[ زهرا جعفرزاده ] هفتاد هزار امضا جمع شد تا سندی شود درباره خواسته داوطلبان برای به تعویق افتادن چهارآزمون تخصصی. داوطلبان آزمون دکتری و ارشد دو وزارتخانه بهداشت و علوم، درباره تاریخ برگزاری آزمون‌شان اعتراض دارند. براساس آخرین تصمیم‌گیری وزارت علوم، با وجود اعتراض داوطلبان، آزمون دکتری وزارت علوم در بیستوششم تیرماه و آزمون دکتری وزارت بهداشت در دو روز در بیست‌وهفتم و بیست‌وهشتم تیر و آزمون ارشد وزارت علوم، دوم و سوم مرداد و همچنین ارشد وزارت بهداشت، بیست و سه و بیست و چهارم مرداد برگزار میشود و حالا داوطلبان که از قبل، معترض بودند، با نامه‌ای خطاب به رئیس جمهوری خواسته‌اند تاریخ برگزاری آزمون، فاصله کم میان دو امتحان و شرایط برگزاری بررسی شود. آنها می‌گویند برگزاری این آزمونها با توجه به قرار گرفتن تعداد زیادی از داوطلبان در یک سالن، گرمای هوا و روشن کردن کولر و شرکت کردن تعداد زیادی از نیروهای کادر درمان می‌تواند منجر به شیوع بیشتر کووید- 19 در کشور شود. همه اینها در حالی است که در شرایط فعلی، بیماری فروکش نکرده است و احتمال بازگشت محدودیت‌ها وجود دارد. با همه اینها، وزیر علوم نهم تیر، با دفاع تمام‌قد از برگزاری این آزمونها در تاریخ مقرر گفت که زمان برگزاری این آزمونها به هیچ عنوان تغییر نخواهد کرد و توضیح داد: «تغییر و جابه‌جایی زمان هر یک از آزمونها موجب خواهد شد در سال آینده گروهی از داوطلبان امکان ورود به دانشگاه نداشته باشند.» از آن طرف، سازمان سنجش دو روز پیش با تأیید این خبر، اعلام کرد که قرار است این آزمونها با تمهیدات بهداشتی برگزار شود؛ مثل افزایش 40درصدی حوزه‌های امتحانی، اجبار در استفاده از ماسک، استعلام اسامی مبتلایان قطعی و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی. به گفته فاطمه زرین آمیزی، سخنگوی این سازمان، تمام برگه‌ها ضدعفونی میشود، عوامل اجرایی از ماسک، دستکش و گان استفاده میکنند و فاصله میان صندلی‌ها 1.6 متر خواهد بود. اما توضیحات مسئولان وزارت علوم سبب نشد تا متخصصی مثل مینو محرز، که عضو کمیته کشوری کروناست، نسبت به این ماجرا انتقاد نکند. او قبلا گفته بود که برگزاری چنین آزمون‌هایی به‌ویژه کنکور سراسری اشتباه است و باید به زمان دیگری موکول شود. او حتی پیشنهاد داده بود کنکور برای مبتلایان از راه دور برگزار شود. قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت هم در این‌باره قبلا گفته بود که افراد با علائم کرونا، باید در فضای جداگانه‌ای آزمون دهند. او هشدار داده بود که هرگونه اغماض، دیگر افراد را نیز به کرونا آلوده می‌کند.
نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهوری
هفته اول خرداد بود که داوطلبان شرکت در آزمون دکتری و کارشناسی ارشد وزارت بهداشت نامه‌ای خطاب به وزیر بهداشت نوشتند و از او خواستند زمان برگزاری این دو آزمون تغییر کند. آنها در این نامه که به امضای 15هزار نفر رسیده بود، اعلام کردند که به دلیل درگیری شبانه‌روزی در بیمارستانها، آمادگی شرکت در آزمون را ندارند و خواستند زمان برگزاری آزمون تغییر کند و در صورت برگزاری، حوزه‌های امتحانی و روزهای برگزاری آزمونها افزایش یابد. آن نامه با امضای 15هزار نفر، برای وزیر بهداشت فرستاده شد و حالا با گذشت بیش از یک ماه، نامه دیگری این‌بار خطاب به رئیس‌جمهوری تهیه شده است. این نامه تا به حال 70هزار امضا دارد: «در بسیاری از شهرها، بیشتر ظرفیت کادر بهداشت و درمان مشغول فعالیت در بخش کرونا هستند که بسیاری از آنها داوطلب شرکت در آزمون‌‌اند. آنها آمادگی لازم برای شرکت در آزمون را ندارند، مرخصی داوطلبان کادر بهداشتی - درمانی آزمونها از سوی مدیران و روسای بیماستان‌ها و مراکز درمانی لغو شده است. این افراد فرصتی برای جبران عقب‌افتادگی درسی ندارند. آنها مانند داوطلبان آزمونهای وزارت علوم، به دلیل تعطیلی دانشگاه‌ها، مراکز آموزشی و تشکیل نشدن کلاس‌ها موفق به دفاع از پایان‌نامه‌های خود یا پایان کلاس‌های درسی و فارغ‌التحصیل شدن نشده‌اند و همین مسأله باعث شده نتوانند در آزمون شرکت کنند.» اینها بخشی از متن نامه‌ای است که برای حسن روحانی نوشته شده است. در این نامه همچنین آمده است: «آزمونهای کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی وزارت بهداشت و وزارت علوم انتهای تیر و مرداد امسال برگزار میشود. این درحالی است که شاهد اعلام وضع قرمز و هشدار در یک‌سوم از استان‌های کشور به دلیل بازگشت موج جدید شیوع کرونا هستیم.» در این نامه همچنین خواسته شده است: «آزمون به تاریخ دیگری موکول شود، زمانی که دمای هوا کاهش محسوسی پیدا کرده باشد و دیگر نیاز به استفاده از سیستم‌های سرمایشی نباشد، حوزه‌های برگزاری آزمون و تعداد روزها افزایش پیدا کند و شرایط ایمن برای داوطلبان فراهم شود.» رونوشت این نامه برای وزیر بهداشت، وزیر علوم، رئیس مجلس شورای اسلامی، چهار معاون وزارت بهداشت، فرمانده ستاد مقابله با کرونای شهر تهران، رئیس سازمان غذا و دارو، روسای کمیسیون‌های بهداشت و آموزش و امنیت ملی و ... فرستاده شده است.
پنج آزمون در یک ماه؛ وضع نگران‌کننده است
مجتبی عباسی، نماینده صنفی دانشجویی و دانشجوی دکترای تخصصی بیولوژی تولید مثل پژوهشگاه ابن سینا به‌طور جدی پیگیر وضع برگزاری این آزمون‌هاست. او به «شهروند» می‌گوید که وزارت علوم اصرار به برگزاری آزمون دارد: «تا قبل از کرونا آزمون دکتری وزارت بهداشت در اردیبهشت و خرداد و دکتری وزارت علوم در اسفندماه برگزارمی‌شد. با وضع جدید، آزمون دکتری وزارت بهداشت و وزارت علوم به تعویق افتاده و قرار است بیستوششم و بیست‌وهفتم تیر برگزار شود، همه اینها درحالی است که حوزه‌های امتحانی ممکن است در دو شهر مختلف باشد و داوطلب اصلا فرصت نکند از شهری به شهر دیگر برود.» به گفته او بررسی‌ها نشان می‌دهد که 60 تا 70درصد شرکت‌کنندگان در بیمارستان هستند که به دلیل شرایط کاری‌شان نمی‌توانند در آزمونها حاضر شوند. از همه اینها گذشته، به‌طورکلی حدود 2.5میلیون داوطلب در کشور وجود دارد که قرار است در تیر و مرداد در پنج آزمون سراسری، دکتری و ارشد وزارت بهداشت و دکتری و ارشد وزارت علوم شرکت کنند، حضور این افراد منجر به انتشار بیشتر ویروس میشود: «ویروس کرونا به راحتی از ماسک N95 رد میشود، کافی است یک نفر در سالن مبتلا باشد. وزارت بهداشت می‌گوید که هر نفر می‌تواند بیش از 400 نفر را مبتلاکند. این مبتلایان می‌توانند آمارها را به شدت بالا ببرند.» عباسی معتقد است که فشار زیادی به وزارت علوم وارد شده تا حتما آزمونها برگزار شود، از آن طرف، دولت هم خواستار برگزاری آزمون است تا تکلیف روشن شود. این وضعیت، نگران‌کننده است: «می‌گویند افراد باید با ماسک و دستکش وارد شوند، اما مگر داوطلب می‌تواند چهار ساعت با ماسک سر جلسه امتحان بنشیند؟ از آن طرف، از کجا می‌خواهند متوجه شوند که کسی مبتلاست وقتی خیلی‌ها نشانه بیماری ندارند.» براساس اعلام او داوطلبان آزمون دکتری وزارت علوم 170 هزار تا 180 هزار نفر و داوطلبان ارشد این وزارتخانه 700 تا 800هزار نفرند. از آن طرف، داوطلبان دکتری وزارت بهداشت 18 تا 19هزار نفر و ارشد این وزارتخانه 70 تا 80هزار نفرند. تعداد آنهایی هم که در کنکور سراسری شرکت میکنند، نزدیک به 1.5میلیون نفر است. در این وضعیت به گفته نماینده صنفی این داوطلبان، رئیس مجلس شورای اسلامی پیگیر ماجراست و کمیسیون آموزش در نخستین جلسه به موضوع رسیدگی می‌کند. همه اینها درحالی است که فرمانده ستاد مقابله با کرونا برگزاری این آزمونها را منع کرده بود و متخصصان بیمارستان مسیح دانشوری نسبت به این ماجرا واکنش نشان داده‌اند: «بهتر است زمانی که هوا خنک‌تر شد و نیاز به استفاده از کولر نبود، این آزمونها برگزار شود، اما آن‌طور که پیداست وزارت علوم هر طور که شده می‌خواهد این آزمونها برگزار شود.»
بیمارستانها مرخصی نمی‌دهند
رامین یکی از داوطلبانی است که پنجشنبه بیستوششم تیر و شنبه بیست‌وهشتم تیر دو آزمون دکتری وزارت بهداشت و وزارت علوم دارد و می‌گوید که شرایط شرکت در این دو آزمون برایش بسیار سخت است؛ زیرا ساکن نیشابور است و آزمون وزارت علوم در سبزوار برگزار میشود و آزمون وزارت بهداشت در مشهد. این در حالی است که امکان چند روز مرخصی‌گرفتن از بیمارستان برایشان فراهم نیست. او به «شهروند» توضیح می‌دهد که در وضعیت فعلی، بسیاری از داوطلبان حتی فرصت نکرده‌اند درس‌هایشان را مرور کنند و آمادگی کافی برای شرکت در آزمون ندارند؛ خیلی از آنهایی که در آزمون دکتری و ارشد وزارت بهداشت شرکت میکنند، از کادر درمان‌اند و در تمام این مدت مشغول ارایه خدمات درمانی به بیماران مبتلا به کرونا بوده‌اند. رامین در دو رشته دکتری بیوشیمی بالینی و دکتری بیوشیمی وزارت علوم شرکت کرده و در آزمایشگاه بیمارستانی در نیشابور مشغول به کار است: «من برای شرکت در این دو آزمون نیاز به چند روز مرخصی دارم، از همه اینها گذشته جابه‌جایی در این شهرها، با توجه به شرایط شیوع کرونا بسیار خطرناک است، الان مشهد از وضعیت قرمز هم عبور کرده و این رفت‌وآمدها از یک حوزه به حوزه دیگر منجر به انتقال ویروس میشود. در حال حاضر، بیشتر تخت‌های بیمارستان‌های مشهد پُر از بیماران مبتلا به کروناست.» به گفته او، با توجه به اینکه یکی از آزمونها در روز شنبه بیست‌وهشتم تیر برگزار میشود، خیلی‌ها ممکن است در آن روز نتوانند مرخصی بگیرند، آن هم با توجه به شرایط فعلی که بیمارستانها دوباره شلوغ شده است: «آزمون دکتری وزارت بهداشت قرار بود بیست‌وسوم خرداد برگزار شود که به دلیل شرایط پیش آمده به بیست‌وهفتم و بیست‌وهشتم تیرماه موکول شد، این در حالی است که با توجه به شرایط پیش آمده، آن زمان هم شرایط خوبی برای برگزاری آزمون نیست.» رامین می‌گوید اگر برگزاری آزمون به تعویق بیفتد، احتمال بالارفتن آمار ابتلا کم میشود: «نیروهای کادر درمان خسته شده‌اند و تلاش زیادی کرده‌اند تا آزمون را از دست ندهند. این در حالی است که اگر با این شرایط برگزار شود، آمار شیوع بالا می‌رود.» رامین حالا مانند هزاران نفر دیگر بلاتکلیف است، هنوز به آنها پروتکلی برای شرکت در آزمون اعلام نشده، هر چه گفته شده تنها درباره رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی است: «می‌گویند آزمون باید در همین تاریخ برگزار شود؛ زیرا در پاییز هم‌پوشانی با آنفلوآنزا ایجاد میشود. در حالی که اگر آزمون در شهریور برپا شود، هم‌پوشانی نخواهد داشت زیرا آن زمان ویروس آنفلوآنزا هنوز شایع نشده است.»
داوطلبان ویروس را از جایی به جای دیگر منتقل میکنند
امیر داوطلب دیگری است. او در دو رشته ایمونولوژی پزشکی وزارت بهداشت و ایمونولوژی دامپزشکی وزارت علوم شرکت کرده. یکی از آزمون‌هایش در بیستوششم تیر و دیگری روز بعد یعنی بیست‌وهفتم تیر برگزار میشود: «آنهایی که حوزه امتحانی‌شان در شهر دیگری است با مشکل مواجه می‌شوند، به ویژه در شهرهای غربی که وضعیت شیوع کرونا قرمز است، داوطلبان ناچارند برای شرکت در آزمون دکتری وزارت بهداشت به شهر دیگری بروند، تصور کنید این فرد ناقل باشد و ویروس را از جایی به جای دیگر منتقل کند.» او می‌گوید که در سال‌های گذشته وضعیت این‌طور نبوده؛ یعنی افراد در هر دو آزمون با فاصله چندین ماهه در یک شهر شرکت می‌کردند، اما امسال به دلیل شرایط شیوع ویروس جابه‌جایی از شهری به شهر دیگر اتفاق افتاده است: «قرار بود آزمون دکتری وزارت علوم در اسفند برگزار شود، بعد به فروردین و بعدتر به تیر موکول شد. آزمون دکتری وزارت بهداشت هم قرار بود یک ماه پیش بر پا شود که حالا به اواخر تیر افتاده است.» به گفته او، آزمونها در دو نوبت صبح و عصر و در سه روز پشت سر هم برگزار میشود، این در شرایطی است که اصلا فرصتی برای ضدعفونی محل فراهم نمی‌شود: «بسیاری از کسانی که ناقل ویروس هستند، نشانه‌ای ندارند، ممکن است تعدادی مبتلا باشند و در دوره قرنطینه چهارده روزه‌شان به سر ببرند، آنها چطور می‌خواهند در آزمون شرکت کنند؟ تکلیف آنها که در بیمارستانها کار میکنند و با بیماران مبتلا به کرونا در ارتباط هستند، چیست؟»
موضوع امروز بررسی میشود
امید داوطلبان کنکور ارشد و دکتری وزارت بهداشت و علوم به جلسه امروز کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی است. قرار است امروز در اولین جلسه این کمیسیون ماجرای برگزاری آزمونها و شروع به فعالیت مدارس بررسی شود. مهدی اسماعیلی یکی از اعضای کمیسیون آموزش مجلس است و به «شهروند» می‌گوید که اولویت، سلامت داوطلبان است. او در کمیسیون اعلام کرده زمان و کیفیت برگزاری آزمونهای پیش رو، یعنی آزمونهای دکتری وزارت بهداشت و وزارت علوم، ارشد این دو وزارتخانه و کنکور سراسری باید موکول شود به زمانی که بررسی درستی از شرایط انجام شود؛ یعنی زمانی می‌توان این آزمونها را برگزار کرد که بیماری فروکش کرده باشد یا در آستانه کنترل باشد: «ما باید بررسی‌هایمان را انجام دهیم، اگر بیماری فروکش نکرد و محدودیت‌ها بازگردانده شد، دیگر نمی‌توان نسبت به برگزاری این آزمونها اقدام کرد. به نظر ما، نباید عجله کرد؛ زیرا با برگزاری این آزمونها تجمع عظیمی از داوطلبان اتفاق می‌افتد و شرایط می‌تواند خطرآفرین باشد.» اسماعیلی می‌گوید که جمعیت شرکت‌کنندگان در این آزمونها میلیونی است، قرارگرفتن آنها در یک مکان آن هم با وجود وسایل سرمایشی خطرناک است. او پیشنهاد می‌دهد که زمان برگزاری این آزمونها به تعویق بیفتد، هر چند که می‌داند داوطلبان با این موضوع مشکل دارند: «ما می‌دانیم که دانش‌آموزان و داوطلبان یک سال زحمت کشیده‌اند و می‌خواهند زودتر آزمون را بدهند اما اولویت ما سلامت آنهاست. می‌توان با کمترین آسیب در زمان بهتری آن را برگزار کرد.» بر اساس اعلام این عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس امروز در جلسه کمیسیون تصمیمات تازه‌ای در این زمینه برگزار میشود؛ این اولین جلسه کمیسیون آموزش پس از تشکیل است. روز گذشته احمد حسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، هم به تسنیم گفته بود که تعدادی از نمایندگان مجلس در حال تدوین طرحی برای تعویق در زمان برگزاری کنکور 99 هستند. البته اشاره او به کنکور سراسری است و نه آزمونهای دکتری و ارشد وزارت بهداشت و علوم.