[مجتبی پارسا] اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان روز یکشنبه اعلام کرد که دولت او به‌زودی آخرین زندانیان طالبان را آزاد خواهد کرد تا آخرین موانع را بر سر راه مذاکرات برای پایان‌دادن به جنگ طولانی افغانستان بردارد. اعلام این خبر از سوی اشرف غنی پس از آن می‌آید که او با هزاران نفر از نمایندگان در سراسر کشور جلسه‌ای مشورتی گذاشته بود.
به گزارش نیویورک تایمز، آزادسازی پنج‌هزار زندانی طالبان که ایالات متحده آمریکا هم در ماه فوریه به دنبال توافق با طالبان، با آزادسازی این زندانیان موافقت کرده بود، در ابتدا با مخالفت دولت افغانستان روبه‌رو شد. اما پس از فشار طولانی‌مدت دولت ترامپ، غنی 4هزار و 600 زندانی طالبان را از فهرستی که توسط گروه طالبان تهیه شده بود، آزاد کرد، اما 400 زندانی دیگر را نگه‌داشت و خواستار مشاوره و رایزنی در مورد آنها شد، چراکه این افراد به گفته غنی مرتکب جرم‌های بزرگ ازجمله قتل شده بودند و آزادی چنین افرادی فراتر از اختیارات قانونی او است.
در ابتدای جلسه مشورتی روز جمعه بیش از 3هزار نماینده در کابل گردهم آمدند، گرچه این ترس وجود داشت که این کار باعث شیوع ویروس کرونا در میان آنها شود. در این جلسه غنی گفت که دولتش بر سر یک دوراهی قرار گرفته است: «طالبان گفته است که اگر 400 زندانی دیگر آزاد شوند، گفت‌وگوهای مستقیم میان تیم‌های مذاکراتی ما و طالبان تا سه روز بعد از آن آغاز خواهد شد.»
او در صحبت‌های خود گفت که به دنبال مشورت با نمایندگان است: «در عین حال آنها تهدید کرده‌اند که اگر این 400 نفر آزادنشوند، نه‌تنها آنها (طالبان) به جنگ و خشونت علیه ما ادامه خواهند داد، بلکه این اقدامات را تشدید هم خواهند کرد.»
روز یکشنبه بعد از دو روز بحث و گفت‌وگو در بیش از 50 کمیته، مجمع بیانیه‌ای را منتشر کرد و خواستار آزادی زندانی‌ها شد. حال‌وهوای بحث و گفت‌وگوها البته پرتنش بود. یکی از نمایندگان که عضو پارلمان افغانستان است، کاغذی را در دست داشت که روی آن نوشته بود: «تن دادن به زورگویی‌های طالبان، خیانت است.» یکی دیگر از نمایندگان به سوی او هجوم برد و او را از سالن بیرون کرد.
حالا با همه این اوصاف غنی گفته است که او سند آزادی این 400 زندانی را امضا خواهد کرد: «ما با یک انتخاب روبه‌رو شدیم و حالا انتخاب ما امروز آسان‌تر شده است.»
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که به شرکت‌کنندگان این مجمع ارایه کرده، گفته است که طالبان متعهد شده‌اند تا پس از آزادی زندانیان مذاکرات مستقیم را آغازکنند و در طی مذاکرات، خشونت‌ها را کاهش دهند و در این گفت‌وگوها به دنبال یک آتش‌بس دائمی باشند.
پمپئو گفته است: «ایالات متحده آمریکا تمایل دارد تا طالبان را متعهد به این تعهدات نگه دارد.»بسیاری از نمایندگان گفته‌اند که از قبل و پیش از جلسه غنی با 3هزار نماینده، دولت افغانستان به علت فشارهای آمریکا تصمیم گرفته بود تا زندانی‌های باقی‌مانده را آزاد کند. آنها گفته‌اند که این مجمع صرفا برای مشاوره ایجاد شده است و هیچ‌گونه قدرت اجرایی ندارد و در حقیقت راهی است برای غنی تا مسئولیت و تبعات سیاسی اقدام خود را توجیه کند. نمایندگان چندین کمیته گفته‌اند که از آنها خواسته شده است تا نظر مثبت یا منفی خود را در مورد آزادی 400 زندانی باقی‌مانده طالبان بیان کنند؛ بدون آنکه جزئیاتی از تهام و جرم این افراد به آنها داده شود.
طی ماه‌های گذشته مقامات افغانستان دلایل متعددی را برای آزادنکردن این زندانیان بیان کرده‌اند. برخی گفتند که اعضای این گروه (طالبان) ازجمله نیروهای خارجی آنها مرتکب قتل شده‌اند و دولت حق ندارد از طرف خانواده قربانیان، این شورشیان قاتل را ببخشد و آزاد کند. برخی دیگر گفته‌اند که برخی از زندانی‌ها، قاچاقچی موادمخدر یا اعضای باندهای مجرمانه بوده‌اند که ارتباطی با طالبان نداشته‌اند. با این حال، این جنایتکاران در لیست زندانیانی قرار گرفته بودند که طالبان خواهان آزادی آنها بوده است.
انتشار یک سند دولتی سوال‌های زیادی را در مورد این جنایتکاران زندانی در اذهان مردمی ایجاد کرده است. در این سند آمده که 156 نفر از 400 زندانی به مرگ محکوم شده بودند، 105 نفر متهم به قتل هستند، 34 نفر متهم به آدم‌ربایی و 51 نفر نیز متهم به قاچاق مواد بوده‌اند. عده زیادی از آنها متهم به تجاوز هستند، اما در این سند آمده که 44 نفر در لیست سیاه دولت افغانستان و شرکای آن قرار گرفته‌اند. جرم چهار نفر از زندانیان نیز «غیر قابل شناسایی» ثبت شده است.
دیپلمات‌های آمریکایی نیز تحت حمایت ترامپ دست به معامله زده‌اند. آنها در ماه فوریه در گفت‌وگوهایی که دولت افغانستان در آن دخالت داده نشد، با خروج باقی‌مانده سربازان آمریکایی از افغانستان تا 14 ماه دیگر و آزادی 5هزار زندانی موافقت کردند.
روز شنبه مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا گفت که تعداد سربازان آمریکایی در افغانستان تا پیش از پایان ماه نوامبر به کمتر از پنج‌هزار نفر خواهد رسید. در زمان توافق دیپلمات‌های آمریکایی با طالبان در ماه فوریه تعداد نیروهای آمریکایی حدود 12هزار نفر بود.