«صادرات کتاب» مفهومی غریب و کمتر شنیده شده است، اما در بازار کتاب نجف این موضوع را میتوان بیش از پیش آشکار دید. انتشار بسیاری از کتابهای نویسندگان ایرانی که به گفته بسیاری از کتابفروشان عراقی چاپ آن نیز در کشور ایران صورت میگیرد، گواه این موضوع است. صادرات کتاب به معنی ارسال کتابهای چاپ ایران به بازارهای کتاب کشورهایی است که امکان خواندن زبان فارسی یا زبانهای ایرانی را دارند. عراق از مهمترین این بازارهاست که میتوان به آن اشاره کرد. کشور عراق و بهویژه اقلیم کردستان نیز از شرکای نویسندگان و ناشران ایرانی هستند. حضور ایران در بازار کتاب عراق قابلتوجه است، بسیاری از کتابهایی که به زبان عربی یا کردی در ایران منتشر میشوند، در عراق بازار نسبتا خوبی دارند. بیش از هر چیز کتابهای شعر و داستان در این کشور به فروش میرود. همچنین به نظر میرسد افزایش قیمت کاغذ در ایران باعث شده تمایل برخی از نویسندگان و ناشران ایرانی به انتشار کتاب در عراق بیشتر شود. اختلاف نرخ ارز میان ریال ایران و دینار عراق نزدیک به ۱0 برابر است. البته به نوشته وبگاه خبری روزنامه البصائر آمارهای مربوط به میانگین مطالعه در جهان عرب، به حجم بحران فرهنگی کشورهای عربی اشاره دارد، بهویژه در مقایسه با آمارها و شاخصهای مشابه در کشورهای غربی و پیشرفته شرق آسیا، چنانچه میانگین مطالعه در کشورهای عربی از ربع صفحه برای هر شخص در سال تجاوز نمیکند. این شاخص پایین نسبت به سالهای گذشته کاهش داشته است، چنانکه بهعنوان مثال درسال2003 براساس گزارش توسعه انسانی صادرشده از سازمان یونسکو، هر 80 شخص عربی یک کتاب در سال مطالعه میکنند، درحالیکه هر شهروند اروپایی 35 کتاب در سال مطالعه میکند. شاخصهای سال 2003 در چندسال گذشته بسیار کاهش داشته و براساس گزارش توسعه فرهنگی سال 2011 که توسط بنیاد اندیشه عرب صادر شده است، هر شهروند عربی با میانگین 6دقیقه در سال مطالعه میکند، درحالیکه شخص اروپایی با میانگین 200 ساعت در سال مطالعه میکند و این میانگین شامل مطالعه کتابهای درسی مدارس، گزارش کار و قرآنکریم نیست. «فراس حمدون»، کتابفروش در گفتوگویی با روزنامه البصائر میگوید: «هیچ آمار رسمی و غیررسمی از میانگین مطالعه در عراق و موسسه دولتی یا سازمانی که به این موضوع بپردازد، وجود ندارد.» حمدون که مدت 30سال صاحب کتابفروشی در خیابان متنبی بغداد است، میافزاید: «مطالعه کتاب در عراق، در دو دهه گذشته در نتیجه شرایط بد ناامنی، اوضاع سخت اقتصادی و رقابت اینترنت و شبکههای اجتماعی کاهش بسیاری را شاهد بوده است.» وی همچنین افزود: «شاهد بیمیلی بسیار به کتاب و مطالعه در میان نسل جدید هستیم، چنانکه میتوانیم هزاران جوان را بیابیم که حتی کتابی خارج از موضوع درسی خود نخواندهاند. دلایل متعددی در ایجاد بحران مطالعه در عراق وجود دارد، شاید مهمترین آنها افزایش سطح بیسوادی در کنار مشکلات اقتصادی است که زمان لازم و پول کافی را برای خریدن کتاب و مطالعه در اختیار آنها قرار نمیدهد، همچنین کمبود نشر کتاب و تشویقنشدن روشهای تدریس و تربیت خانواده از موارد دیگر است. »