[مجتبی پارسا] تا پیش از آنکه کرونا شیوع پیدا کند و باعث لغوشدن همه سفرهای بینالمللی شود، هر ساله میلیونها نفر از مردم دنیا به سمت سواحل ماسهای آسیا، معابد قدیمی و طبیعت وحشی آن حرکت میکردند.
سال گذشته 133میلیون توریست از آسیا دیدن کردند. بسیاری از آنها اهل چین بودند. درحال حاضر چین دارای بیشترین تعداد گردشگر برای کشورهای خارجی است.
به گزارش سی.ان.ان در بعضی مناطق جمعیت آنچنان افزایش یافته بود که مردم محلی، محیطزیستیها و حتی دولتها از این وضع شکایت داشتند. آنها میگفتند که این شلوغی و تعداد زیاد توریستها اکوسیستم منطقه را به هم ریخته و آن را به نقطه حساسی رسانده است: از بین رفتن مرجانها و زندگی دریایی، آسیبدیدن مناطق فرهنگی و طبیعت جزیرهها که با پلاستیک و زبالههای انسانی پر شدهاند، صدای همه را درآورده بود.ناگهان اپیدمی کرونا آغاز شد. کشورها به قرنطینه رفتند و مرزها بسته شد. سفرهای بینالمللی به شکل بسیار شدیدی کاهش یافت و در نهایت صنعت توریسم تقریبا پایان یافت.
برای کشورهایی مثل کامبوج، جایی که توریسم حدود 30درصد تولید ناخالص داخلی را شامل میشود، اثر این اتفاق یعنی بستهشدن مرزها فاجعهبار بود. انجمن سفرهای آسیا پاسیفیک اعلام کرده، منطقه آسیا پاسیفیک حدود 34.6میلیارد دلار به علت پاندمی کرونا از دست داده است.
همچنان که محدودیتهای مسافرتی برداشته میشود، بسیاری از کشورهایی که به شدت به توریسم وابسته هستند، برای جذب گردشگران تقلا میکنند تا شاید بتوانند از این طریق اقتصاد خود را بازسازی کنند. این کشورها که زمانی از تعداد زیاد توریست مینالیدند، حالا باید بر این وسوسه غلبه کنند و تا جایی که میتوانند گردشگران را برای دیدن کشورشان جذب کنند.با این حال، متخصصان میگویند که این توقف جهانی صنعت توریسم فرصت بیسابقهای را برای کشورها فراهم کرده است تا بتوانند صنایع توریسم خود را در جهتی بازسازی کنند که در عین حال که از منافع اقتصادی بهرهمند میشوند، از محیطزیست و از سیاره زمین هم محافظت کنند.یکی از مناطق پرطرفدار در جنوب شرق آسیا فیلیپین است. این کشور سالانه میزبان میلیونها توریست بوده است؛ گردشگرانی که به علت بازدید از جزایر حارهای، سواحل ماسهای و آبهای زلال فیلیپین به آنجا سفر میکردند.
در سال 2008 آنقدر تعداد زیادی از توریستها از جزیره بوراکی دیدن کردند که رودریگو دوترته، رئیسجمهوری فیلیپین این جزیره را به توالت تشبیه کرد و دستور داد تا برای پاکسازی و نظافت گسترده بازدید از این جزیره 6 ماه تعلیق شود.
با افزایش تعداد گردشگران و بازدیدکنندگان این جزیره ساختوسازهای غیرقانونی در نزدیکی ساحل نیز زیاد شده بود که بسیاری از این ساختمانها لولههای فاضلاب خود را به داخل دریا هدایت کرده بودند. پس از باز شدن دوباره این جزیره به روی گردشگران محدودیتهای جدیدی اعمال شده بود: حداکثر تعداد گردشگران از 19هزار نفر به 6هزار نفر کاهش یافت و سیگارکشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی در ساحل ممنوع شد. حالا هتلها هم باید خود را با قوانین جدید و استانداردهای محیط زیستی وفق میدادند؛ ازجمله دفع مناسب زبالهها و رعایت منطقه ممنوعه ساختوساز در فاصله 30 متری از خط ساحلی.
با این حال، پس از این بازگشایی و اعمال محدودیتها تعداد گردشگران بسیار کم شد، به نحوی که اقتصاد مردم محلی از این موضوع آسیب دید. بسیاری مجبور شدند از آنجا مهاجرت کنند یا شغل خود را تغییر دهند. «سوزان بیکن» مدیر انستیتوی گردشگری گریفت در ملبورن میگوید که این اقدام «بیرحمانه» به قیمت نابودی بسیاری از مردمی تمام شد که وابسته به توریسم بودند. او میگوید: «این باید درسی باشد برای همه دولتها تا شرایط را برای پس از کرونا تغییر دهند.»
طبیعت خود را مداوا میکند
شاید بستهشدن جزیره بوراکی برای مدت زمانی اندک زندگی بسیاری از مردم محلی را تحتتأثیر قرار داد، اما با آمدن کرونا همه مناطق توریستی دچار این معضل شدند. بحرانی که هیچ نشانهای از پایان یافتن آن هنوز به چشم نمیخورد. گرچه شاید این اتفاق نوید روزهای بهتری را بدهد. درحالیکه شرایط به لحاظ اقتصادی در جهان برای بسیاری از کسبوکارها ویرانگر بوده، اما در بعضی از مناطق طبیعت درحال احیاست.
لاکپشتهای چرمی و سبز و فیلهای دریایی در سواحل جنوبی تایلند دیده شدهاند. «تانیا نتیتوماکون»، مدیر دفتر پارکهای ملی، حیاتوحش و حفاظت از گیاهان تایلند میگوید: «ما در سواحل مایا، گروهی از کوسههای سیاه را دیدیم، همچنین در جزایر سیمیلان شاهد حضور دلفینها، کوسهها و لاکپشتهایی بودیم که برای تخمگذاری وارد ساحل شده بودند، حتی در پارکهای ملی کشور حیواناتی را میبینیم که تا پیش از این آنها را در آنجا ندیده بودیم؛ حیوانات نادری مانند ببرها.»
حالا با این اتفاقها به نظر میرسد که این کشورها باید میان دو راه یکی انتخاب کنند: بازگشت توریستها و از بین رفتن حیاتوحش و محیطزیست یا حفظ محیطزیست به قیمت نابودی اقتصاد. اما برخی معتقدند که راه سومی هم وجود دارد. تانیا میگوید: «ما باید مسیر متعادل را انتخاب کنیم. باید به دنبال توریسمی باشیم که دوستدار محیطزیست است. به این ترتیب هم از اکوسیستم محافظت میکنیم و هم درآمد زیادی از این طریق نصیبمان خواهد شد.»