محمد سرابی روزنامه‌نگار
این که در کشوری زنان به قدرت برسند، ثابت نمی‌کند که زنان ساکن آن کشور شرایط خوبی داشته باشند؛ حداقل در آسیا وضع این‌گونه است. در هر چهار کشور هند، بنگلادش، سریلانکا و پاکستان بخشی از سیاست به صورت ثابت در اختیار زنان است اما زنانی که در این منطقه زندگی می‌کنند، بنا به آمار‌های بین‌المللی و حتی مشاهده ظاهری هم زندگی دشواری دارند. از سوی دیگر زنان صاحب قدرت در این کشور‌ها، معمولا زندگی خشن و خونینی را پشت‌سر می‌گذارند.
اکنون که 10سال از ترور بی‌نظیر بوتو می‌گذرد، هنوز هم مشخص نیست کدام‌یک از دشمنانش آن بمب‌گذار را به خودروی او رساندند. ماه پیش یکی از رهبران طالبان پاکستان در کتابی که خود منتشر کرده، مسئولیت این ترور را برعهده گرفته است اما این ادعا هم مانند دیگر سخنانی که تاکنون درباره مرگ بوتو گفته شده است، نمی‌تواند چندان معتبر باشد. پیش از این نیز طالبان متهمان اصلی ترور او بودند، اگرچه آن را انکار کردند.
زندگی بوتو با ترور آغاز شد. پدر او ذوالفقار علی بوتو بعد از این‌که به دست ضیاالحق از ریاست‌جمهوری کنار رفت، اعدام شد. ضیاالحق نیز در یک حادثه مشکوک هوایی کشته شد که آن را با انتقام‌جویی خانواده بوتو مربوط می‌دانند.
بوتو در سال 2007 و زمانی که سوار بر یک خودرو از میان جمعیت عبور می‌کرد، هدف تیراندازی یک مهاجم قرار گرفت. فرد انتحاری بعد از شلیک چند گلوله خود را منفجر کرد و شدت این انفجار علاوه بر بوتو 20نفر دیگر را هم کشت. القاعده و پرویز مشرف دولتمرد پاکستانی هم متهمان دیگر ترور بودند. اینها کسانی هستند که آشکارا و در عمل دشمن بوتو محسوب می‌شوند، وگرنه مخالفانی که می‌خواستند او را از میان بردارند، تعداد بیشتری بودند. آصف علی زرداری همسر بوتو و همین‌طور بلاوال پسر جوان بی‌تجربه او بعد از ترور سعی کردند قاتلان را پیدا کنند اما تاکنون به نتیجه نرسیده‌اند و مشرف هم که رسما با شکایت قضائی روبه‌رو بود، تبرئه شده است.
ذوالفقار علی فقط یک دختر نداشت که ناچار جانشین او شود. او دو پسر هم داشت. شهنواز بوتو در سال 1985 و در سن 26سالگی در نیس فرانسه مرد. جسد او درحالی پیدا شد که به نظر می‌آمد مسموم شده است، اما علت مسمومیت مشخص نیست. دیگر پسر او مرتضی بوتو نام داشت و از زنی لبنانی صاحب دختری به نام فاطمه شد.
الان فاطمه بوتو یکی از معدود اعضای شناخته‌شده این خانواده است. پدر او در سال 1996 در تیراندازی پلیس کشته شد و فاطمه که اکنون در کراچی زندگی می‌کند و به نویسندگی برای روزنامه‌ها می‌پردازند، بی‌نظیر را در این قتل متهم می‌داند. همسر و پسر بوتو نتوانستند جانشین این خانواده سیاسی باشند و افراد شاخص دیگری هم این راه را ادامه ندادند. اکنون ظهور جریان‌های قوی سلفی در منطقه باعث شده است که جریان‌های سیاسی چند دهه قبل تغییر کنند و چهارچوب‌های جدید تعریف شود.
مدتی قبل جاسیندا آردرن نخست‌وزیر جوان نیوزلند اعلام کرد که باردار است و در دوران خدمت فرزندش را به دنیا خواهد آورد. این خبر انعکاس زیادی داشت و تفسیر‌ها بیشتر درباره توانایی زنان در تصدی مشاغل مهم و تضاد آن با وظایف سنتی بود. خود آردن گفت که زنان دیگری هم هستند که با وجود مشغله کاری و مسئولیت‌ها مهم مادر می‌شوند. پیش از او تنها سیاستمدار دیگری که شامل این مثال می‌شد، بی‌نظیر بوتو بود.