[مجتبی پارسا] کاهش بودجه کمک‌های چندجانبه به دلیل کوچک‌شدن اقتصاد ناشی از شیوع کرونا، مقابله با این بیماری همه‌گیر را در کشورهایی مثل یمن تحت‌تأثیر قرار داده است. این اتفاق چشم‌انداز مهاجرت بیشتر و احتمال بالا گرفتن جنگ‌های داخلی را ایجاد کرده است؛ چراکه کرونا به شدت بر کمک‌های سازمان‌های خصوصی برنامه تأمین بودجه کمک‌های انسان‌دوستانه آسیب وارد کرده است. به گزارش پایگاه تضارب آرای استراتفور، بودجه کمک‌های چندجانبه بشردوستانه کاهش یافته است، چراکه دولت‌های خارجی اهدا کننده به‌طور فزاینده‌ای درگیر حل بحران کرونا در داخل کشورهای خود هستند.کشورهای اهداکننده از طرق مختلف ازجمله کاهش بدهی‌ها، مبادله مالی و کمک‌های دوجانبه سعی می‌کنند با شرایطی که کرونا ایجاد کرده، مقابله کنند. اما انقباض اقتصاد جهانی که تخمین زده می‌شود حجم اقتصاد، امسال حدود 7درصد کوچک شود، باعث کاهش کمک‌های بشردوستانه به سازمان ملل و سایر نهادهای حقوق بشری شده و این مسأله شکاف‌های بزرگ سیستماتیک در بودجه این سازمان‌ها ایجاد کرده است.
کشورهای بی‌پول
درخواست اولیه سازمان ملل متحد برای افزایش بودجه از سوی کشورهای توسعه‌یافته 2میلیارد دلار بود اما در آوریل 2020 کشورها فقط یک میلیارد دلار از این درخواست را تأیید و فراهم کردند. حالا سازمان ملل با توجه به نیاز فراوان مالی درخواست خود را به حدود 7میلیارد دلار افزایش داد اما در اواسط ماه ژوئن تنها یک چهارم این درخواست فراهم شد. در یمن، کشورهای اهداکننده تاکنون فقط 698میلیون دلار را به منظور کمک‌های انسانی به سازمان ملل ارسال کرده‌اند؛ این درحالی است که‌سال گذشته ارزش این کمک‌ها 4میلیارد دلار بوده است. سازمان ملل اعلام کرد که بدون تأمین بقیه این پول درخواست شده، مجبور خواهد شد تا 75درصد برنامه فعلی خود را در یمن متوقف کند. در ماه آوریل، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی اعلام کرد که بیش از 90درصد کشورها از صندوق بین‌المللی پول برای مقابله با کرونا درخواست وام‌های کوتاه‌مدت کرده‌اند. این دو برابر درخواست وام‌هایی است که کشورها در بحران مالی جهانی سال‌های 2009-2008 کرده بودند؛ این نمایانگر مقیاس و سرعت شیوع بیماری همه‌گیر در آسیب زدن به منابع مالی است. کسری بودجه، باعث شدیدتر شدن وابستگی کشورهای فقیر به کمک‌های خارجی می‌شود، خیلی بیشتر و فراتر از آنچه درحال حاضر بحران کرونا بر سر کشورهای فقیر آورده است.
کاهش درآمد جهانی و همچنین کاهش کمک‌های کشورهای توسعه‌یافته باعث می‌شود بحران‌های انسانی در کشورهایی که وابسته به این کمک‌ها هستند، تشدید شود. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی هشدار داده است که این پاندمی فقط در آمریکای لاتین بیش از 30میلیون نفر دیگر را نیز به فقر می‌کشاند. این بحران همه‌گیر، شرایط سیستم بهداشتی کشورهای فقیر را که پیش از این هم آسیب دیده بود، بدتر خواهد کرد و در عین حال میزان بیکاری و فقر را نیز افزایش خواهد داد.
فروپاشی کامل
سازمان ملل هشدار داده که در یمن، شیوع کرونا می‌تواند باعث «فروپاشی کامل» سیستم بهداشتی این کشور شود. با تشدید بحران‌های انسانی، نزاع‌های داخلی بیشتر می‌شود و مهاجرت داخلی و خارجی در این کشورها نیز افزایش می‌یابد، خصوصا اگر منابع بسیار کمیاب شود. بسیاری از درگیری‌های ژئوپلیتیکی در اصل نبرد بر سر منابع بوده‌اند که حالا به واسطه کرونا تشدید خواهد شد. مناطقی که بحران‌های انسانی شدیدی دارند مانند برخی از کشورهای خاورمیانه، کشورهای صحرای آفریقا و کشورهای آمریکای لاتین درحال حاضر هم درگیر مشکلات پناهندگان و مهاجران هستند که کشورهای دیگر را مسئول پاسخگویی سیاسی و اقتصادی می‌کند. اما مسأله بسته شدن مرزهای جهانی به دلیل بحران شیوع کرونا، الگوهای مهاجرت کشورهای ضعیف را تغییر داده و خواهد داد.
پیش از این، تحلیل‌هایی نوشته شده بود که تبعات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی کرونا هنوز خود را نشان نداده و در فصل پاییز تبعات سنگین خود را نشان خواهد داد. همچنین تحلیل‌ها حاکی از آن است که بحران اقتصادی ایجاد شده به واسطه کرونا، 10برابر قدرت بحران مالی 2009-2008 خواهد بود.