[آرمین منتظری] این روزها در سراسر آمریکا معترضان به نژادپرستی در خیابانها زانو میزنند و خواستار پایان یافتن نژادپرستی سیستماتیک و خشونت پلیس آمریکا میشوند. اعتراضات گسترده از تاریخ پنجم ماه می، روزی که پلیس آمریکا با خشونت در جریان دستگیری جورج فلوید موجب مرگش شده، ادامه یافته است. این اعتراضات آنقدر گسترده و تأثیرگذار بوده که متحدان آمریکا در سراسر جهان نیز مجبور شدهاند رفتار سختگیرانه و خشونتآمیز کاخسفید را در برخورد با معترضان محکوم کنند. به نظر میرسد اگر این روند ادامه یابد، توانایی ایالات متحده آمریکا در ساختار جامعه جهانی برای ایجاد اجماع در موضوعات مناقشهآمیز اقتصادی و امنیتی به گونهای که بتواند منافع ملی خود را تأمینکند، کاهش خواهد یافت. تحلیلهایی که طی هفته اخیر در رسانههای اروپایی منتشر شده است، این سوال را مطرح میکند که آیا آمریکا که درحال حاضر در امور داخلی تا این حد با دودستگی و شکاف اجتماعی مواجه است، میتواند در عرصه عمل متحدی قابل اعتماد باشد؟ نمونههای این تردید و تشکیک را میتوان در مواضع رسمی ذیل مشاهده کرد:جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی که پیشتر هرگز از چنین مقامی نظیر نداشت، گفت: «من از شیوه کشتهشدن جورج فلوید توسط پلیس آمریکا به شدت شوکه شدم.» بورل این اتفاق را «سوءاستفاده از قدرت» توصیف کرد و از ایالات متحده آمریکا خواست «به قانون و حقوق بشر احترام بگذارد.» هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان نیز در مصاحبهای با روزنامه بیلد درباره عملکرد دولت آمریکا در مواجهه با اعتراضات ضدنژادپرستی گفت که معتقد است «واکنش دولت آمریکا در تهدید به استفاده از زور علیه معترضان در چنان شرایط حساسی اشتباه بوده است.» او تأکید کرد که رهبران دموکراتیک «همواره باید به سوی سازش و آشتی بروند، نه ایجاد شکاف در جامعه.» وزیر امور خارجه استرالیا نیز که از کشورهای بسیار نزدیک به آمریکا محسوبمیشود، اخیرا درخواست کرده است که تحقیقات مستقلی درباره استفاده از زور و خشونت علیه روزنامهنگاران استرالیایی که مشغول تهیه گزارش زنده از اعتراضات مردمی در پشت ساختمان کاخ سفید بودند، انجام شود. این روزنامهنگاران با خشونت نیروهای پلیس متفرق شدند و ویدیوهای این برخورد پلیس به سرعت در شبکههای اجتماعی قرار گرفت و پخش شد. به نظر میرسد کشورهای اروپایی که از اقدام کاخ سفید در شکستن نرمهای قدیمی و پذیرفتهشده دیپلماتیک دلخور هستند، حالا تحلیلهایشان را در قالب اقدامات سیاسی ارایه میدهند و در همین راستا این کشورها به طرح پیشنهادی ترامپ درباره ایجاد تغییراتی در گروه هفت و نحوه حضور نیروهای آمریکایی در اروپا واکنش منفی نشان دادند. این کشورها با پیشنهاد آمریکا برای حضور روسیه، استرالیا، کرهجنوبی و هند در اجلاس تابستانه گروه هفت مخالفت کردهاند. اروپاییها معتقدند تصمیم یکجانبه آمریکا برای حضور کشورهای جدید در نشست گروه هفت و خروج واشنگتن از پروتکلهای دیپلماتیک مرسوم است. علاوه بر این بیانیه کاخ سفید در تاریخ پنجم ژوئن مبنی بر کاهش 9هزار و 500 نفری نیروهای آمریکایی که در آلمان مستقر هستند موجبشده نماینده آلمان در ناتو صراحتا و علنا اعلام کند این تصمیم در مذاکرات دوجانبهای که اخیرا میان آلمان و آمریکا انجام شده، مطرح نشده بود.به ظن قریب به یقین اعتراضات سراسری در آمریکا و نحوه برخورد کاخ سفید با معترضان موجب شده کشورهای اروپایی در مواجهه با سیاستهای یکجانبهگرایانه واشنگتن جسورانهتر برخورد کنند. اگرچه رهبران کشورهای اروپایی تلاش میکنند در آستانه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا امتیاز سیاسی به ترامپ ندهند، اما در عین حال مراقب هستند منافع امنیتی و اقتصادیشان را به گونهای مدیریت کنند که در صورت پیروزشدن ترامپ در انتخابات ماه نوامبر، منافعشان با خطر مواجه نشود. اما: تنش بر سر نحوه برخورد کاخ سفید با معترضان به احتمال زیاد موجب خواهد شد پیشرفت آمریکا و اروپا در مذاکرات تجاری کُند شود. البته بعید است این کُندی موجبشود تعرفههای جدیدی میان طرفین درباره کالاهای صادراتی و وارداتی وضع شود. همچنین اروپا تشویق خواهد شد درباره اتخاذ موضع سختتری علیه آمریکا درمورد استفاده از مکانیزم ماشه علیه ایران، جسورانهتر تصمیم بگیرد. اروپاییها معتقدند دولت دونالد ترامپ با خروج از توافق هستهای ایران مشروعیت قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را به خطر انداخت و موجب شد میان پنج عضو دائم شورای امنیت شکاف سیاسی ایجاد شود.