[ مالکوم لوکار | سردبیر مجله هلالاحمر صلیب سرخ ] هیاهوی «اخبار جعلی»؛ سوءاستفاده و رسوایی در سیستمهای تجارت و جوامع مدنی؛ اطلاعات شخصی فروخته شده به بهترین پیشنهاد دهنده؛ الگوریتمهای دستکاریکننده محتوای رسانههای اجتماعی؛ رباتهای آنلاین، فاکتورهای سرگردان و نوشتارهای نفرتانگیز. این عبارتها فهرستی از بالاترین ترندهای دنیای امروز هستند که هر چه بیشتر به از بین رفتن اعتماد عمومی در جوامع ادامه میدهند و اصلا عجیب نیست اگر سوالاتی از جنس تعریف اعتماد و بیاعتمادی در زندگی روزمره ما به وجود آمده باشد. نرمافزارها و اپلیکیشنها بهطور مداوم از ما میخواهند درخواستهایی از منابع ناشناخته را «پذیرش»، «مورد اعتماد»، «مسدود» یا «انکار» کنیم؛ شواهد رویدادهای عصر حاضر نشان میدهد که اعتماد، این برچسب مهم همبستگی اجتماعی، روزبهروز شکنندهتر میشود.
پذیرشکنندگان چه کسانی هستند؟ روی حرف من حساب نکنید؛ «Edometman Tract Barometer »، پژوهش جهانی سالانه است که نگرش مردم نسبت به نهادهای کلیدی جامعه مانند رسانهها، دولت، تجارت و نهادهای مردم نهاد و غیردولتی را ارزیابی میکند؛ نتایج اخیر این پژوهش نشان میدهد اعتماد در این سیستمها در سالهای اخیر کاهش داشته و درسال 2019 با اندکی فشار روبهرو شده. تنها یک نفر از پنج نفری که از 27 بازار در سراسر دنیا انتخاب شده و در نظرسنجیسال 2019 شرکت کردهاند، احساس میکرد که بهطورکلی «سیستم» برای آنها کارآمد است. این واقعیت برای موسساتی که محصولاتی میفروشند، اطلاعاتی ارایه میدهند یا سعی میکنند دنیا را به مکانی بهتر تبدیل کنند، چالشهای بزرگی ایجاد میکند. با این حال اعتماد نداشتن لزوما چیز بدی نیست. بهعنوان مثال، در مناطق درگیری یا ناامنی، بیاعتمادی اغلب برای بقا مهم است. حتی در کشورهای در صلح هم، تردیدِ سالم اغلب فضیلت تلقی میشود.
مسدود یا بلاککنندگان چطور؟ در سالهای اخیر بارها دیدهایم، بیاعتمادی میتواند نابودکننده هم باشد. همانطور که در بحران ابولا اتفاق افتاد و مردم بهواسطه بیاعتمادی از مراقبتهای بحرانی بهداشتی یا واکسیناسیون جلوگیری کردند. پیامدهای بیاعتمادی میتواند ویرانکننده باشد. بیاعتمادی همچنین میتواند منجر به این شود که امدادگران و داوطلبان به دلیل تلاش برای نجات یا بهبود زندگی دیگران، مورد بیاعتنایی، تهدید قرار بگیرند، دستگیر شوند یا جانشان را از دست بدهند. این موارد دلایلی بود که اعتماد را به موضوع اصلی سیوسومین کنفرانس بینالمللی جنبش هلالاحمر و صلیبسرخ تبدیل کرد. به همان اندازه که سرپناه، غذا و دارو در کمکرسانی مهم است، اعتماد هم فاکتور اساسی کار ما محسوب میشود. اگر امیدواریم که بتوانیم به افراد آسیبپذیر کمک کنیم، از طرفی باید یقین پیدا کنیم که آنها از اینکه اهداف ما انساندوستانه است و نشان صلیبسرخ و هلالاحمر با هیچ هدف دیگری پیوند ندارد، مطمئن هستند. ما همچنین به افراد صاحبنفوذ و قدرت، بهویژه «انجیاو»ها و خیران نیاز داریم تا بهواسطه پاسخهای بشردوستانه بیغرض، بیطرف و مستقل به ما در حفظ این اعتماد کمک کنند. با این حال، در بسیاری از مناطقی که امروز داوطلبان صلیب سرخ فعالیت میکنند، مردم بسیار آسیبپذیر با قوانین و سیاستهای جنجالی مواجه هستند. قوانینی که هرگونه حمایت و حتی مهربانی کردن به آنها را به حاشیه رانده، مجرمانه و غیرقانونی جلوه میدهد. در همین زمان، از سازمانهای بشردوستانه درخواست میشود تا در برنامههایی با اهداف سیاسی خاص (مانند جلوگیری از مهاجرت) حضور فعال داشته باشند. این روندها میتواند به اعتماد مردم نسبت به صلیبسرخ و هلالاحمر به شدت آسیب بزند و بهطور بالقوه آنها را از خدماتی که همه جوامع تحت پوشش را ایمنتر و سالمتر میکنند، دور نگه دارد.
گزارشدهندگان چه میکنند؟ صلیبسرخ و هلالاحمر در بخش بشردوستانه نیز به مسئولیتهای خود دقت کنند. بعد از چندین رسوایی در سالهای اخیر، سازمانها درحال پیشگیری از تقلب و سوءاستفاده هستند و همین حساسیت باعث میشود نیروهای داوطلب و مقامات صلیبسرخ و هلالاحمر را فراگیرتر جلوه دهند. ما همچنین در تلاش برای بهبود هماهنگی، ارایه شواهد بهتر از تأثیر و توسعه سیستمهای گوش دادن و پاسخگویی به نگرانیهای مردم هستیم.
و درنهایت تأثیر اشتراکگذاری چیست؟ من از شما نمیخواهم که به هر آنچه در این مقاله خواندهاید اعتماد کنید، یا آن را بپذیرید. اما امیدوارم برخی از موضوعات مطرح شده را با این امید که همه ما بتوانیم مسأله حساس اعتماد و مفهوم مشترک آن برای بشریت را درک کنیم، با دیگران مطرح کرده، به اشتراک بگذارید و در مورد آن بحث کنید. از اعتماد به این مفاهیم ضرر نمیکنید؛ این تنها روشی است که بهواسطه آن میتوانیم چالشهای پیچیده امروز را حل و اطمینان حاصل کنیم هنگامی که زندگی و کرامت انسانی در معرض خطر است، «اعتماد» و «پذیرش» نسبت به «بلاک کردن» و «انکار» برتری دارد و انتخاب میشود.
منبع: https: //reliefweb.int