اگر کسی در دامنه کوه، جنگل یا در حاشیه درهای پر درخت یا در میان درختان جنگلی زندگی می‌کند، محل سکونت او همواره به علت فراوانی چوب و مواد سوختنی در معرض خطر آتش‌سوزی قرار دارد. منشأ این نوع آتش‌سوزی معمولا رعدوبرق یا بروز اتفاقات غیرمنتظره است. آتش‌سوزی در طبیعت سریعا گسترش پیدا کرده و گیاهان، درختان و منازل مسکونی را طعمه خود می‌کند. در هر نقطه‌ای از ایران احتمال وقوع این نوع آتش‌سوزی می‌رود، اما منطقه شمال، دامنه‌های البرز و زاگرس بیشتر در معرض خطر هستند.
اقدامات حفاظتی و مراقبتی
هنگام وقوع آتش‌سوزی
در صورت مشاهده آتش‌سوزی با شماره ١٢۵ تماس گرفته، موقعیت را دقیق و واضح برای آنها شرح دهید.
افراد دارای مشکل جسمی و معلولیت، کودکان و سالخوردگان باید خیلی سریع از محل خارج شوند.
اگر کسی در محل سکونت خود جریان گاز شهری دارد، باید آن را فورا قطع کند. فقط افراد صلاحیت‌دار حق دارند جریان گاز را مجددا برقرار کنند.
دریچه‌های زیرزمینی را می‌توان با تخته‌های چندلایه آماده یا سایر درزگیرهای تجاری بست.
کپسول‌های حاوی گاز را باید خاموش کرد.
در صورت امکان وسایل و اثاثیه قابل اشتعال موجود در حیاط بیرونی را بهتر است به داخل خانه منتقل کرد.
سر شیلنگ آب به شیرهای بیرون از خانه وصل شده و آبپاش‌ها روی سقف و در مجاورت مخازن سوخت قرار داده شوند تا بتوان فورا آبپاشی کرد.
بوته‌های اطراف محل سکونت را بهتر است تا فاصله ۵ متری آبپاشی کرد یا آنها را چید.
امکانات اطفای حریق مانند شن‌کش، تبرزین، اره دستی یا برقی، سطل آب و بیل در دسترس باشند.
ماشین شخصی در گاراژ یا در فضایی باز رو به جهت فرار پارک شود. درهای خودرو بسته ولی قفل نباشند. شیشه‌ها بالا کشیده شده و سوئیچ در حالت استارت باشد. دروپنجره‌های گاراژ بسته اما قفل نباشند. بهتر است سیستم دربازکن اتوماتیک گاراژ قطع شود.
پنجره‌ها، دریچه‌ها و درها را باید بست، اما پرده و پشت پنجره‌های قابل اشتعال را باید برداشت.
اشیای قابل اشتعال را بهتر است به وسط منزل مسکونی و دور از پنجره و درهای شیشه‌ای منتقل کرد.
همه درها و پنجره‌های داخلی را باید بست تا مانع از هجوم شعله‌های آتش به داخل شد.
اشیای باارزش را که در آب خراب نمی‌شوند، می‌توان به داخل حوض یا استخر انداخت.
اگر تأکید به تخلیه محل شد، بی‌درنگ این کار انجام شود. باید راهی دور از شعله آتش انتخاب شود. همواره باید مواظب تغییر سرعت و جهت شعله‌های آتش و دود بود.
رعایت قوانین سوزاندن زباله
قبل از سوزاندن زباله در نواحی جنگلی، لازم است به مقامات مسئول اطلاع داده و از آنها اجازه گرفت.
قبل از سوزاندن زباله لازم است حداقل ۳ متر اطراف کوره کاملا تمیز شود.
هنگام سوزاندن زباله باید دستگاه اطفای حریق در دسترس باشد.
قبل از وقوع آتش سوزی:
به کمک علایم، مسیر دسترسی به محل سکونت مشخص شود، طوری که از کنار جاده به خوبی قابل تشخیص باشند.
مواد شیشه‌ای (نظیر انواع بطری شیشه‌ای و پلاستیکی)، خرده‌شیشه و اشیای مشابه در داخل جنگل‌ها و مراتع رها نشود. این اشیا همانند عدسی ذره‌بین عمل کرده و باعث اشتعال علوفه خشک و مواد قابل اشتعال کف جنگل‌ها و مراتع شده و باعث آتش‌سوزی می‌شود.
از پرت کردن ته سیگار یا چوب‌کبریت استفاده‌شده در جنگل‌ها و مراتع خودداری شود.
گیاهان و علوفه سطح جنگل و مرتع را باید حتی‌الامکان با چرای دام و برداشت دستی کاهش داد و تنه‌های پوسیده و خشک درختان را پاکسازی کرد.
مرزهای خاکی مثل کانال، خاکریز و سنگ‌چین بین مزارع و حاشیه جنگل و مرتع ایجاد شود.
از سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در مزارع مجاور جنگل‌ها و مراتع خودداری شود.
از روشن کردن آتش در نواحی جنگلی و مراتع خودداری کنید. جهت روشن کردن آتش در مواقع ضروری، از جایگاه‌های ویژه یا سطوح بدون پوشش گیاهی استفاده و اطراف آتش با سنگ محصور شود.
هنگام خاموش کردن آتش، خاکسترهای اجاق بدون اطمینان از خاموش شدن کامل (به‌وسیله آب یا مدفون کردن با خاک) رها نشود.
چمن‌های اطراف محل سکونت را باید کوتاه کرده، برگ‌ها را جمع‌آوری کرده و سقف خانه را از شاخ و برگ‌های زائد درختان پاکسازی کرد.
هیزم‌ها را باید حداقل در فاصله ۱۰ متری محل سکونت انبار کرد.
اشیاء، مایعات و محلول‌های قابل اشتعال را باید در ظروف فلزی خارج از محل سکونت (حداقل ۱۰ متر دورتر از ساختمان و نرده‌های چوبی) نگهداری کرد.
تا فاصله ۱۰ متری اطراف خانه، نباید درختان چندانی کاشت. این اقدام فضایی برای دفاع در برابر آتش‌سوزی ایجاد می‌کند. بعد از این فضا نیز شاخ و برگ‌ها و چوب‌های خشک را باید جمع‌آوری کرد.
بهتر است درختان و گیاهان مقاوم به آتش در اطراف محل سکونت کاشته شوند تا مانع از گسترش سریع آتش‌سوزی شوند. (مثلاً درختان دارای چوب مقاوم، کاج مقاوم به آتش، درخت همیشه بهار و…)
باید منابع آب مانند استخر معمولی شنا و چاه آب در دسترس مأموران آتش‌نشانی باشد.
از مصالح مقاوم به حریق مانند سنگ، آجر و فلز در ساخت محل سکونت استفاده شود. حتی‌الامکان مصالح چوبی به کار گرفته نشود زیرا کمترین مقاومت را در برابر آتش‌سوزی دارند.
تمام دریچه‌های خارجی و سوراخ‌های موجود در ساختمان محل سکونت باید با صفحات فلزی توردار شش میلی‌متری پوشانده شوند تا مانع از پراکنده شدن جرقه آتش شوند.
از پنجره‌های چند لایه، شیشه‌های ایمنی یا پشت پنجره‌ای ضد حریق استفاده شود. این اقدام مانع از انتقال گرما توسط پنجره‌های بزرگ خواهد شد.
از پرده‌های مقاوم به حریق به منظور افزایش ضریب حفاظت پنجره‌ها استفاده شود.
دودکش‌ها، بخاری هیزمی و تمام سیستم‌های گرمایی خانه سالیانه توسط فردی کارشناس تمیز و بررسی شوند.
دودکش‌ها عایق‌کاری شده و باید حداقل یک متر از سقف بالاتر باشند.
زوائد اطراف یا برفراز دودکش‌ها برداشته شوند.
هنگام حضور در طبیعت، می‌بایست از خاموش شدن آتش ایجاد شده، اطمینان حاصل کنید.