کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی در نخستین روز سال نو از مردم خواست تا خنثیکردن تحریمهای دشمنان را اولویت خود قرار دهند. منظور از این راهبرد پیدا کردن منابع جدید درآمد، قانونی یا غیرقانونی و بهطور مشخص از چین است؛ اعزام کارگران کرهشمالی به چین، افزایش گردشگران چینی در کرهشمالی، قاچاق کالاهای ممنوعه مانند زغالسنگ یا نفت که یا شبانه از مرز وارد یا بین کشتیها در آبهای آزاد مبادله شوند. اما کیم جونگ اون یک چیزی را پیشبینی نکرده بود: ویروس کرونا. تنها سه هفته بعد از رونمایی کیم از تصمیمهای شب سال نوی خود، کرهشمالی برای محافظت از خود در برابر شیوع ویروس کرونا در شهر ووهان تمام مرزهای خود با چین را بست. این بستهشدن مرز دیگر عادی نبود. 95درصد از تجارت کرهشمالی با چین انجام میشود. با وجود تحریمهای سازمان ملل که به منظور جلوگیری از دستیابی کیم به جاهطلبیهای هستهای است، واردات کالاهای مصرفی، مواد خام، سوخت و قطعات ماشینآلات از طریق مرز 1400کیلومتری، بازارها و کارخانههای این کشور را به زور سر پا نگه داشته است.بسته شدن مرز باعث سقوط بیشتر صادرات رسمی کرهشمالی به چین شد که تاکنون به علت تحریمها لنگ میزد. براساس دادههای گمرک چین، ارزش صادرات از کره به این کشور در ماه مارس 610هزار دلار بوده که نسبت به سال قبل 96درصد سقوط داشته است. هتلهای زنجیرهای تازهتأسیس کره خالی از گردشگران چینی است و کشتیهای قاچاق هم بدون استفاده در بنادر آرام گرفتهاند. ویروس کرونا اقتصاد کرهشمالی را به گونهای ایزوله کرده که هیچ تحریمی تاکنون نتوانسته است. گو میانگ-هیون، تحلیلگر در موسسه مطالعات سیاسی در سئول میگوید: «بیماری کووید-19 برای کرهشمالی مانند قوی سیاه است. هیچکدام از سیاستمداران وقوع آن را پیشبینی نکرده بودند.» اقتصاد کرهشمالی دهههاست که دستوپا میزند و حاصل سوءمدیریت، قحطی که سال 1990 افتاق افتاد و تحریمهای تدریجی سازمان ملل است که از سال 2006 شروع شد؛ زمانی که این کشور نخستین آزمایش هستهای خود را انجام داد. کیم سعی کرد با اصلاحات داخلی با هدف به وجود آوردن «نظامی سوسیالیست از فعالیتهای مسئولانه کسبوکار» باعث رونق اقتصاد شود. به کارخانهها و مزرعههای دولتی مزایای بیشتری شامل حق نگهداری مازاد درآمد تعلق گرفت تا بهرهوری افزایش پیدا کند. کیم همچنین صادرات زغالسنگ، سنگآهن، پارچه و غذای دریایی به چین را افزایش داد تا جایی که در سال 2016 رشد اقتصادی این کشور به 3.9درصد رسید. شورای امنیت سازمان ملل به منظور وارد کردن فشار اقتصادی به کرهشمالی تمام صادرات عمده این کشور را ممنوع کرد. کرهشمالی هم در واکنش به این اقدام به سرعت برنامه تسلیحاتی خود را گسترش داد و سه موشک بالستیک بینقارهای را سال 2017 به همراه آنچه بمب هیدروژنی خواندند، آزمایش کرد. سال 2017 رشد اقتصاد این کشور 3.5درصد کاهش پیدا کرد. سال بعد نیز با کاهش 86درصدی صادرات به چین، رشد اقتصادی 4.1درصد کاهش پیدا کرد. بر اساس دادههای انجمن تجارت بینالمللی کره یکسال پس از سقوط اقتصادی کرهشمالی به قعر جدول در سال 2018 تجارت این کشور با چین 15درصد افزایش یافت. کرهشمالی هر چیزی را که تحت تحریمهای سازمان ملل قرار نداشت، صادر میکرد: ساعتهای ارزانقیمتی که با اجزای چینی مونتاژ میشدند، مژه مصنوعی، کلاهگیس، مانکن، توپ فوتبال و تنگستن. حتی زمانی که تحریمهای صادراتی کرهشمالی شدت گرفت، این کشور روغن خوراکی، آرد، شکر و کالاهای مصرفی به همراه مصالح ساختمانی را از چین وارد میکرد. اخیرا نشانههای فشار بیشتر بر اقتصاد کره بهویژه در صندوق ذخیره ارزی این کشور دیده شده است. برای نجات ارز خارجی، کیم مردم را تشویق کرده است تا بیشتر کالاها مانند اسنک، لوازم آرایشی و نوشیدنیها را در داخل خانه درست کنند. اما کووید-19 به این بخشها هم آسیب وارد کرده است، چون کرهشمالی برای تولید کالاهای خود نیاز به مواد اولیه چین دارد. ژیرو اشیمارو، دبیر ارشد آسیا پرس اینترنشنال در ژاپن میگوید: «کیم جونگ اون فکر میکرد که با درآمد گردشگری، قاچاق و کمک چینیها میتواند نجات پیدا کند، اما برنامههای او به علت ویروس کرونا نقش بر آب شدند. اگر این ویروس چیزی به او یاد داده باشد این است که چقدر اقتصاد این کشور به چین وابسته است.»
مبنع: نیویورک تایمز