|  ابراهیم محمدی |    کارشناس شیلات|

دریای خزر در نقاط نزدیک به سواحل استان گلستان به دلیل آرام‌بودن آب و همچنین ارتباطی که با گرگان‌رود و قره‌سو دارد، یکی از مهم‌ترین زیستگاه ماهی خاویاری است که به دلیل ساختن سدها و کم‌شدن آب رودخانه‌ها، ماهیان خاویاری که رودکوچ هستند نمی‌توانند در فصل تخم‌ریزی به رودخانه مهاجرت کنند.  از سویی دیگر دام صیادان غیرمجاز همیشه در دریا پهن است و این‌گونه ماهیان که فسیل‌های زنده دریای‌خزر با بیش از ۲۵۰میلیون ‌سال قدمت هستند، اسیر این دام‌ها شده و با قیمت‌های چند ۱۰‌میلیون تومان به فروش می‌رسند. بهره‌برداری از ماهیان خاویاری با حداکثر برداشت حدود ۲۷‌هزار تن در ‌سال ۱۹۸۷ میلادی به همراه ۳‌هزار تن خاویار، امروزه به ذخیره بهره‌برداری با برآوردی حدود ۲۸۰تن گوشت و ۲۰تن خاویار رسیده است. به‌گفته مسئولان، میزان صید ماهیان خاویاری نسبت به گذشته‌های نه‌چندان دور حدود ۳۰۰برابر کاهش‌یافته و گفته‌های دیگر کارشناسان وخامت این اوضاع را بیشتر تشریح می‌کند. در پنج‌ساله اخیر روند کاهش سطح آب دریای‌خزر آسیب‌های جدی به اکو توریسم‌های آبی حوزه جنوب‌شرقی دریای خزر (محدوده استان گلستان) زده است به‌نحوی‌که بیش از ۳۰‌درصد مساحت خلیج گرگان و ۵۰‌درصد مساحت تالاب گمیشان کاهش‌یافته و در صورت تداوم روند فعلی، امکان خشک‌شدن تالاب گمیشان تا کمتر از پنج‌سال آینده قطعی است. اکوسیستم‌های خلیج گرگان و تالاب گمیشان از مناطق مهم پرواربندی انواع آبزیان سواحل ایرانی دریای‌خزر محسوب می‌شوند. زمان انقراض دیگرگونه‌ها هم با توجه به شرایط کنونی نزدیک است و شاید دور نباشد زمانی که از خاویار خزر، تنها نامی باقی بماند. تشکیل ستاد راهبردی شیلات استان و انجام مطالعات جامع دریای‌خزر شاید بتواند به کاهش آسیب‌ها در این حوزه کمک کند.