شماره ۱۹۶۶ | ۱۳۹۹ شنبه ۲۰ ارديبهشت
صفحه را ببند
آیا محصولات غذایی و گیاهی می‌توانند به موقع برداشت شوند و به مقاصد مورد ‏نظر برسند
کرونا و 265 میلیون گرسنه
‏چیزی که شرایط را بدتر کرده این است که برخی از کشورها، علاوه بر همه محدودیت‌ها و اِعمال قوانین ‏قرنطینه، ممنوعیت‌های صادراتی هم گذاشته‌اند. مثلا ویتنام در ماه مارس ممنوعیت صادرات برنج را اعلام ‏کرد، گرچه بعدها آن را برداشت. روسیه هم در ماه آوریل اعلام کرد صادرات گندم را تا ماه ژوئن متوقف ‏می‌کند. روسیه تجارتی را متوقف کرده که بسیاری از کشورها برای تأمین غذای مردم خود به آن متکی ‏هستند

‏  [مجتبی پارسا] ‏«جیتندرا بنگار» خیلی تلاش کرد تا کلم‌هایش را نجات دهد. این کشاورز که در شهر بیواندی در هند (شمال ‏شرق مومبای) زندگی می‌کند، چند هفته اول ماه آوریل، با پاشیدن آب بر روی محصولاتی که چیده بود، سعی ‏کرد آنها را تا زمان فروش تازه نگه دارد. اما به علت قرنطینه سفت و سخت ویروس کرونا، آن ‏بازرگانی که معمولا از مومبای می‌آمد تا محصولات بنگار را بخرد، پیدایش نشد.‏
به گزارش تایم، بنگار سی ساله به این فکر کرد که 40کیلومتر را تا مومبای برود و خودش کلم‌ها را ‏بفروشد، اما نگران بود که کرونا بگیرد و آن را به 11نفر از اعضای خانواده‌ای که با آنها زندگی ‏می‌کند، ازجمله پدربزرگ و مادربزرگش منتقل کند. بنابراین او بخشی از محصولاتش را با قیمت کم در ‏بازار محلی فروخت. باقیمانده محصولات را هم به مردم روستای خود داد یا آن را دور ریخت. بنگار به ‏خبرنگار تایم می‌گوید: «سبزی‌ها در گرما به سرعت خراب می‌شوند. خیلی از محصولات من هم دور ‏ریخته شد.‏»داستان‌ها و روایت‌هایی شبیه آنچه برای بنگار اتفاق افتاده نشان می‌دهد ویروس همه‌گیر کرونا ‏چگونه عرضه جهانی غذا را در تمام سطوح مختل کرده است و مشکلات و تخریب اقتصادی ناشی از ‏این ویروس، تأثیر مخربی بر توانایی افراد به دسترسی به موادغذایی در سراسر جهان دارد.  طبق ‏تخمین‌های برنامه غذایی جهانی سازمان ملل، در‌سال 2020 دست‌کم 265‌میلیون نفر در خطر گرسنگی ‏قرار دارند. این عدد دو برابر‌سال گذشته است. متخصصان می‌گویند این در صورتی است که غذای کافی ‏برای سیر کردن شکم سایر مردم جهان تولید شود.‏در سراسر جهان بسیاری از محصولات به دلیل منع کارگران از کار، نبود توانایی برای مسافرت بین شهری یا ‏ نداشتن تمایل شخصی برای کار در این شرایط، تلف شده یا درحال تلف شدن است. کارخانه‌های فرآوری گوشت ‏در آمریکا به علت کرونا تعطیل شده‌اند. کشاورزان و دامداران در آمریکا و بریتانیا مجبور شده‌اند تا به علت ‏فقدان تقاضا از سوی رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌هایی که تعطیل شده‌اند، شیرهایشان را دور بریزند. ‏محدودیت‌های حمل‌ونقل، کار کشاورزان را برای دستیابی به بذر و کود برای  کاشت محصولات جدید یا ارسال ‏محصولات پیشین به بازارهای محلی که بسیاری از آنها تعطیل شده‌اند، بسیار سخت کرده است.‏چیزی که شرایط را بدتر کرده این است که برخی از کشورها، علاوه بر همه محدودیت‌ها و اِعمال قوانین ‏قرنطینه، ممنوعیت‌های صادراتی هم گذاشته‌اند. مثلا ویتنام در ماه مارس ممنوعیت صادرات برنج را اعلام ‏کرد، گرچه بعدها آن را برداشت. روسیه هم در ماه آوریل اعلام کرد صادرات گندم را تا ماه ژوئن متوقف ‏می‌کند. روسیه تجارتی را متوقف کرده که بسیاری از کشورها برای تأمین غذای مردم خود به آن متکی ‏هستند.‏
حالا مشکل دیگری سر برمی‌آورد به نام غذای مقرون به صرفه. با سقوط اقتصاد جهانی، به واسطه تعطیلی و ‏قرنطینه در سراسر جهان، میلیون‌ها نفر که برای سیر کردن شکم خانواده‌شان تقلا می‌کردند، حالا با تعطیلی ‏کارخانه‌ها و از بین رفتن مشاغل، شرایط سخت‌تری را تجربه می‌کنند. اختلال در زنجیره تأمین غذا در ‏مناطقی که وابسته به واردات غذا هستند، موجب افزایش قیمت مواد غذایی خواهد شد. به‌عنوان مثال ‏جزیره کوچک کریباتی در اقیانوس آرام، تاکنون شاهد افزایش 50‌درصدی قیمت برنج بوده است.‏

غذای کافی وجود دارد؟
کارشناسان می‌گویند در دنیا به اندازه کافی ذخایر غذایی وجود دارد و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که ‏سال 2020 به لحاظ تولید محصولات غذایی،‌ سال خوبی خواهد بود. گزارش‌هایی که براساس ‏ارزیابی‌های بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی ازجمله سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل و سازمان ‏تجارت جهانی منتشر شده نشان می‌دهد که به دلیل شرایط برداشت محصول در چندین کشور ‏آمریکای جنوبی منابع سویا کاهش خواهد یافت، اما ذخایر گندم و ذرت بهتر از سال‌های گذشته خواهد ‏بود. برنج هم همان وضع را خواهد داشت.‏
اما درحالی‌که منابع جهانی مواد غذایی اساسی فراوان است، این گزارش هشدار داده که شوک‌های ‏ایجاد شده کووید-19 از ماه گذشته به محصولات غذایی آسیب وارد کرده است. سوال اصلی ‏اینجاست که آیا محصولات غذایی و گیاهی می‌توانند به موقع برداشت شوند و به مقاصد مورد ‏نظر برسند یا نه؟
‏جولی هووآرد، مشاور ارشد امنیت جهانی غذا در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی مستقر در ‏واشنگتن، به تایم می‌گوید:   «مسأله بیشتر در مورد اختلال در عرضه مواد غذایی است تا کمبود ‏محصولات غذایی.»‏

فقیرترین‌ها در معرض بدترین‌ها
حتی پیش از آنکه کرونا به معضلی جهانی تبدیل شود، 135‌میلیون نفر در 55 کشور عمدتا به علت ‏نزاع‌ها، تغییرات آب‌وهوایی و بحران‌های اقتصادی، با گرسنگی حاد دست‌وپنجه نرم می‌کردند. این را ‏برنامه جهانی غذای سازمان ملل تخمین زده است. اگر نقش پاندمی کرونا را هم محاسبه کنیم، این رقم ‏دو برابر خواهد شد و به 365‌میلیون نفر خواهد رسید.‏
کووید-19 برای میلیون‌ها نفری که پیش از این هم وضع سلامت و گرسنگی‌شان به نخ بند بود، ‏می‌تواند فاجعه‌بار باشد. این ضربه مهلکی به افرادی خواهد بود که فقط در صورت کار کردن، می‌توانند ‏شکم‌شان را سیر کنند. این را «عارف حسین» اقتصاددان ارشد برنامه جهانی غذای سازمان ملل می‌گوید:   ‏‏«قرنطینه و رکود اقتصادی در جهان، آسیب‌های زیادی را وارد کرده بود. حالا با یک شوک دیگر مثل ‏کووید-19، طاقت آنها طاق خواهد شد.»‏ هووآرد می‌گوید: «سیستم غذایی در کشورهای کم‌درآمد عمدتا از مشاغل خرد و کوچک تشکیل شده که ‏آنها با تولید و پردازش و توزیع مستقیم از طریق رستوران‌ها و غرفه‌های خیابانی، محصولات‌شان را به ‏مصرف‌کنندگان می‌فروشند.»‏ با این حال اما با وجود اختلال در شبکه توزیع مواد غذایی و بالا رفتن قیمت‌ها، بسیاری از افراد دیگر ‏قادر نخواهند بود که از عهده خرید آن بربیایند. از سوی دیگر، صندوق بین‌المللی پول در ماه آوریل ‏پیش‌بینی کرده که اقتصاد جهانی در‌سال 2020 تا 3‌درصد ریزش خواهد داشت. طبق اعلام سازمان ‏بین‌المللی کارگری سازمان ملل، ویروس کرونا می‌تواند 195‌میلیون شغل را در سراسر جهان از بین ‏ببرد. ‏‏پاول تینگ، پژوهشگر مطالعات بین‌المللی در دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور می‌گوید نگران ‏میلیون‌ها کارگر روزمزدی است که در سراسر آسیا و آفریقا بیکار شده و عملا «دسترسی اقتصادی» به ‏غذا را از دست داده‌اند.‏
برنامه غذای جهانی اعلام کرده که این نگرانی‌ها برای افرادی که در مناطق جنگی و مورد منازعه یا در ‏کمپ‌های مهاجران زندگی می‌کنند، وخیم‌تر است. مردم نیجریه، سودان جنوبی، سوریه و یمن.‏سازمان‌های بشردوستانه نیز نگران آن هستند که اگر جریان تجارت مختل شود، نتوانند به نیازمندان ‏کمک کنند. عارف حسین می‌گوید: «خیلی ساده بگویم؛ زندگی میلیون‌ها انسان به جریان تجارت بستگی ‏دارد و تأثیر اختلال در امنیت غذایی برای این افراد بسیار گران تمام خواهد شد.»‏

وابستگی به واردات
کشورهایی که به واردات وابسته هستند نیز درگیر این تنش خواهند شد. «ماکسیمو توره‌رو»، اقتصاددان ‏ارشد و معاون مدیر بخش توسعه اقتصادی و اجتماعی فائو (سازمان غذا و کشاورزی) می‌گوید: ‏‏«کشورهایی که واردکننده مواد غذایی هستند، به علت این رکود، بسیار تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند.»‏
طبق مدل‌سازی‌هایی که فائو طراحی داده، بسته به میزان تأثیر کرونا بر روی اقتصاد جهانی، 80‌میلیون ‏نفر در کشورهای وارد‌کننده مواد غذایی احتمالا بدون غذا خواهند ماند. در بررسی خوشبینانه‌تر ‏می‌توان گفت که دست‌کم 40‌میلیون نفر در سراسر جهان متأثر خواهند شد.‏هووآرد می‌گوید کشورهای آفریقایی سالانه بیش از 35‌میلیارد دلار غذا وارد می‌کنند. کشورهایی مثل ‏نیجریه که بسیار به واردات وابسته هستند، بیش از سایر کشورها آسیب می‌بینند. پایین آمدن قیمت ‏نفت باعث کاهش درآمد دولت و کاهش واردات مواد غذایی و سایر محصولات خواهد شد.‏برخی متخصصان می‌گویند محدودیت‌های کنونی باعث کمبود مواد غذایی در آینده خواهد شد. هووآرد ‏می‌گوید کرونا با تأثیری که بر روی کشاورزان و کاشت و برداشت و فروش محصولات آنها گذاشته، ‏تولید مواد غذایی در فصل بعد را تحت‌تأثیر قرار داده است.‏آغاز فصل کشاورزی بعدی در مناطق حاره‌ای و پایین‌تر از استوا در ماه می است. اکثر سیستم‌های ‏کشاورزی در آفریقا وابسته به بارش باران است و این بدان معناست که کشاورزان با این شرایط ‏نمی‌توانند و نتوانسته‌اند زمین‌ها را برای کشت بعدی آماده کنند. همین امر به معنای کاهش شدید ‏تولیدات خواهد بود.‏

آینده چه خواهد شد؟
برخی از متخصصان معتقدند که تأثیر کرونا بر روی شبکه تولید و توزیع مواد غذایی، احتمالا بسیار ‏طولانی خواهد بود، اما بنگار، کشاورزی هندی به آینده امیدوار است. گرچه او هم بسیاری از محصولاتش ‏را از دست داده است اما دوباره شروع کرده به کاشت بادمجان. او می‌گوید اگر تا یک ماه دیگر که ‏بادمجان‌ها می‌رسد، مرد بازرگان و خریدار محصولات از مومبای به اینجا نیامد، محصولاتش را در روستا ‏به فروش می‌رساند: «امیدوارم شرایط بهتر شود. نمی‌دانم چه چیزی در انتظار ماست اما ما کشاورز ‏هستیم و همیشه تقاضا برای غذا وجود خواهد داشت.»‏


تعداد بازدید :  482