوني نتوانست مانع از بروز جنگ جهانی دوم شود. از اين‌رو، با استفاده از تجربيات ناشی از شکست آن نهاد، پس از جنگ دوم، سازمان ملل متحد تأسيس شد تا آن هدف مورد نظر تأمین صلح را بهتر انجام دهد، هرچند از‌ سال 1945 تاكنون جنگ بزرگي به اندازه جنگ دوم به وجود نيامده است، ولي جهان تاكنون چندبار تا آستانه يك جنگ فراگير و اتمي پيش رفته است كه خوشبختانه به دلايلي رخ نداد، دلايلي كه ربط چنداني به وجود سازمان ملل متحد نداشته است و از این نظر عملکرد سازمان ملل ناموفق محسوب می‌شود. يكي از بدترين نقاط ضعف اين سازمان وابستگي مادي آن به كشورهاي ثروتمند مثل آمريكا و عربستان است و در آخرين مورد كه چند ماه پيش رخ داد به‌دليل تهديد عربستان از قطع كمك‌هاي مالي، نام اين كشور از ليست سياه ناقضان حقوق كودك در يمن برداشته شد كه موجب شرمساري دبيركل اين سازمان نيز شد و به آن اقرار كرد تا بلكه از بار گناهان اين سازمان كم شود. ولي فارغ از اين موارد ضعف كه كم هم نيست، سازمان ملل نقش مثبتي در صلح جهاني داشته است. همچنین این سازمان ملل خدمات و امكانات قابل توجهي براي كشورها فراهم مي‌كند كه ايران نيز از آن بهره‌مند شده است، هرچند در مواردي درست استفاده نكرده‌ايم و این تقصیر خودمان است.
يكي از مهم‌ترين زمينه‌هايي كه سازمان ملل فراهم مي‌كند، مجمع عمومي سازمان ملل متحد است كه هر ماه حدود شهريور و مهرماه برگزار مي‌شود و همه كشورها با هيأت‌هاي نمايندگي خود و به‌طور معمول در سطح رياست‌جمهوری يا نخست‌وزير يا حداقل وزير امور خارجه در آن شركت مي‌كنند. زمان برنامه مجمع بهترين فرصت است تا كشورها ضمن بيان نگاه خود به مسائل جهاني و ارايه تصويري از كشور خود، به رايزني با كشورهاي ديگر بپردازند و از حقوق حقه خود كه مورد قبول نظام بين‌الملل هم هست، دفاع كنند.
پس از انقلاب نخستین‌بار مرحوم رجايي در ‌سال 1359 و پس از تجاوز نظامي صدام حسين عليه ايران در شوراي امنيت شركت و در دفاع از ايران و محكوم كردن متجاوز سخنراني كرد. اين جلسه ربطي به مجمع عمومي نداشت، ولي 7‌سال بعد مقام معظم رهبري كه در آن زمان ششمين‌سال رياست‌جمهوري خود را مي‌گذراند در مجمع عمومي شركت كردند و باز هم محور اصلي آن حضور، دفاع از حقوق حقه مردم ايران و محكوم كردن متجاوز بود. در دوره آقاي ‌هاشمي هيچ‌گاه در اين سطح در مجمع عمومي شركت نكرديم، ولي آقاي خاتمي در دومين‌ سال حضور خود در آن‌جا شركت و گفت‌وگوي تمدن‌ها را به‌عنوان بديلي در برابر نظريه «جنگ تمدن‌هاي» ساموئل ‌هانتينگتون، نظريه‌پرداز آمريكايي مطرح كرد كه به تصويب كشورهاي عضو رسيد. در ‌سال 1380 نيز براي بار دوم در اين مجمع شركت كرد. از‌ سال 1384 محمود احمدي‌نژاد بلافاصله يك ماه پس از قرار گرفتن در مقام رياست‌جمهوري عازم سفر نيويورك شد و تا 8‌سال پياپي اين سفر را مثل يك امر واجب پي گرفت و در اين ميان حواشي فراواني نيز به وجود آورد و در يكي از آخرين سفرهایش تعداد همراهان وي مسأله شد، زیرا همراه اهل و عيال و خانواده و دوستان عازم شدند و در هتل‌هاي لوكس و گران‌قيمت وقت گذراندند که با 140 همراه، چند ميليارد تومان هزينه سفر روي دست مردم گذاشت، ولي اين مشكل اصلي سفرهاي وي نبود، بلكه مجمع عمومي كاركردي ويژه داشت كه تقريبا در هيچ‌كدام از آنها سخنان وي ربط چنداني به اين مجمع نداشت و اين سفرها نه فقط از نظر مادي، بلكه از نظر معنوي نيز براي كشور هزينه‌ساز بود. حتی بسیاری از افراد ترجیح می‌دادند که اجلاس را هنگام سخنرانی وی ترک کنند.
آقاي روحاني در سه‌سال گذشته و امسال نيز اين سفر را از دست نداده است، هرچند در همه‌حال هيأت همراه وي بسيار كاري، حرفه‌اي و با هدف مشخص و تعداد اندك بوده است. وي از اين سفرها سه هدف اصلي را دنبال می‌کرد. دفاع از حقانيت ايران در امور هسته‌اي و كوشش براي به سرانجام رساندن برجام در درجه اول اهميت قرار داشت كه این سفرها در این مورد فوق‌العاده موثر بود و در همين سفر اخير نيز به آن پرداخت. هدف ديگر نفي خشونت بود كه در اين زمينه طرح ايران به تصويب مجمع نيز رسيد. وضعيت منطقه ما و خشونت حاكم بر آن انگيزه روحاني در طرح اين موضوع بود و بالاخره مسأله سوم گفت‌وگو با مقامات ساير كشورها و نيز با رسانه‌هاي بين‌المللي براي ايجاد همكاري اقتصادي و نيز بيان ديدگاه‌ها و مواضع ايران است. نگاهی به افراد طرف گفت‌وگوی وی نشان می‌دهد که مهم‌ترین سیاستمداران جهان با او رایزنی و گفت‌وگو کرده‌اند. همچنين كوشش براي جذب ايرانيان كه در خارج هستند براي ارتباط بيشتر با وطن خودشان از اهداف جنبي بوده كه امكان آن در اين سفرها فراهم مي‌شود. نگاهي به ملاقات‌ها و سخنراني‌هاي رئيس‌جمهوری نشان مي‌دهد كه هر سه هدف فوق به درستي نشانه گرفته شده ‌است و نه‌تنها اقدامات هزينه‌ساز براي ايران به وجود نيامده كه هزينه‌ها را نيز كم كرده است. گفت‌وگوي تلفني با رئيس‌جمهوری آمريكا در اين سفرها ازجمله كوشش‌هايي بود كه به كاهش تنش و افزايش زمينه براي تصويب برجام انجاميد. اميدواريم اين سفر نيز در ادامه سفرهاي قبلي براي ايران پربار باشد.


تعداد بازدید :  720