شماره ۲۱۶۱ | ۱۳۹۹ شنبه ۲۰ دي
صفحه را ببند
پایان کار امیر در فین

هنگام تفرج در باغ فین کاشان، علاوه بر عمارتی زیبا و درختان سر به‌فلک کشیده‌، گرمابه‌ای کوچک در گوشه باغ جلب نظر می‌کند. این همان گرمابه‌ای است که 169 سال پیش، برابر با بیستم دی 1230 خورشیدی، میرازتقی‌خان فراهانی معروف به «امیرکبیر» را در آن به دستور ‌شاه قاجار رگ زدند و کشتند. بی‌شک یکی از مواردی که دوست و دشمن در خصوص امیرکبیر بر آن متفق‌القول هستند این است که صدراعظم نامدار ناصرالدین شاه سال‌ها از زمانه خود جلوتر بود. از جمله وقایع مهم دوران وزارت میرزاتقی‌خان می‌توان به تاسیس دارالفنون، انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه، ساخت قراول‌خانه، حذف القاب و عناوین درباریان، و... اشاره کرد. امروز یحتمل از روش سختگیرانه او در برخورد با اطرافیان شاه و دولتمردان قاجاری، با عنوان بی‌سیاستی یاد خواهد شد، کما اینکه دسیسه‌های همین افراد عاقبت موجب امضای سند قتلش از سوی شاه بیست ساله قاجار شد. کافی است به این یک مورد توجه کنید: «قربانت شوم، الساعه که در ایوان منزل با همشیره همایونی به شکستن لبه نان مشغولم خبر رسید که شاهزاده موثق‌الدوله حاکم قم را که به جرم رشاء و ارتشاء معزول کرده بودم به توصیه عمه خود ابقاء فرموده و سخن هزل بر زبان رانده‌اید. فرستادم او را تحت‌الحفظ به تهران بیاورند تا اعلیحضرت بدانند که اداره امور مملکت با توصیه عمه و خاله نمی‌شود. زیاده جسارت است. تقی» این نامه‌ای است که ادعا می‌شود امیرکبیر خطاب به ناصرالدین شاه نوشته است. در صحت این نامه بسیاری تشکیک کرده‌اند هرچند مورخانی چون خسرو معتضد نیز بر درستی‌اش پای می‌فشارند. نامه درست باشد یا جعلی، باید پذیرفت میرزاتقی‌خان در برخورد با ناصرالدین شاه که از نوجوانی وظیفه ضبط و ربط او را برعهده داشت صریح‌الهجه بود و حفظ شأن سلطانی را جدی نمی‌گرفت. دخالت درباریان خصوصا مهدعلیا مادر شاه در ترغیب او به قتل امیر غیرقابل انکار است. البته برخی اسناد نیز دخالت سفارتخانه‌های روس و انگلیس را در این قضیه خصوصا داستان خلع بی‌تاثیر ندانسته‌اند، حالا بماند که پس از ماجرای قتل امیر، لندن و مسکو شدیدا  معترض دربار ایران شدند. بعد از قتل امیرکبیر، عزت‌الدوله همسر او که خواهر تنی شاه بود جسد همسرش را به کربلا برد و آنجا دفن کرد. تاج‌الملوک و همدم‌الملوک دختران امیر بعدها با پسردایی‌های خود مظفرالدین میرزا و مسعود میرزا ازدواج کردند که از بطن تاج‌الملوک، محمدعلی میرزا زاده شد تا ششمین شاه قاجار لمحه‌ای از خون امیر در رگ‌های خود داشته باشد.


تعداد بازدید :  236