کانال مالی سوییس از ابزارهایی بود که در یکی، دو سال اخیر سوییسی‌ها برای تأمین اقلام بشردوستانه راه‌اندازی کردند. با این وجود انتظار می‌رود این کانال با بهره‌گیری از منابع ایران در سایر کشورها بتواند نقش موثرتری در تأمین این اقلام ایفا کند.
سفری برای پاسداشت یکصد‌سال رابطه و بررسی نقشه راه تداوم مناسبات. «ایگنازیو کاسیس» وزیر امور خارجه سوییس که نخستین سفر خود به ایران را دیروز با سفر به اصفهان آغاز کرد، از امروز رایزنی‌های خود را به مدت دو روز در تهران آغاز می‌کند.
او که از سال ۲۰۱۷ ردای وزارت امور خارجه سوییس را بر تن کرده، علاوه بر دیدار با «محمدجواد ظریف»، با «حسن روحانی» و برخی دیگر از مقامات عالی‌رتبه ایران دیدارهایی را انجام خواهد داد؛ دیدارهایی که محور اصلی آنها، رایزنی و تبادل‌نظر در مورد موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین موضوعات مربوط به کانال مالی سوییس است.
براساس آنچه «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران گفته، مهم‌ترین جلسه وزیر امور خارجه سوییس، «برگزاری یکصدمین سالگرد آغاز روابط دو کشور است.» برخی از شخصیت‌های پارلمانی سوییس، وزیر امور خارجه این کشور را در این سفر همراهی می‌کنند و برنامه ملاقات در مجلس شورای اسلامی برای آنها پیش‌بینی شده است.
سفر کاسیس درحالی انجام می‌شود که رئیس‌جمهوری سوییس در زمستان ۹۴ به تهران آمد و در پی آن نقشه‌راهی برای تداوم مناسبات دو کشور میان روسای‌جمهوری دو کشور پی‌ریزی شد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی هم در پاسخ به سفر همتای خود، در سال ۹۷ به سوییس سفر کرد که در پی آن چارچوب‌های توسعه روابط دو کشور مورد تأیید برن و تهران قرار گرفت. حالا به نظر می‌رسد وزرای امور خارجه ایران و سوییس مترصد هستند با مروری بر روابط دو کشور در طول پنج‌سال گذشته، راه توسعه مناسبات تهران و برن را هموارتر از گذشته کنند.
کانال مالی سوییس به کجا رسید؟
با خروج آمریکا از برجام و اعمال یکجانبه تحریم‌ها علیه ایران از یک‌سو و در پیش گرفتن سیاست فشار حداکثری از سوی واشنگتن، برن اعلام کرد درصدد راه‌اندازی یک کانال مالی برای تبادل کالاهای بشردوستانه به‌ویژه غذا و دارو است. سوییسی‌ها به دور از هیاهو و صدور بیانیه‌های پی‌درپی، از مدت‌ها قبل رایزنی‌های گسترده‌ای را با مقامات مربوطه در ایران از یک طرف و بانک‌ها و شرکت‌های سوییسی از طرف دیگر انجام دادند تا سازوکاری قابل اطمینان ایجاد کنند.
بهمن ماه گذشته بود که «مارکوس لایتنر» سفیر سوییس در تهران در نشستی خبری در سفارت این کشور از ورود ۱۸۰هزار بسته اقلام دارویی مورد نیاز بیماران پیوند اعضا به ایران خبرداد. در این چارچوب، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: «تاکنون دو مورد تراکنش از طریق کانال سوییس انجام شده است که اولین مورد آن به صورت آزمایشی در بهمن ماه سال گذشته صورت پذیرفت. در خرداد ماه سال‌جاری هم اولین عملیات رسمی این کانال انجام گرفت که هر دو مورد شامل انتقال اقلام دارویی با استفاده از منابع موجود مالی ایران در سوییس بود.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن قدردانی و استقبال از تلاش‌های سوییس در پیگیری این کانال مالی تأکید کرد: «ما در عین حال به دلیل برخی اقدامات مخرب ایالات متحده در قبال این کانال مالی، به نیات آمریکا تردید جدی داریم. البته روشن است که تمام اقداماتی که تاکنون از طریق این کانال مالی صورت گرفته، با دارایی‌های ایران نزد سوییس بوده است و اگر این کانال با رهایی از فشارهای آمریکا بتواند با بهره‌برداری از سپرده‌های ایران نزد کشورهای دیگر ارسال کالا و دارو را تسهیل کند، ما از آن استقبال می‌کنیم.»
به نظر می‌رسد سفر وزیر امور خارجه سوییس فرصت خوبی برای تهران و برن به منظور فعال‌تر کردن کانال مالی سوییس و بررسی راهکارهای ممکن برای رفع مشکلات آن است؛ مخصوصا که با توجه به تراکنش‌های قبلی این کانال مالی، زمینه برای مبادله بیشتر دارو و توسعه دامنه تبادل به سایر کالاها فراهم شده است و می‌توان به ارسال محموله‌های دیگر به ایران از طریق کانال مالی سوییس امیدوار بود.
مبادلات صورت‌گرفته از طریق کانال مالی سوییس از آن جهت اهمیت پیدا می‌کند که سوییس درباره این کانال مالی اعلام کرد که این مکانیزم به این جهت ایجادشده تا از طریق آن بتوان نیازهای حیاتی برای مردم ایران را تأمین کرد، بدون آنکه تحریم‌های آمریکا علیه این کشور نقض شوند و آمریکایی‌ها نیز از ابتدای شکل‌گیری آن در جریان بودند و از آنها مشورت و رایزنی می‌شد.