[شهروند] از بین سیارههای منظومه خورشیدی، امروز «مشتری» و «زهره» را برای معرفی برگزیدهایم. هرکدام از این سیارهها واجد ویژگیهایی هستند که دانستن آنها میتواند برای علاقهمندان علم نجوم جالب توجه باشد.
1- مشتری پنجمین سیاره منظومه خورشیدی، بعد از عطارد، زهره، زمین و مریخ است. مشتری همچنین بزرگترین سیاره با قطری برابر 143هزار کیلومتر است. این سیاره هم مثل زحل، اورانوس و نپتون تماما گازی است.
2- نام این سیاره در بیشتر زبانها «ژوپیتر» است که رومیها این نام را به افتخار «خداوند طبیعت» گذاشتهاند. مشتری بعد از خورشید، ماه و زهره، چهارمین جسم درخشان در آسمان است. این سیاره عمدتا از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده و هسته آن از عناصر دیگرش سنگینتر است.
3- مشتری در مدارش 64 قمر دارد. چهار قمر بزرگ آن به ترتیب فاصله و دوری از این سیاره عبارتاند از: آیو، اروپا، گانیمد و کالیستو. به این چهار قمر «اقمار گالیلهای» گفته میشود، زیرا «گالیلئو گالیله» ستارهشناس ایتالیایی، آنها را در سال 1610 به وسیله تلسکوپ کشف و شناسایی کرد. قطر «گانیمد» بزرگترین ماه مشتری، از سیاره عطارد بیشتر است.
4- حول مشتری هم مثل زحل و بعضی سیارههای دیگر، کمربندی از جنس گردوغبار وجود دارد که به مراتب از کمربند زحل کمنورتر است. همچنین روی سطح این سیاره لکه بزرگ سرخرنگی وجود دارد، که در واقع تودهای گازیشکل است شبیه گردباد.
5- میدان مغناطیسی مشتری تقریبا 14برابر قویتر از زمین است. میانگین فاصله مشتری تا خورشید نیز حدودا 778میلیون کیلومتر است که تقریبا میشود 5برابر فاصله زمین تا خورشید!
6- مشتری از بین تمام سیارات منظومه خورشیدی سریعترین سرعت چرخش را دارد. چرخش کامل این سیاره کمتر از 10ساعت طول میکشد. از آنسو هر یکبار چرخش کامل مشتری به دور خورشید، 12سال زمینی طول میکشد.
7- پس از مشتری به سراغ زهره میرویم. این سیاره در کنار عطارد تنها سیارات منظومه خورشیدی هستند که قمر ندارند. همچین زهره تنها سیاره در منظومه خورشیدی است که درجهت عقربههای ساعت میچرخد! از آنجایی که زهره بسیار کُند میچرخد، کارشناسان معتقدند احتمالا این سیاره در زمانهای بسیار دور، با چیزی برخورد کرده که مسیر چرخشش را تغییر داده است.
8- در زهره بیش از هر سیاره دیگری، آتشفشان وجود دارد. بزرگترین آتشفشان زهره «مات مونس» است که تقریبا 8کیلومتر ارتفاع دارد. در این سیاره هر یکسال برابر است با 225روز در زمین. زهره خواهر دوقلوی زمین است، چراکه هر دو از نظر اندازه، جرم و چگالی مشابهاند. با توجه به جو غلیظی که این سیاره دارد، درجه حرارت سطح آن تا 470 درجه سانتیگراد هم میرسد! هوای این سیاره به دلیل دمای سطحش بسیار خشک است. درصورتی که مایعاتی در سطح زهره وجود داشته باشد، گرما بلافاصله آن را از بین میبرد. جو این سیاره غالبا متشکل از دیاکسیدکربن است.
9- بابلیهای باستان در 1600سال قبل از میلاد مسیح، برای تعیین تاریخ، خطوط حرکتی سیاره زهره را پیگیری میکردند. زهره یا «ونوس» به افتخار الهه عشق و زیبایی در روم باستان، نامگذاری شده است. در واقع زهره تنها سیارهای است که برای نامش از شخصیت یک زن الهام گرفته شده است.
10- پیش از مسیحیت در متون تاریخی و لاتینی زهره را «لوسیفر» میخواندند. البته نامهای دیگری مثل «ستاره صبحگاهی» و «ستاره شامگاهی» نیز برای نورانیترین سیاره منظومه خورشیدی، یعنی زهره (ناهید) به کار رفته است. زهره به مراتب درخشانتر از ستارههای حقیقی آسمان است، چون چشمک نمیزند و با نوری ثابت و نقرهفام نورافشانی میکند. ریشه نام «لوسیفر» در زبان لاتین به معنی «آورنده نور» است. بعد از خورشید و ماه، زهره بزرگترین جسمی است که با چشم غیرمسلح از زمین دیده میشود. این سیاره بعد از ماه، درخشانترین جسم آسمان است.
برگردان از thefactsite