[شهروند] نزدیک به 112روز از اعلام رسمی ورود کووید- 19 به ایران می‌گذرد و حالا بنا به گفته رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران، نزدیک به 15‌میلیون نفر از جمعیت کشور از اول اپیدمی تاکنون کرونا گرفته‌اند. این یعنی 18.75‌درصد از جمعیت. هفدهم اردیبهشت امسال زمانی‌که تعداد مبتلایان کرونا 101‌هزار و 650 نفر و فوتی‌ها 6‌هزار و 418 نفر بود، رئیس اداره مبارزه با بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اعلام کرد که کمتر از نیم‌درصد جمعیت کشور مبتلا به کرونا شده‌اند. این درحالی است که بنا بر موارد شناسایی شده آن تاریخ، 127هزارم‌درصد از کل جمعیت 80میلیونی مبتلا شده بودند و این مسئول در وزارت بهداشت احتمالا با در نظر گرفتن موارد مشکوکی که مراجعه نکرده‌اند، این رقم را اعلام کرده است. حالا براساس آخرین آمار وزارت بهداشت، 175‌هزار و 927 مبتلا و 8‌هزار و 425 فوتی ثبت شده‌اند که حکایت از درگیر شدن تنها 22صدم‌درصد ایرانیان با این ویروس دارد و این در شرایطی است که به گفته یکی از اعضای کمیته اپیدمیولوژی کووید- 19 وزارت بهداشت، 15‌میلیون نفر در کشور مبتلا شده‌اند؛ این یعنی 85 برابر آمارهای رسمی ثبت شده در وزارت بهداشت. احسان مصطفوی که رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران است، در نشست خبری مجازی، به مطالعه‌ سرواپیدمیولوژی در جمعیت عمومی گیلان اشاره کرد که اوایل اردیبهشت انجام شد و نشان داد که حدود 33درصد جمعیت به کووید- 19 آلوده شده‌ بودند که حالا با بالا رفتن موارد ابتلا، قطعا میزان درگیری اهالی این استان با ویروس بیشتر هم شده است. هر چند که میزان خطا در تست‌های سرولوژی قابل توجه است. در کنار همه اینها سازمان انتقال خون کشور هم، یک ماه پیش در جمعیت محدودی از استان‌های مختلف، مطالعه‌ای انجام داد که مشخص کرد میزان بروز تجمعی در استان‌های با بروز بالا حدود 34درصد، در استان‌های با بروز متوسط 12‌درصد و در استان‌های با بروز کم، حدود 4درصد درست است.
بر اساس این مطالعه، میانگین آلودگی در کشور، حدود 16‌درصد تخمین زده شد. بررسی‌ها در شهر تهران با نمونه‌گیری از کارمندان اداره‌های مختلف هم نشان داد که حدود 20‌درصد از این افراد مبتلا شده بودند. این مطالعه در افرادی که برای آزمایش تشخیص طبی به آزمایشگاه‌ها مراجعه کرده بودند، حدود ۱۲‌درصد موارد مثبت را نشان داد و مطالعه دیگری بر روی جمعیت عمومی ساکنان تهران هم مشخص کرد که حدود 8درصد مثبت بودند. بنا بر اعلام این مسئول در انستیتو پاستور ایران، 10‌درصد از جمعیت تهران مبتلا به ویروس شده‌اند. بنابراین اگر جمعیت تهران را حدود 13‌میلیون در نظر بگیریم، یک‌میلیون و 300‌هزار نفر در پایتخت درگیر بیماری شده‌اند. به گفته مصطفوی، در استان‌هایی مثل قم، گیلان، اصفهان و البرز این احتمال داده می‌شود که‌درصد قابل توجهی از جمعیت مبتلا شده‌اند و انتقال در جمعیت عمومی کمتر خواهد شد. با همه این توضیحات مصطفوی، تأکید کرد که با توجه به ادامه‌دار بودن سیر انتقال بیماری در تابستان،‌ درصد ابتلا به این بیماری به بیش از 15‌میلیون نفر خواهد رسید با این تفاوت که سیکل انتقال کمتر می‌شود.
 بالا رفتن موارد ابتلا به کرونا در کشور، سوال یکی از خبرنگاران بود. او در توضیح بیشتر گفت که یکی از دلایل افزایش موارد ابتلا به کرونا بالا رفتن میزان بیماریابی از میان موارد مشکوک است. در  ماه گذشته 10‌هزار تست گرفته می‌شد اما حالا این تعداد به 20‌هزار تست در روز رسیده است:  «در این مدت بازگشایی‌هایی اتفاق افتاده که با رعایت نکردن گروهی، با پیک دوباره اپیدمی و موج‌های دوم و سوم، روبه‌رو می‌شویم. حالا هم استان‌های خوزستان، آذربایجان‌شرقی و غربی، کردستان و هرمزگان، جزو مناطقی‌اند که نسبت به سایر استان‌ها درگیری بیشتری با این بیماری دارند.»
چهاردهم اردیبهشت ستاد ملی مقابله با کرونا فهرستی از مناطق سفید کشور منتشر کرد که شامل 24 استان می‌شد. هر استان سهمی از مناطق سفید داشت. همان موقع ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت تأکید کرد که مناطق سفید هر چند روز یک بار بررسی می‌شود و اگر موارد ابتلا بالا رفته باشد، محدودیت‌ها از سر گرفته می‌شود. حالا نزدیک به 40 روز از آن زمان می‌گذرد و با وجود بالا رفتن موارد ابتلا در هفته‌های گذشته، هیچ تغییری در فهرست ایجاد نشده است. رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های نوپدید انستیتو پاستور هم روی همین موضوع تأکید کرد و گفت: «اگر مشخص شود که بازگشایی‌ها تأثیرات قابل توجهی در افزایش پیک اپیدمی داشته‌اند، محدودیت‌ها مجددا اعمال می‌شود.» به گزارش ایسنا، این مسئول در انستیتو پاستور پیش‌بینی وقوع پیک‌های بعدی کرونا در کشور را کرد، با این توضیح که پیک‌های جدید به شدت پیک‌هایی که در اسفند و اواسط فروردین رخ داد، نخواهد بود.
موج اول طولانی و ادامه‌دار است؛ هنوز وارد موج نشده‌ایم
اما در همین شرایط نسبت به وقوع موج‌های بعدی کرونا هشدار داده می‌شود. از کم خطر بودن آن یا همزمانی با آنفلوآنزا در فصل سرما. حمید سوری، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو ستاد مقابله با کرونای شهر تهران در گفت‌وگو با «شهروند» تأکید کرد که ما همچنان در موج اول شیوع کرونا قرار داریم؛ موجی طولانی و ادامه‌دار و تا زمانی که به مرز خاموشی نرسد، نمی‌توان حرفی از موج‌های بعدی زد: «ویروس کرونا برخلاف بسیاری از ویروس‌ها چندین پیک دارد، به همین دلیل به‌عنوان اپیدمی حاد چند منبعی و پیش‌رونده شناخته می‌شود، زمانی که درباره پیک صحبت می‌شود، یعنی در دوره اپیدمی قله‌ای وجود دارد که بیشترین موارد ابتلا را دربرمی‌گیرد، با کاهش موارد ابتلا، پیک هم تمام می‌شود. با توجه به اینکه اپیدمی کرونا دارای چند پیک است، تا زمانی که میزان ابتلا به 60 تا 70‌درصد برسد یا واکسن بیماری تولید شود، ادامه خواهد داشت.» به گفته سوری طول مدت یک اپیدمی به سیاست‌ها، میزان توجه مردم و رعایت موارد بهداشتی بستگی دارد. در کشوری مثل ایتالیا یک موج با یک پیک داشت که حالا پیک بیماری فروکش کرده است. اگر مردم این کشور موارد بهداشتی را رعایت نکنند، دوباره وارد پیک جدید می‌شوند. به گفته عضو ستاد مقابله با کرونای شهر تهران پیک‌های قبلی شیوع کرونا در ایران به دلیل رعایت‌نکردن مردم و سیاست‌هایی که در پیش گرفته شد، خاموش نشده  است: «زمانی می‌توانیم بگوییم اپیدمی خاموش شده است که دو دوره بیماری یعنی 28 روز، هیچ مورد جدیدی گزارش نشود. اما از آنجا که در کشور ما شرایط قرنطینه نداشتیم، این اتفاق هم رخ نداده است.
از سوی دیگر با توجه به اینکه ایمنی جمعی به 60 تا 70‌درصد هم نرسیده است، بنابراین حتی اگر در جایی هم موارد ابتلا کم شود، ممکن است با ورود مسافران پیک بعدی شروع شود.» براساس اعلام سوری، موج یعنی حمله سریعی که اپیدمی را گسترش می‌دهد، اما پیک در داخل موج است و می‌تواند نوساناتی داشته باشد: «ممکن است موج اول یک بیماری خاموش شود، اما پس از مدتی با توجه به تغییرات ساختاری ویروس و شرایط محیطی موج بعدی شروع‌شود. در برخی شهرهای کشور موج اول خاموش شد و حالا با موج بعدی مواجه شده‌اند، اما در سطح کشوری ما همچنان در همان موج اول قرار داریم و زمان پایان یافتن آن هم مشخص نیست.» حالا در همین شرایط است که ماجرای ایمنی جمعی یا گله‌ای مطرح می‌شود، موضوعی که از ابتدا با مخالفت وزارت بهداشت مواجه بود و آن را روشی غیرعلمی می‌دانستند، اما با توجه به میزان بازگشایی‌ها حالا کشور به سمت ایمنی جمعی پیش می‌رود: «ایمنی جمعی یعنی مردم با وجود شیوع ویروس زندگی طبیعی خودشان را داشته باشند و مرگ‌ومیر ناشی از آن مثل سوانح ترافیکی هر چند وقت یک بار عده‌ای را قربانی کند. الان همه چیز به عهده مردم گذاشته شده است، اینکه خودشان رعایت‌کنند، سفر نروند و ... ایمنی جمعی زمانی اتفاق می‌افتد که مردم بی‌ملاحظه شوند و به ترددها ادامه دهند، درست مثل وضعیتی که حالا شاهدش هستیم، اما این روش هزینه‌های زیادی بر دوش نظام درمان می‌گذارد. این بدترین سناریویی است که می‌توان برای کنترل شیوع نوشت.» او بر این نظر است که میزان درگیری کل جمعیت کشور با کووید-19 کمتر از 10‌درصد است.