‏بیست‌وشش‌سال پیش در چنین روزی، برابر دهم می‌1994 میلادی، نلسون ماندلا پس از ادای سوگند بر کرسی ریاست‌جمهوری ‏آفریقای جنوبی تکیه زد تا نخستین رئیس دولت رنگین پوست این کشور نام بگیرد. 30‌سال پیش از این تاریخ، در یازدهم ژوئن ‏‏1964 میلادی، وقتی نلسون ماندلای جوان به جرم شرکت در اقدامات خشونت‌آمیز به حبس ابد محکوم شد، هیچ‌کس گمان ‏نمی‌کرد مرد مصممی که قاضی دادگاه عالی ژوهانسبورگ را آن طور شجاعانه به چالش می‌کشید، 3 دهه بعد قرار است به ‏عنوان شخص نخست مملکت زمام امور را در دست بگیرد. ماندلا برای گذراندن دوران زندان خود به جزیره روبن رفت و ‏ظرف 27‌سال به قدیمی‌ترین مستاجر این جزیره تبدیل شد. در تاریخ مبارزات بدون خشونت یا «مبارزه منفی»، ماندلا ‏جایگاهی ویژه را کنار مهاتما گاندی رهبر استقلال هندوستان به خود اختصاص داده است، اما نکته اینجاست رهبر مبارزه ‏بر ضد نژادپرستی در آفریقای جنوبی به اندازه همتای هندی خود قائل به مبارزه بدون توسل خشونت نبود. وقتی در مارس ‏‏1960 میلادی پلیس آفریقای جنوبی تجمع عادی مردمی را با اسلحه جنگی به خاک و خون کشید، ماندلا و کنگره ملی ‏آفریقا به این نتیجه رسیدند که حکومت نژادپرست آفریقای جنوبی آنهایی که اسلحه به دست دارند و کسانی که فقط مشت‌های ‏خود را گره کرده‌اند به یک چوب می‌راند. از این تاریخ به بعد تصمیم ماندلا برای پاسخ متقابل به خشونت او را از جرگه ‏کسانی چون گاندی که هیچ‌گونه خشونتی را در مبارزه بر نمی‌تافتند خارج کرد. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که ‏خشونت مورد نظر ماندلا نه ترور یا قتل‌عام کور غیرنظامیان یا حتی نظامیان، بلکه بر آسیب زدن به تأسیسات و ‏زیرساخت‌های دولتی استوار بود. سیاستی که با بمب‌گذاری در چهار پست برق به منصه ظهور رسید و همین باعث شد در ‏دادگاه انگ خشونت‌طلبی به او زده شود. بازداشت و زندانی شدن ماندلا نه‌تنها از حجم مبارزات مردم آفریقای جنوبی ‏نکاست بلکه آن را وارد چرخه‌ خونباری از خشونت کرد. ماندلا از جزیره روبن نمی‌توانست یاران خود را کنترل کند و در ‏واقع دود زندانی شدن او مستقیماً به چشم دولت آپارتاید و اقلیت سفیدپوست این کشور رفت. برخی سفیدپوستان ماندلا را ‏موافق خشونت عریانی که خیابان‌های ژوهانسبورگ، پرتوریا و کیپ تاون را در بر گرفته بود عنوان می‌کردند، اما حتی ‏یک سند رسمی یا غیررسمی وجود ندارد که نشان بدهد ماندلا حتی در کلام، سیاهانی که بر ضد سفیدپوستان دست به اسلحه ‏سرد و گرم برده‌اند را تشویق یا تکریم کرده باشد. شاید به خاطر همین مشی بود که وقتی بعد از 3 دهه حبس، نلسون ماندلا ‏ریاست دولت آفریقای جنوبی را عهده‌دار شد، سفیدها اگر نه بیش بلکه به اندازه هم‌نژادهای رئیس جمهوری از این واقعه ‏خرسند بودند.‏