ششمین اجلاس «کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی آسیا» موسوم به «سیکا» صبح پنجشنبه (۲۱ مهرماه)، به ریاست رئیسجمهوری قزاقستان و با حضور سیدابراهیم رئیسی و ۱۰ تن دیگر از سران و روسای کشورهای عضو، آغاز به کار کرد. این سازمان امنیتی که ایران از اعضای اصلی آن است؛ در پی اثرگذاری بیشتر در قاره آسیا و جهان است و از این رو، ایدههای موردتوجه در نشست سران میتواند راهگشای بسیاری از چالشهای منطقه و جهان قرار گیرد. سخنرانی رئیسجمهوری در این نشست، مهمترین نقطهنظرات جمهوری اسلامی را در مسیر این اثرگذاری مشخص کرد.
الف) نظم عادلانه و مبتنی بر همکاری و احترام متقابل
نظم موجود در جهان نه فقط از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، بلکه از نظر بسیاری از کشورها و ملتهای مستقل هم نهتنها عادلانه نیست، بلکه در تعریف درست، اساسا نظم محسوب نمیشود. اینکه در بخشی از جهان، مورد استعمار بخش دیگری قرار گیرند و هر زمان نسبت به این استعمار، اعتراض کنند، مورد حمله نظامی یا ترور اقتصادی قرار گیرند، هرچه باشد نظم نیست. جهان آینده از آن رو جهان آسیا نامیده شده که آمارها و شواهد از رشد چشمگیر اقتصادی و ارادهای بزرگ برای بهرهبرداری از آن ظرفیتهای مورداشاره در سخنان آیتالله رئیسی بهوجود آمده است. ایران هم به عنوان یکی از صاحبان تمدن آسیایی میتواند در راستای همین اراده حرکت کند و تضمین این حرکت هم نگاه متفاوت دولت سیزدهم به آسیا و منطقه است.
ب) مختصات آسیای جدید
در سخنرانی رئیسجمهوری موضوع تقویت همکاریهای رسانهای میان کشورهای آسیایی هم به عنوان یکی از مهمترین ملزومات و مختصات آسیای جدید مورد توجه قرار گرفت. موضوعی قابل تامل و استراتژیک که شاید در صورت توجه به آن بسیاری از چالشهای کنونی آسیا قابل حل باشد. واقعیت آن است که ابررسانههای غربی از هیچ کوشش و تقلایی برای فروپاشاندن روحیه و امید و باور مردمان شرق دریغ نمیکنند و برای به استعمار کشاندن یک ملت و سرزمین، مهمترین اقدام نابودی امید و باور آنهاست.
ج) تروریسم اقتصادی تهدیدی همگانی
جمهوری اسلامی ایران، از همان نخستین سالهای شکلگیری خود، بزرگترین قربانی تروریسم و جنگ در آسیا بوده است و مهمترین دلیل آن هم، انتخاب راهی متفاوت و تن ندادن به استعمار بود. ترورهای کور ابتدای پیروزی انقلاب، هشت سال جنگ و پس از آن تحریمهایی اقتصادی که در برهههایی به تروریسم اقتصادی هم تبدیل شد، ایران را به کشوری با تجربه در حوزه مبارزه با تروریسم از هر نوعی، تبدیل کرده است. به همین دلیل است که رئیسجمهورش در جمع سران سیکا تصریح کرده است: «جمهوری اسلامی ایران تروریسم را در هر شکلی ازجمله تروریسم اقتصادی که به دنبال متوقف کردن رشد و توسعة اقتصادی کشورهای مستقل است، محکوم و با آن مقابله میکند. تروریسم اقتصادی یک تهدید همگانی است که نیازمند همکاری مستمر و پاسخ دستهجمعی است.»
در آسیای جدید، تروریسم از هر شکلی باید ریشهکن شود و طرح این مختصات از سوی کشوری که خود قربانی تروریسم است، اهمیت مضاعف دارد.
نتیجه دو دیدار رئیسی در آستانه
دیدار با سران کشورهای حاضر در نشست به دلیل کوتاهی و یکروزه بودن سفر، محدود بود اما همین دیدارهای محدود، هم از نظر تجاری و هم سیاسی دستاوردهایی در پی داشت. آیتالله رئیسی با «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر و «الهام علیاف» رئیسجمهوری آذربایجان در حاشیه اجلاس سیکا به طور خصوصی دیدار و گفتوگو کرد.
رئیسجمهوری در دیدار با امیرقطر از رشد ۳۵ درصدی روابط تجاری دو طرف در یکسال گذشته استقبال و تاکید کرد که ظرفیتهای موجود در دو کشور برای توسعه و گسترش هرچه بیشتر روابط و ارتقای سطح همکاریها مناسب است.
رئیسجمهوری در دیدار با«الهام علیاف»، رئیسجمهوری آذربایجان هم بار دیگر خط قرمز جمهوری اسلامی در تنش میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان را که عدم تغییر مرزها بود تکرار کرد و بار دیگر درباره حضور قدرتهای فرامنطقهای هشدار دارد.