شماره ۱۳۴۶ | ۱۳۹۶ پنج شنبه ۲۶ بهمن
صفحه را ببند
یادداشت
مصايب کسب‌وکارهای نوین در ایران
کیوان نقره‌کار - مشاور توسعه پروژه‌های ملی حوزه فناوری اطلاعات

با وجود استقبال جامعه از تکنولوژی و کسب‌وکارهای نوین هنوز بسیاری از کسب‌وکارهای داخلی آن طور که باید و شاید پا نگرفته‌اند. به جز یکی دو کسب‌و‌کار خاص که تبدیل به غول فناوری در کشور شده‌اند، بقیه کسب‌و‌کارها به دلایل مختلف نمی‌توانند سهم خود را از بازار بگیرند؛ البته که این موضوع مختص به کشورهای در حال توسعه و یا منحصرا ایران نیست و غول‌های فناوری در همه جای دنیا محدودند اما چرا در کشوری مانند ایران این محدودیت دو چندان می‌شود؟
واقعیت این است که شرکت‌هایی می‌توانند در حوزه کسب‌وکارهای نوین «پیشرو» باشند که یک اتفاق جدید را رقم زده‌اند. آنها در گام اول نیاز خاص جامعه خود را شناسایی و در گام بعدی نسبت به رفع آن اقدام می‌کنند. این دو گام صرفا گام‌های اولیه بوده و همه ماجرا نیست؛ چرا که شرکت‌های پیشرو باید بتوانند بعد از کسب سهم‌ خود از بازار آن را حفظ کنند. برای تداوم این سهم، غول‌های فناوری دنیا معمولا بعد از دو گام ابتدایی، شروع به بالا‌بردن کیفیت خدمات و گسترده‌کردن آنها می‌کنند. این راهی بود که به عقیده نگارنده، زمانی «مايکروسافت» و زمانی دیگر «اپل» آن را پیمودند. «گوگل» هم کمی بعد با نوآوری‌های خاص خودش تبدیل به یکی از مهمترین غول‌های فناوری جهان شد.
اما در ایران چه اتفاقی می‌افتد که «کارپینو» با وجود حمایت مالی نمی‌تواند با «اسنپ» رقابت کند؟ یا چرا سایر استارت‌آپ‌ها با وجود ایده‌های خلاقانه آن‌طور که باید و شاید سهمی در بازار ندارند؟
اگر شرکت‌هایی که حامی مالی دارند را کنار بگذاریم، یکی از این علت‌ها کوچک‌بودن شرکت‌هایی است که شروع به کار می‌کنند. پایین‌بودن سرمایه و عدم آشنایی با قوانین کسب‌و‌کار باعث می‌شود که شرکت‌های کوچک یا در بازار سهمی نداشته باشند یا سهمی که به دست می‌آورند چشمگیر و قابل اتکا نباشد؛ البته شرکت‌های بزرگ هم می‌توانند با وجود حمایت‌های مالی در حوزه کسب‌و‌کارهای نوین رشد نکنند. این شرکت‌ها عموما رقیب‌های قدری دارند که موازی با آنها مشغول به کارند. از طرفی علت بعدی عدم پیشروی کسب‌و‌کاری مانند کارپینو می‌تواند سرمایه‌گذاری روی قشر سنتی باشد. در حالی ‌که رقیب این کسب‌و‌کار تلاش می‌کند همه سرمایه‌گذاری خود را روی نیرو‌های جوان و پویا انجام دهد. بنابراین هنگام راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار باید در ابتدا این موضوع را برای خود حل کنیم که آیا در جای درستی ایستاده‌ایم؟ آیا به سمت درستی حرکت می‌کنیم؟ البته حمایت‌های دولتی هم نباید در این مسأله مغفول بماند. وزارتخانه‌های مختلف که به نوعی در توسعه کسب‌و‌کارهای نوین نقش دارند، ممکن است به هر علتی از ابزارهای مناسبی برای حمایت استفاده نکنند. تجربه نشان داده که شرکت‌های بزرگ و به بلوغ رسیده معمولا حامیان بهتری از بخش دولتی در حوزه فناوری هستند؛ چرا که معمولا در کشور ما روال‌های اعطای حمایت سنجیده نیست و حتی گاهي درگیر بروکراسی‌های عجیب اداری شده و حاشیه‌ها اصل را در خود حل می‌‌کنند.


تعداد بازدید :  957