علیرضا عینالو جامعه شناس

دربی هشتاد و ششم در حالی برگزار می‌شود که انتقادها و بروز علایق متفاوتی نسبت به این هماورد و رویداد در افکار اجتماعی جاری و ساری است. رقابت حقیقت زندگی است و برای کسب احترام، ‌ثروت و یا حتی شهرت انگیزه حرکت منجر به پیشرفت است. گر چه در انحراف آن افراط یا رفتارهای مخرب مثل شایعه‌سازی و حسادت و حتی بیزاری طرف‌های رقابت را هم به دنبال داشته باشد،‌ ولی لازمه جدایی‌ناپذیری از بدنه‌ جامعه است.ورزش مخصوصا فوتبال که تماشاگران بسیاری دارد،‌ بازتابی از جهان اجتماعی بر آمده از آن است و فرهنگ تماشاچیان باز تولید و بازنمایی مفاهیم اجتماعی آنهاست. دربی مسابقه‌ای است که در 90 دقیقه می‌تواند اسطوره‌ای بسازد یا اسطوره‌ای را از محبوبیت ساقط کند. این امر هم پوشیده نیست که فراگیری عامل‌های اشتراک قوی و گوناگون فرهنگ در قالب طرفداری هر کدام از دو قطب حاضر در مستطیل سبز، خود نکته و نقطه قوت لزوم چنین هماوردی را مهیا می‌کند.اما مسئولیت قشرهای مختلف در این رویارویی چیست؟ آیا نباید از شکست‌ها ناراحت شد؟ آیا نباید به پیروزی دلخوش بود؟ پدیده‌های مختلف پیش آمده را می‌توان نادیده گرفت یا بی‌تفاوت بود؟ پاسخ خیر است!هر پدیده اجتماعی که دارای جذابیت و اهمیت برای جامعه است را نباید حساسیت‌زدایی کرد؛ بلکه باید فرهنگسازی مثبت از شکست یا پیروزی در آن را تقویت کرد. عوامل شکست متعدد است اما در سالم‌ترین حالت ممکن بازتاب یک مدیریت موفق و مسئولیت‌پذیری بخش بخش و ارکان هر تیم در پست‌های مختلف سبب پیروزی است. حال اگر در چارچوب دروازه‌، دروازه‌بان به نحو احسن سنگربانی کند و خط دفاع مدافع خوبی در برابر خواسته‌های هوادار باشد، در میانه میدان به بهترین شکل موتور تیمی فعال شود و‌ نوک پیکان حمله به گل برسد،‌ می‌توان گفت پشت صحنه و صحنه در قبال تماشاچیان مسئولیت‌پذیر بودند و ثمره این مسئولیت چیزی جز برد نیست.در صورت باخت بالعکس تقویت روحیه جوانمردی تأکید بزرگان و صاحب‌نظران است؛ آن هم به خاطر انتظاری که از ورزش دارند. بیاییم مانند تصویر هوایی که از ورزشگاه آزادی در زمان پخش زنده این رویداد که نما را گسترده‌تر کرده است، همه چیز را بر پهنه وسیع اجتماع، نمایی ببینیم که هر فرد با هر هیبتی ذره‌ای از کل است که بخش خرسند از پیروزی و بخشی ناراحت از شکست یا جمعی ناامید از تساوی می‌شوند. امروز باز هم خورشید از شرق طلوع و از غرب غروب می‌کند و اسطوره‌های به جا مانده، سال‌ها سوژه کلام طرفداران در گفت‌وگو با هم می‌شود و این از فرعیات زیبای اجتماع است که حس رقابت‌پذیری را تقویت می‌کند.امیدواریم چهره زیبای اجتماعی را در دهم اسفند در بازتاب رویارویی دو تیم پرسپولیس و استقلال در پذیرش نتیجه داشته باشیم که اگر این نمایش موفق باشد به نقاط قوت همدلی خود مفتخر می‌شویم.