شماره ۲۲۴۴ | ۱۴۰۰ يکشنبه ۱۹ ارديبهشت
صفحه را ببند
رمضان در سیستان‌وبلوچستان

رمضان ماه عبادت و بندگی مومنان و ماه رحمت و مغفرت الهی است، مردم منطقه بلوچستان به ویژه چابهار، کنارک و دشتیاری برای استقبال از این ماه پرفضیلت از یک ماه قبل آماده می‌شوند.
زنان بلوچ در تدارک مایحتاج و تهیه افطاری و سحری رمضان نقش کلیدی دارند و مدیریت بیشتر امور خانه و تأمین نیازهای اساسی خانواده برعهده آنان است.علاوه بر تهیه خوراکی‌های افطار و سحری زنان در برخی مساجد نماز تراویح را نیز اقامه می‌کنند.
درست کردن «پکورا» در منزل نیز در ماه رمضان از اهمیت خاصی برخوردار است که در وقت عصر زنان چابهاری حدودا یک ساعت قبل از افطار اقدام به پخت آن می‌کنند.
بازار فروش پکورا در مرکز شهر چابهار به ویژه در دکه بازار، «بَلُوک بازار» (بازار مادربزرگ‌ها)، خیابان بلوچستان و نقاط مختلف شهر پررونق‌تر از گذشته است و مردم برای تهیه پکورا و سمبوسه که نحوه پخت آن از پاکستان و هند گرفته شده است، اقدام می‌کنند.
تهیه مایحتاج و خوراکی‌های سحری و افطار از اهمیت خاصی در میان مردم این منطقه برخوردار است که آن هم بستگی به درآمد خانوار در این زمینه دارد.
افرادی که تمکن مالی بیشتری دارند در ماه شعبان با ذبح یک یا دو یا حتی تعداد بیشتری گوسفند یا با خرید گوشت گاو غذایی به نام «تباهگ» درست می‌کنند و در وقت سحر با برنج تناول می‌کنند.
طریقه تهیه تباهگ بدین شکل است که گوشت را به لایه‌های نازک و ورقه‌های ظریف برش می‌زنند و پس از آن مخلوطی از پودر انار ترش، آب‌لیمو و نمک را به وسیله خمیر  روی لایه‌های گوشت مالیده و سپس گوشت‌ها را در فضای باز روی بند یا طنابی در مجاورت تابش مستقیم آفتاب قرار می‌دهند.
بعد از خشک‌شدن گوشت آن را جمع‌آوری و در کیسه‌های پارچه‌ای قرار می‌دهند تا در طول ماه مبارک رمضان یا سایر ایام سال آن را به تنهایی یا همراه با برنج طبخ و مصرف کنند.
کار آماده‌سازی خوراک تَباهگ از قرن‌ها پیش در میان مردم بلوچستان متداول بوده و تهیه آن یک هفته تا ۲۰ روز زمان می‌برد و به همین سبب معمولا بلوچ‌ها تهیه آن را از نیمه اول شعبان آغاز می‌کنند، مواد اولیه یا همان گوشت از گوسفند یا بز فربه که در زبان بلوچی به آن «پابندی» می‌گویند یا گوشت گاو تهیه می‌شود.
مردم چابهار و کنارک روزه خود را با ماست و خرمای تازه یا خرمای ذخیره‌شده از سال قبل افطار می‌کنند.
صرف میوه‌های محلی مانند موز، چیکو، پاپایا و انبه از دیگر خوراکی‌‌های وقت افطار و سحر است.
چانگال یا چنگمال که با «نان تیموش» و «نان سی سرک یا شلو» به همراه روغن تهیه می‌شود، از دیگر غذاهای وقت افطار است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ماه مبارک رمضان انجام کارهای خیر و صدقه برای دستگیری نیازمندان و کمک به ساخت مساجد و تأمین دستمزد استادان و هزینه‌های مدارس دینی در شهرستان چابهار و مناطق همجوار دوچندان می‌شود، به طوری که هر کسی به اندازه وسع و توان خود به صورت خودجوش به نیازمندان کمک مالی می‌کند.
در ماه مبارک رمضان پرداخت صدقه و زکات دوچندان می‌شود و جمع‌آوری کمک برای کارهای خیر که به زبان بلوچی «چندا» گفته می‌شود، بیشتر از ماه‌های دیگر رواج دارد، بدین صورت که افرادی به نام «چنداگران» در ورودی مسجد یا در بین صف‌های نمازگزاران قبل از نماز با چرخاندن لنگ یا کیسه‌هایی، وجوه نقد را جمع‌آوری می‌کنند که معمولا کمک‌های جمع‌آوری‌شده برای هزینه‌های مسجد، حوزه علمیه یا فقرا پرداخت می‌شود.
عیادت از بیماران، احوالپرسی از دوستان و خویشاوندان و تهیه و خرید لباس نو برای پوشیدن در روز عید فطر از دیگر آداب و رسوم مردم چابهار در ایام ماه مبارک رمضان است.
درنهایت پس از پایان ماه مبارک رمضان مردم خود را برای روز عید سعید فطر آماده می‌کنند، در این روز مردان با پوشیدن لباس نو که از یک ماه قبل آماده کرده‌اند به عیدگاه برای اقامه نماز عید می‌روند.
حضور چشمگیر کودکان به همراه پدران و نزدیکان خود در عیدگاه‌ها از نکات جالب توجه این مراسم معنوی است.


تعداد بازدید :  205