تمام صادرکنندگان نفت جهان تمایل دارند که به چین نفت صادر کنند. در واقع چین بزرگترین هدف صادرکنندگان بزرگ جهان ازجمله عربستان، عراق و روسیه است.
همایون فلکشاهی تحلیلگر موسسه کپلر با بیان این نکته درباره بازار نفت چین توضیح داد: «رقابت اقتصادی (برای تصاحب بازار چین) نهتنها بین ایران و روسیه بلکه بین ایران، روسیه، عربستان، عراق و... وجود دارد و در این رقابت چین بزرگترین برنده است؛زیرا میتواند تخفیف بیشتری از این تأمینکنندگان بگیرد.»
او درچنین شرایطی تأکید کرد: «چین به واردات نفت از ایران ادامه خواهد داد، چون میداند که این عملکرد قدرت چانهزنیاش را در برابر آمریکا قویتر میکند.»
فلکشاهی در گفتوگو با ایلنا، در توضیح بازار مصرف نفت گفت: «مصرف نفتخام چین حدود 15میلیون بشکه در روز است درحالی که آمریکا حدود 20میلیون بشکه نفت در روز مصرف دارد (یعنی حدود 20درصد تقاضای نفت دنیا)، البته در شرایط عادی و نه شرایط ویژه کرونایی. اما احتمالا از 2025-2030 چین با پشتسرگذاشتن آمریکا اولین مصرفکننده نفت جهان خواهد شد.»
او معتقد است که شرایط کنونی نشانهای از وابستگی نفتی چین به روسیه را نشان نمیدهد و تلاش چین در چندماه گذشته برپایه خرید نفت با پایینترین قیمت از طریق شرکتهای دولتی یا شرکتهای پالایش خصوصی بوده است، اما بهطورکلی از هنگامی که ماجرای روسیه و شبهجزیره کریمه به وجود آمد و روسیه از سوی اروپا تحریم شد، چین قراردادهای بلندمدت تأمین انرژی نظیر واردات 38میلیارد مترمکعب گاز از طریق خط لوله قدرت سیبری را با روسیه منعقد کرد که سبب ایجاد روابط نزدیک بین دوکشور شد.
فلکشاهی به افزایش سهم روسیه در بازار نفت چین از 3 به 11درصد اشاره کرده و گفت: «اگر به معاملات نفت از طریق راههای دریایی دقت کنیم، متوجه میشویم که از 2013 تا 2020 سهم روسیه در بازار چین از 3درصد به 11درصد رسیده و این درحالی است که همزمان سهام عربستان کاهش پیدا کرده و از 25درصد به 19درصد رسیده است. در نتیجه میتوان گفت که از سال 2014 روسیه و چین به یک نوع اتحاد اقتصادی حداقل در زمینه انرژی و سیاسی رسیدهاند که هدف مشترکشان مقاومت یا یک تعادل با سیاست آمریکاست.»
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه درباره اینکه آیا روسیه میتواند جایگزین نفت ایران در چین باشد، توضیح داد: «روسیه صددرصد میتواند جایگزین نفت ایران در بازار چین باشد، نه فقط روسیه بلکه کشورهای حاشیه خلیجفارس نیز به خاطر شباهت کیفیت میتوانند جایگزین نفت ایران باشند، حتی روابط اقتصادی چین با این کشورها در سالهای اخیر قویتر شده و شرکتهای چینی در صنعت بالادستی نفت عراق بیش از دیگر کشورها فعال هستند.»
او گفت: «در سالهای اخیر سهم ایران در بازار نفتی چین از مسیر دریایی از 10درصد در سال 2016 به 3درصد افت کرد، اما سهم عربستان در این مدت از 16درصد به 19درصد رسیده است.»