سعید اصغرزاده
1- «ستایش» و شمعی که شعله نکشید!
گاه نمی‌شود رابطه قانون و رفتارهای مدنی را نادیده گرفت. گاه رفتارهای مدنی ما از قانون پیشی می‌گیرد، در آن هنگام چاره چیست؟ نمونه‌اش وقایع عصر دوشنبه! بعد از ماجرای قتل ستایش (دختربچه‌ای که باید فارغ از ملیتش به او اندیشید)، مردم و برخی از مسئولان با اندکی مکث، پس از رسانه‌های افغانستان از خود واکنش نشان دادند و طبیعی‌ترین کار ممکن، روشن کردن یک شمع بود!
در پی فراخوانی که از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی انجام گرفته بود، تعدادی از مردم تهران و همچنین افغانستانی‌های مقیم پایتخت برای گرامی‌داشت یاد «ستایش قریشی» و روشن‌کردن شمع در برابر سفارت افغانستان در تهران حضور یافتند که نیروی انتظامی مانع برگزاری هر گونه تجمع شد. ماموران با این استدلال که چنین تجمع و بزرگداشتی مجوز ندارد، از برگزاری این مراسم در مقابل سفارت افغانستان در خیابان پاکستان تهران جلوگیری و افراد حاضر در این خیابان را متفرق کردند. در پی این اقدام، برخی از شرکت‌کنندگان به پارک نزدیک مترو مصلای تهران رفتند و در آن‌جا اقدام به روشن‌کردن شمع یادبود کردند که باز هم با دخالت نیروی انتظامی، جمعیت متفرق شد. در طی روزهای گذشته مردم و فعالان شبکه‌های اجتماعی به نحوهای مختلفی به بازتاب این اتفاق پرداخته و با ایجاد هشتک‌هایی ازجمله من ستایش هستم خواستار پیگیری جدی این موضوع از سوی قوه‌قضائیه شده‌اند.
در این مورد خاص چگونه می‌توان اندیشید؟ آیا جا ندارد که برخی از امور را که مردم از قانون و مسئولان پیشی می‌گیرند، با توجه به ابعاد احساسی و اخلاقی و انسانی‌اش مورد توجه قرار داده و خارج از نوبت رسیدگی کنند؟ آیا امکان نداشت که وزارت کشور برای همدردی با مردم، تبصره و قاعده‌ای خاص می‌گذاشت و شمع روشن کردن برای یک انسان را مستثنی از مراودات و تظاهرات سیاسی و صنفی می‌پنداشت؟
2- گشت نا محسوس الگویی برای سایرین!
بعضی‌وقت‌ها بعضی از نهادها باید از بعضی نهادهای دیگر کار یاد بگیرند. نمونه‌اش همین محیط‌زیست خودمان که در سراسر ایران 2600محیط‌بان دارد به فکر روش‌های نامحسوس و حراست اصولی از محیط‌زیست نیست. یا برخی نهادهای دیگر هم همین‌طور. یکی از نمونه‌های موفق که با طرح و برنامه آغاز شده است، ساماندهی بیش از 7هزار مامور نامحسوس پلیس امنیت در راستای اجرای طرح امنیت اخلاقی در پایتخت است.
به‌گفته سردار حسین ساجدی‌نیا یکی از مطالبات مردم در سال‌های اخیر موضوع مزاحمت برای نوامیس در سطح شهر بود. از این‌رو پلیس در سال‌های گذشته طرح‌های مختلفی را در دستور کار قرار داد. از حدود دو‌سال پیش نیز پلیس اقدام به رصد ناهنجاری‌ها کرده که چهار موضوع آلودگی صوتی، رانندگی پرخطر در سطح بزرگراه‌ها و انجام حرکات نمایشی، ایجاد مزاحمت برای نوامیس و کشف حجاب در خودروها جزو چهار محور اصلی بودند که با آنها برخورد شد.
از ابتدای این هفته طرح امنیت اخلاقی به شکل محسوس و در سطح گسترده‌ای در سطح میادین، مجتمع‌های تجاری و بزرگراه‌های پایتخت به اجرا درآمده است و علاوه بر این طرح، گشت نامحسوس پلیس امنیت اخلاقی نیز در سطح معابر فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. براین اساس بیش از 7هزار نیروی زن و مرد با حضور در معابر نسبت به رصد این موارد و اطلاع آن به پلیس امنیت اقدام خواهند کرد. این افراد در صورت مشاهده موارد ناهنجاری همچون مزاحمت برای نوامیس، آلودگی صوتی، کشف حجاب در خودرو و انجام حرکات نمایشی در خیابان، شماره پلاک خودرو را برداشته و از طریق سامانه پیامکی به مرکز پلیس امنیت اخلاقی اطلاع می‌دهند، سپس از سوی پلیس امنیت با این افراد تماس گرفته و از آنان خواسته می‌شود که در موعد تعیین شده به پلیس مراجعه کنند.
3- اقدام سمبولیک یک پزشک
پس از ماجرای نسخه‌نویسی پزشک تبریزی که برای بیمار خود آلبوم‌های «جان عشاق» شجریان و تصنیف «مدامم مست» از آلبوم «یاد باد» سالار عقیلی را تجویز کرده بود حالا شاهد یونیت دندانپزشکی و ویزیت یک دندانپزشک در میدان انقلاب هستیم؛ پزشکی جوان که معتمد و البته منتقد بیمه‌ها و بی‌توجهی به پیشگیری است. او یونیت دندانپزشکی‌اش را به میدان انقلاب آورد و حدود سه ساعت قبل از ظهر را به ویزیت رهگذران و البته متقاضیان خدمات دندانپزشکی مشغول شد تا بلکه باب آشتی مردم و همچنین مسئولان را با «پیشگیری» باز کند.
معلوم نیست که آیا خروج از استانداردهای پزشکی و موضوع رعایت بهداشت عمومی و قواعد شهرنشینی معاصر مورد تأیید وزارت بهداشت و شهرداری و مردم باشد یا خیر! اما هرچه بشود اقدام او سمبولیک بوده و به مردم موضوع پیشگیری و چکاپ دهان و دندان را یادآوری می‌کند.