روی کاشی‌های آبی رنگ نوشته شده: «خانه موزه صبا». خانه‌ای با دیوارهای آجری و حیاط نعلی شکل که اتاق‌های نقلی رو به آن باز می‌شود. این خانه قاجاری زادگاه استاد ابوالحسن صبا بود و بعدها به پاتوقی برای شاعران و اهالی هنر و موسیقی تبدیل شد. خانه استاد صبا یکی از موزه‌های قدیمی تهران است که در دهه 50 و به همت همسر استاد صبا دایر شد. با این حال این موزه در دوره‌های مختلف افت و خیزهای زیادی را تجربه کرد. در این موزه علاوه بر تماشای معماری قاجاری، وسایل و آثار شخصی استاد صبا هم به نمایش گذاشته شده است.
بخش دیگری از این خانه به موزه مردم‌شناسی اختصاص دارد که عروسک‌های آن و لباس‌هایش توسط «منتخب اسفندیاری» همسر استاد صبا ساخته شده است. تماشای این موزه در هیاهوی محله ظهیرالاسلام خالی از لطف نیست. ابوالحسن صبا پیش از مرگ وصیت کرده بود خانه‌اش به موزه تبدیل شود. وصیتی که در سال 53 و چند سال بعد از مرگ او محقق شد. این خانه ملک آبا و اجدادی استاد صبا بود که سال‌ها پیش توسط پدرش ابوالقاسم خان، پزشک دربار ناصرالدین شاه خریداری و بعدها به خانه ابوالحسن صبا تبدیل شد. این خانه ارزشمند که ابتدا توسط وزارت فرهنگ و هنر از خانواده‌ صبا خریداری شده بود یکی از برجسته‌ترین موزه‌های بیوگرافیک محسوب می‌شود.
اشیا و آثار باقی مانده از صاحب خانه
وسایلی که از صبا در این موزه نگهداری می‌شود بسیار ارزشمند و خاطره انگیزند و تمام آن‌ها را همسرش به موزه اهدا کرده است. خانه صبا معماری درونگرای قاجاری دارد. پنجره‌های چوبی و چنددری‌ها، نور اتاق‌ها را تامین می‌کنند و راه به حیاط خانه می‌برند. پشت‌دری‌های سفید و ساده، آرامش به‌خصوصی به این خانه داده‌اند. خانه‌ای که زیر زمین آن محل تدریس استاد بود و از رفت و آمد بزرگان موسیقی دوران صبا خالی نمی‌شد. موزه صبا با اشیا و آثار باقی مانده از صاحب خانه تزیین شده است. از عینک و عصا و لباس گرفته تا دست‌نوشته‌ها و سازهای استاد.
در میان این سازها، ساز دست‌ساز صبا هم به چشم می‌خورد. سازهایی که در این موزه نگهداری می‌شوند هنوز هم قابل استفاده هستند. روی دیوارهای این خانه می‌توانید عکس‌هایی قدیمی‌ را ببینید که صبا و جمع دوستان او در گوشه گوشه این خانه گرفته‌اند. همچنین عکس‌های دیگری که به همراه دیگر اشیای این خانه، روایتگر زندگی ابوالحسن صبا هستند. در میان این عکس‌ها، چهره آشنای شهریار شعر ایران هم به چشم می‌خورد که یکی از مهمانان همیشگی خانه صبا بود.
موزه مردم شناسی و همت همسر استاد
اشیای به نمایش درآمده در خانه موزه صبا را می‌توان در دو دسته جا داد: اشیا و آثاری که به معرفی زندگی ابوالحسن صبا می‌پردازند و اشیایی که در بخش مردم‌شناسی به نمایش گذاشته شده‌اند. بخش مردم‌شناسی با عروسک‌های دست‌ساز و همچنین لباس‌هایی که توسط منتخب اسفندیاری ساخته و دوخته شده، تکمیل شده است و اهدایی او به این موزه است. همچنین کتاب‌های آموزشی مختلف از جمله آموزش خیاطی با متدهای جدید که توسط منتخب اسفندیاری نگارش شده و حاصل تجربه و آموزش‌های او در فرانسه و اروپاست. این مجموعه شامل ۹۰ عروسک با لباس‌های مختلف قومی و محلی ایرانی است. عروسک‌هایی که خانم اسفندیار در موزه به نمایش گذاشته است، شامل لباس‌های محلی مناطقی چون قم، یزد، خراسان، کردستان، گیلان، بندرعباس، ترکمن صحرا و... هستند. منتخب اسفندیار نخستین زنی بود که نگارش دستور صنایع دستی و خیاطی را انجام داد و علاوه بر گردآوری هنرهای دستی چون خیاطی و گلدوزی در قالب کتاب، به تدریس نیز می‌پرداخت.
نشانی: تهران، بهارستان، خیابان ظهیرالاسلام/ ساعت کاری موزه: روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸ تا ۱۴/هزینه بازدید: رایگان/ نزدیک‌ترین ایستگاه مترو: ایستگاه بهارستان/نقاط گردشگری در نزدیکی این خانه موزه: موزه نقاشی پشت شیشه، باغ نگارستان، موزه هنرهای ملی، موزه مجلس