این سوال که از میان 3 نامزد نهایی سینمای ایران یعنی «قصر شیرین»، «متری شیش و نیم» و «در جستوجوی فریده» کدامیک شایستگی بیشتری برای معرفی به آکادمی اسکار داشتند، موضوع بحث پیشرو نیست، زیرا با غور در شروط موثر برای راهیافتن یک فیلم به فهرست نهایی نامزدهای بهترین فیلم خارجی زبان، هر فرد مطلعی به این نتیجه میرسد شانس هر سه فیلم به یک اندازه یعنی چیزی در حد صفر است! یادمان باشد از سال 1373 خورشیدی که موضوع معرفی فیلمهای ایرانی به آکادمی اسکار مورد اهتمام ویژه وزارت ارشاد و خانه سینما قرار گرفت، از 22 مورد معرفیشده تنها 3 فیلم موفق شدند به جمع نامزدهای نهایی راه یابند. این میان هرچند 2 مورد از این 3 حضور، منجر به کسب جایزه شد، اما در کل منهای مورد خاص «اصغر فرهادی»، باید پذیرفت فیلمهای ایرانی طی این سالها در آوردگاه به دست آوردن دل هیأت انتخاب آکادمی اسکار موفقیت چندانی کسب نکردهاند.
اول پخشکننده خوب، سپس محتوای عالی
یکی از شروط مهم برای بالارفتن شانس راهیابی یک فیلم به جمع نامزدهای نهایی جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان، داشتن یک پخشکننده مهم و اسم و رسمدار جهانی است که بتواند اثر مورد نظر را در کشور برگزارکننده اسکار یعنی ایالات متحده (بهطور اخص) و دیگر کشورهای جهان (بهطور اعم) پشتیبانی کند. نخستینباری که چنین موقعیتی را سینمای ایران تجربه کرد، با فیلم «بچههای آسمان» ساخته مجید مجیدی بود که کمپانی میراماکس بعد از درخشش فیلم در جشنواره مونترال امتیاز پخش جهانی آن را خریداری کرد. «بچههای آسمان» با اینکه در سال 1998 میلادی و در هفتادویکمین دوره جوایز اسکار موفق شد به جمع نامزدهای پایانی راه یابد اما نهایتا رقابت را به فیلم «زندگی زیباست» ساخته روبرتو بنینی واگذار کرد. جدای از همه قابلیتهای «بچههای آسمان» که در زمان خودش آن را به فیلم مورد علاقه منتقدان خارجی تبدیل کرد، سنگتمام میراماکس در حمایت و معرفی آن را نباید در جلبنظر هیأت انتخاب آکادمی اسکار نادیده گرفت.
دعوا بر سر «اعتبار» معرفی به آکادمی
از بعد از «بچههای آسمان» تا «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی، 12 فیلم دیگر بخت خود را برای راهیابی به جمع نامزدان نهایی آزموده و همگی در این راه با شکست مواجه شدند. «رنگ خدا»، «من ترانه 15سال دارم»، «خیلی دور، خیلی نزدیک»، «درباره الی»، و... ازجمله آثاری بودند که علیرغم قابلیتهایشان به چشم هیأت انتخاب اسکار نیامدند و بار دیگر بر این حقیقت صحه گذاشتند که وجود یک حامی قوی در عرصه پخش جهانی فیلم چقدر میتواند برای موفقیت یک فیلم در عرصه رقابت اسکار تعیینکننده باشد. حقیقتی که سهبار با «بچههای آسمان»، «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» به منصه ظهور رسید و ثابت کرد محتوای عالی تنها شرط لازم برای ردکردن خوان اسکار نیست. امسال نیز با توجه به اینکه انتظار نمیرود هیچیک از سه نامزد پایانی شانس پخش گسترده در آمریکای شمالی داشته باشند، تنها اعتبار معرفی به اسکار باقی میماند که علیالحساب نصیب «در جستوجوی فریده» شده است.