[شهروند] در مناطق مخاصمه مسلحانه به خاطر سال‌ها نبرد، تخریب، فرسودگی خدمات اساسی و جابه‌جایی و آوارگی، مردم در برابر شیوع کووید-۱۹ و همه‌گیری جهانی کنونی در معرض آسیب جدی قرار دارند. بسیاری از آنها همچون آوارگان، بازداشت‌شدگان و جمعیت‌های تحت محاصره یا محروم از خدمات اساسی برای بقا به کمک بشردوستانه وابسته‌اند. با این حال، هنگامی که کشورها تدابیری را برای متوقف‌کردن گسترش کووید-۱۹ (مانند محدودیت‌های سفرهای بین‌المللی) در پیش می‌گیرند، آزادی رفت‌وآمد کارکنان بشردوستانه، حمل‌و‌نقل داروها و سایر کالاها و عملیات بشردوستانه با مشکل مواجه می‌شود و در نتیجه برخی از مردم بدون حمایت و پشتیبانی باقی می‌مانند. برقراری توازن میان حق و وظیفه‌ مشروع و قانونی کشورها برای حمایت از سلامت عمومی و نیاز به کمک بشردوستانه و دسترسی سازمان‌های بشردوستانه‌ بی‌غرض، نیازمند گفت‎وگوی مداوم است.
مقرره‌های حقوق بین‌الملل بشردوستانه یا حقوق مخاصمه مسلحانه قواعد اساسی مهمی را برای هدایت و پیشبرد گفت‎وگو درباره دسترسی بشردوستانه و ارایه فعالیت‌های بشردوستانه ازجمله هنگام اوج‌گیری همه‌گیری جهانی در زمان مخاصمات مسلحانه در اختیار طرف‌های درگیر در مخاصمه، کشورهای ثالث و سازمان‌های بین‌المللی بشردوستانه قرار می‌دهد. قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه‌ حاکم بر دسترسی بشردوستانه در پیوند با حقوق بین‌الملل عام، چارچوب حقوقی آنچه را که هر بازیگر درگیر در مخاصمه مسلحانه ضمن برقراری توازن میان الزامات سلامت، ضرورت نظامی و کنش بشردوستانه می‌تواند و نمی‌تواند انجام دهد، تنظیم و مشخص می‌کند.

رضایت به انجام عملیات بشردوستانه اختیاری نیست
تدابیر در پیش گرفته شده توسط دولت‌ها برای مقابله با همه‌گیری جهانی کووید-۱۹ دچار خلأ حقوقی نیست و باید با همه‌ قواعد قابل ‌اعمال حقوق بین‌الملل ازجمله حقوق بین‌‌الملل بشردوستانه، سازگاری و تطابق داشته باشد. قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه درباره دسترسی بشردوستانه با مقررات مربوط به سلامت و سایر تدابیر صورت گرفته از سوی نیروهای متخاصم و کشورهای ثالث برای مبارزه با گسترش ویروس کرونا کنار زده نمی‌شود و به جای خود قابل ‌اعمال است.
سازمان‌های بشردوستانه‎ بی‌طرف باید رضایت مقام‌ها برای انجام فعالیت‌های‌شان ازجمله در زمینه کووید-۱۹ را به دست آورند. رضایت به انجام عملیات بشردوستانه اختیاری نیست و استدلال‌های مبتنی بر ضرورت مقابله با شیوع کووید-۱۹ طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه دلایل معتبری برای خودداری از رضایت‌دادن به انجام فعالیت‌های بشردوستانه از سوی سازمان‌های بشردوستانه بی‌غرضی همچون کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ نیست. طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه دلایل موجه برای خودداری از دادن چنین رضایتی محدود است. طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه، کشورها حق دارند تا به منظور ساماندهی فعالیت‌های بشردوستانه‌ای که پیشتر رضایت خود را نسبت به انجام آنها داده‌اند، تدابیر کنترلی و سایر تمهیدات فنی را براساس ملاحظات بهداشتی در پیش گیرند. با این حال، در پیش گرفتن این تدابیر و تمهیدات نمی‌تواند در عمل منجر به خودداری از رضایت، به تأخیر انداختن بی‌دلیل عملیات بشردوستانه یا غیرممکن ساختن اجرای آنها شود.
حقوق بین‌الملل بشردوستانه درباره دسترسی بشردوستانه هنگام اوج‌گیری همه‌گیری جهانی در زمان مخاصمه‌های مسلحانه چه می‌گوید؟
هرچند قواعد حقوق بشردوستانه به ندرت و بسته به نوع و ماهیت مخاصمه (مخاصمه‌های مسلحانه بین‌المللی یا مخاصمه‌های مسلحانه غیربین‌المللی) تغییر می‌کند، ولی به‌طور کلی، چارچوب حقوق بین‌الملل حاکم بر دسترسی بشردوستانه را می‌توان در چهار مرحله خلاصه کرد که همه آنها هنگام بروز همه‌گیری جهانی در زمان مخاصمه مسلحانه نیز به قوت خود باقی می‌مانند:  
هریک از طرف‌های مخاصمه مسلحانه تعهدی اولیه مبنی بر تأمین نیازهای اساسی (از جمله رابطه با سلامت) جمعیت تحت کنترل خود برعهده دارند.
سازمان‌های بشردوستانه بی‌غرض حق دارند خدمات خود را به منظور انجام فعالیت‌های بشردوستانه به ویژه زمانی که نیازهای مردم تأمین نشده است، پیشنهاد بدهند.
فعالیت‌های بشردوستانه بی‌غرض انجام‌شده در وضعیت‌های مخاصمه‌های مسلحانه به‌طور کلی منوط به رضایت طرف‌های مربوطه است.
هر زمان که طرح‌های امداد بشردوستانه‌ بی‌غرضانه مورد موافقت قرار گرفت، طرف‌های مخاصمه مسلحانه و نیز همه کشورهایی که طرف آن مخاصمه نیستند، باید عبور و مرور سریع و بدون مانع آنها را منوط به حق آنها بر کنترل به شرحی که در زیر می‌آید، اجازه دهند و تسهیل کنند.

تعهد اولیه مبنی بر تأمین نیازهای اساسی مردم  
تعهد به برآوردن نیازهای اساسی مردم برآمده از حقوق بین‌الملل عام است که شامل تعدادی از قواعد حقوق بین‌الملل بشردوستانه و تعهدهای حقوق بشری دولت‌ها می‎شود. این تعهدها در میان سایر موارد عبارتند از: تعهد به رفتار انسانی با افرادی که در اختیار هر یک از طرف‌های مخاصمه قرار دارند و حق بنیادین هرکس بر بهره‌مندی از بالاترین سطح قابل‎دستیابی سلامت جسمی و روانی.

ارایه‎ خدمات توسط سازمان‌های بشردوستانه بی‎غرض  
در ماده ۳ مشترک و مواد ۹ کنوانسیون‌های یکم تا سوم ژنو ۱۹۴۹ و ماده ۱۰ کنوانسیون چهارم، اصطلاح «حق ابتکار عمل» یعنی حق قانونی داده‎شده به سازمان‌های بشردوستانه‌ بی‌غرض برای پیشنهاد انجام فعالیت‌های خود به تمامی طرف‌های مخاصمه مسلحانه شرح داده شده است. طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه هیچ چیز ازجمله تدابیر مرتبط با همه‌گیری جهانی مانع از اعمال حق این سازمان‌ها مبنی بر ارایه خدمات خود نمی‌شود، به عکس، همه‌گیری جهانی می‌تواند توانایی متخاصمان برای برآورده کردن نیازهای اساسی مردم و در نتیجه حتی انجام ضروری‌تری و مرتبط‌ترین فعالیت‌های بشردوستانه را تحت فشار زیادی قرار دهد.

رضایت طرف‌های مخاصمه  
طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه، سازمان‌های بشردوستانه بی‌غرضی که در وضعیت‌های مخاصمه مسلحانه فعالیت می‌کنند، باید به دنبال به دست آوردن رضایت طرف‌های مخاصمه باشند، ازجمله زمانی که همه‌گیری‌های جهانی سرزمین تحت کنترل آنها را متأثر می‌سازد. با این حال، رضایت به انجام عملیات بشردوستانه اختیاری نیست. وقتی پای عملیات بشردوستانه به میان می‌آید، موضع حقوق بین‌الملل بشردوستانه نسبت به حاکمیت دولت‌ها احترام‌آمیز نیست. این مسأله که آیا یک طرف مخاصمه مسلحانه به‌طور قانونی می‌تواند ارایه خدمات بشردوستانه را نپذیرد یا نمی‌تواند، مسأله‌ای است که به‌خودی‌خود به تعهدهایش در قبال مردم تحت کنترل خود به ویژه توانایی‎اش در عمل به تعهد اولیه خویش مبنی بر تأمین نیازهای اساسی جمعیت ارتباط پیدا می‌کند. از نظر کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اگر متخاصم در شرایطی نیست که تعهد اولیه خود مبنی بر تأمین نیازهای اساسی مردم تحت کنترل خود را برآورده کند، باید به انجام فعالیت‌های بشردوستانه از سوی سازمان‌های بشردوستانه بی‌غرض ازجمله در زمینه‌ سلامت رضایت دهد.
تنها دو دلیل وجود دارد که می‌توان برای نپذیرفتن پیشنهاد ارایه خدمات به آنها استناد کرد: زمانی که پیشنهاد خدمات از سوی سازمانی ارایه می‌شود که شرایط و ویژگی‌‎های لازم برای یک سازمان بی‌طرف را ندارد یا فعالیت‌های آن از نظر ماهوی، بشردوستانه نیستند؛ یا زمانی که به ارایه‌ فعالیت‌های آن سازمان در منطقه موردنظر نیازی نیست، زیرا برای مثال طرف درگیر مخاصمه توانایی و تمایل لازم برای عمل به تعهد اولیه خود را دارد.
خلاصه اینکه طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه ضرورت مقابله با شیوع و گسترش کووید-۱۹ به تنهایی دلیل معتبری برای رضایت‌ندادن به انجام فعالیت‌های بشردوستانه توسط سازمان‎های بشردوستانه‌ بی‌غرض مانند کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نیست. در صورتی که چنین امتناعی از رضایت دادن منجر به نقض جداگانه یکی از تعهدهای حقوق بشردوستانه‌ طرف درگیر در مخاصمه شود، می‌تواند به منزله‌ رضایت ندادنِ غیرقانونی هم تلقی‌شود. این امر زمانی صدق می‌کند که برای مثال خودداری هر یک از طرف‌های مخاصمه از رضایت دادن موجب گرسنگی غیرنظامیان به‌عنوان یک شیوه جنگی شود که طبق حقوق بین‌الملل بشردوستانه‌ عرفی ممنوع است یا زمانی که چنین امتناعی با محروم‌کردن مردم از منابع ضروری برای بقای‎شان ازجمله در زمینه سلامت مانع از عمل به تعهد اولیه‌ طرف مخاصمه می‌شود.