شماره ۲۰۲۸ | ۱۳۹۹ سه شنبه ۷ مرداد
صفحه را ببند
استیضاح سردار سپه توسط سید

[شهروند] بیست‌وهفتم تیرماه 1303 خورشیدی مارژور ایمبری، کنسول ایالات متحده در ایران به دلیل عکاسی از زنان داخل یک سقاخانه در خیابان شیخ هادی تهران توسط مردم به قتل رسید. رضاخان که تا پیش از این نیز به دنبال بهانه‌ای برای بسط سلطه سیاسی نظامی خود بر همه ارکان جامعه بود، با استناد به این واقعه که جلوه‌ای از ناامنی پایتخت برشمرده می‌شد، اعلام حکومت نظامی کرد. اما کار به همین جا ختم نشد و روزنامه‌ها و جراید مخالف دولت یا به عبارت بهتر منتقد سردار سپه نیز به اتهام مشوش جلوه‌دادن اوضاع با تیغ توقیف نواخته شدند و عملا امکان هر گونه انتقاد -چه سازنده و چه جهت‌دار– کاملا از بین رفت. در چنین اوضاعی نمایندگان اقلیت مجلس که دست‌اندازی رضاخان به قدرت مطلقه برایشان گران آمده بود، تنها راه برون‌رفت از وضعیت بسته و اختناق‌زده موجود را در استیضاح دولت و شخص سردار سپه دیدند. «بسم‌الله الرحمن الرحیم. مقام محترم رياست مجلس شورای ملی. اينجانبان راجع به مواد ذيل از آقای رئيس‌الوزراء استيضاح می‌نماييم. ١- سوءسياست نسبت به داخله و خارجه. ٢- قيام و اقدام بر ضد قانون اساسی و حكومت مشروطه و توهين به مجلس شورای ملی. ٣- تحويل ندادن اموال مقصرين و غيره به خزانه دولت. امضاكنندگان: حايری‌زاده، عراقی، كازرونی، مدرس، اخگر، ملك‌الشعراء، سيدحسن زعيم.» طرح این استیضاح آن هم در حالی که کمتر از یک ماه از قتل میرزاده عشقی، شاعر منتقد می‌گذشت و افواه مردم به نوعی بر دست داشتن رضاخان در این جنایت تاکید داشتند، حرکتی شجاعانه محسوب می‌شد. آیت‌الله سیدحسن مدرس به عنوان لیدر «اقلیت» یا همان مخالفان سردار سپه در مجلس، نقش بزرگی در تهیه و ارایه متن استیضاح به مجلس شورای ملی ایفا کرد و البته که به خاطر این کار از سوی وکیل‌الدوله‌ها و طرفداران اجیر شده رضاخان در کوچه و خیابان کم آزار ندید. کما اینکه یکی از مشهورترین جملات مدرس نیز در جریان همین استیضاح بیان شد و او به طرفداران رضاخان که در جلسات علنی مجلس حضور می‌یافتند و فریاد می‌زدند «مرده باد مدرس، زنده‌باد سردار سپه»، چنین گفت: «اگر مدرس بمیرد، دیگر کسی به شما پول نخواهد داد!» با وجودی که اکثریت مجلس در دست طرفداران سردار سپه بود، اما رضاخان به شدت از مطرح‌شدن استیضاح در مجلس نگران بود. در روز سوال از رئیس‌الوزرا یا همان رضاخان، صحن مجلس و اطراف ساختمان آن در میدان بهارستان به صحنه رویارویی طرفداران سیدحسن مدرس و سردار سپه تبدیل شد. درنهایت با اعمال نفوذ دولت و البته همراهی نمایندگان نزدیک به رئیس‌الوزرا، این استیضاح رأی نیاورد.


تعداد بازدید :  308