49 سال پیش، برابر با شانزدهم دسامبر 1971 میلادی، در پی پیروزی ارتش آزادی‌بخش بنگال در جنگ استقلال با پاکستان، کشور جدیدالتأسیس «بنگلادش» به جای «پاکستان شرقی» اعلام موجودیت کرد. بعد از کسب استقلال سرزمین هندوستان از بریتانیا در آگوست 1947 میلادی و تشکیل کشورهای مستقل هند و پاکستان که نتیجه تلاش‌های مجدانه شخصیت‌هایی چون مهاتما گاندی، جواهر لعل نهرو و محمدعلی جناح بود، زخمی به جای مانده از دوران استعمار همچنان جان ساکنان شبه‌قاره را می‌خراشید و آن همانا وضع مبهم مسلمانان بنگالی در «پاکستان شرقی» بود. در مذاکرات مربوط به استقلال و براساس توافقات انجام‌شده، استان بنگال هند به دو منطقه پاکستان شرقی و بنگال غربی و همچنین منطقه پنجاب هند به دو منطقه پنجاب شرقی و پنجاب غربی تقسیم شدند. معیار این تقسیم‌بندی تشکیل کشوری مستقل برای مسلمانان هند بود که اصرارهای محمدعلی جناح از رهبران مسلمان استقلال هندوستان در به ثمر رسیدنش بی‌تاثیر نبود. با تاسیس جمهوری پاکستان، اختیار اداره سرزمین‌های مسلمان‌نشین در غرب سرزمین هند نیز به اسلام‌آباد سپرده شد. اما جداسازی هند به ایالت‌های هندونشین و مسلمان‌نشین به آسانی بر زبان راندنش نبود و اقلیت‌های دو گروه مجبور شدند برای حفظ جان خود از سرزمین‌هایی که در آن ساکن ‏بودند، مهاجرت کرده و به سمت محل استقرار هم‌کیشان خود بروند که در گیرودار همین کوچ بزرگ بسیاری نیز قربانی ‏کینه‌ورزی‌های قومی و مذهبی شدند و جان خود را از دست دادند. این میان سرزمین کشمیر هم با توجه به توافق بریتانیا و رهبران استقلال هند با وجود اکثریت مسلمان، تنها به دلیل خواست دولت محلی آن به هند ملحق شد و آتشی بر پا کرد که تا همین امروز در حال سوختن است. اما بعدها همانطور که پیش‌بینی هم می‌شد سیادت بخش شرقی یعنی پاکستان بر بخش غربی که امروزه بنگلادش نامیده می‌شود، موجب بروز اختلافات و رشد تمایلات استقلال‌طلبانه در میان مسلمانان بنگالی شد. هند فاصله‌ای 1600 کیلومتری بین بخش‌های غربی و شرقی‌ کشور دوپاره پاکستان انداخته بود و این میان نقش نه‌چندان مثبت دهلی‌نو نیز مزید بر مشکلات شده بود. عاقبت شورش‌ ساکنان پاکستان شرقی و دخالت‌های دولت هند به عنوان آتش‌بیار معرکه باعث شد 24 سال پس از استقلال، این سرزمین تجزیه‌ای مجدد را تجربه کند. جالب آن‌که پدر استقلال بنگلادش یعنی شیخ مجیب الرحمان تنها چند ماه پس از کسب استقلال، درست در سالروز استقلال هندوستان طی یک کودتای نظامی به قتل رسید.