آمریکا از روز سهشنبه پیشنویس قطعنامهای را در سازمان ملل ارایه کرده تا بتواند تحریمهای تسلیحاتی ایران را که در اکتبر سالجاری به پایان میرسد، برای مدت نامعینی تمدید کند؛ اقدامی که به گفته مقامات آمریکایی و دیپلماتهای سازمان ملل، قطعا از طرف روسیه و چین با مخالفت روبهرو خواهد شد؛ چراکه این کشورها پیشتر از تمایل خود برای فروش سلاحهای متعارف به ایران صحبت کرده بودند.
به گزارش آسوشیتدپرس، مقامات دولت ترامپ و دیپلماتهای سازمان ملل به شرط فاشنشدن هویتشان به دلیل اختیارنداشتن برای صحبت درباره این موضوع اعلام کردند که این پیشنویس که از روز سهشنبه در اختیار تنها تعداد کمی از اعضای شورای امنیت قرار گرفته، به دنبال تمدید تحریمهای تسلیحاتی است که طبق توافق هستهای که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و پنج کشور جهان بسته شد. لغو تحریمهای تسلیحاتی درحاشیه توافق هستهای مطرح شده بود و طبق آن اگر ایران پایبندی خود به مفاد برجام را ثابت کند، تحریمهای تسلیحاتی نیز بعد از پنجسال در پاییز سال ۲۰۲۰ لغو خواهند شد. از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد و کشورهای اروپایی را تحتفشار قرار داد تا با وجود پایبندماندن ایران به این توافق، هیچگونه مبادلهای با ایران انجام ندهند، ایران نیز تعهدات برجامی خود را در طی پنج مرحله کاهش داد. به گفته این مقامات و بر اساس گفتههای سازمان بینالمللی انرژی اتمی، دولت ترامپ فکر میکند از زمانی که ایران تعهدات برجامی خود را کاهش داده، میتواند پروندهای درست کند تا ثابت کند تحریمهای تسلیحاتی نباید لغو شوند.
با این حال، هرگونه تلاش برای تمدید این تحریمها با مخالفت روسیه و چین که دارای حق وتو و خواهان لغو این تحریمها برای آغاز فروش سلاح به ایران هستند، روبهرو خواهد شد. روسیه که از همان اول واکنش خود نسبت به این طرح را نشان داد و تلاشهای آمریکا برای بحث و گفتوگو درباره این موضوع را مورد تمسخر قرار داد. از دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا برای خارجشدن از توافق هستهای در سال ۲۰۱۸ و بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران انتقاد کرده است. به گفته مقامات آمریکایی، با وجود مخالفتهای روسیه و چین و چند کشور دیگر که قطعا به شکست تلاشهای آمریکا منجر خواهد شد، دولت آمریکا درحال حاضر به دنبال بازگرداندن تمام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران نیست.
به گفته مقامات آمریکایی، این کشور میخواهد در ماه می، که از دو روز دیگر شروع میشد و زمانی که استونی، عضو ناتو و یکی از متحدان نزدیک به آمریکا، ریاست دورهای شورای امنیت را برعهده میگیرد، این قطعنامه را به رأی بگذارد. روز گذشته الیزابت وارن، سناتور ماساچوست که در دوره مقدماتی رقابتهای کاندیداهای حزب دموکرات برای ریاستجمهوری نیز شرکت کرده بود، در پیامی توییتری نوشت: «ممنوعیت بینالمللی تسلیحاتی علیه ایران در ماه اکتبر به پایان میرسد. دولت آمریکا برای تمدید این تحریم تسلیحاتی ناگهان استدلال میکند که آمریکا عضوی از همان توافقی است که از آن خارج شده. این هیچ معنایی ندارد. مایک پومپئو، تصمیمت را بگیر». تونی بلینکن، مشاور ارشد سیاست خارجی ستاد انتخاباتی جو بایدن در نشست شورای یهودیان دموکرات آمریکا نیز از دولت ترامپ برای اقدام به تمدید تحریمهای تسلیحاتی انتقاد کرد: «به سختی میتوان دورویی محض موجود در اقدام این دولت را تحسین نکرد که میخواهد دیگر کشورها در شورای امنیت را مجبور کند تا راهی برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران پیدا کنند». بلینکن که در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما، دولت پیشین آمریکا در مذاکرات برجام نیز حضور داشت، خاطرنشان کرد که واشنگتن در زمان مذاکرات توانست تحریمهای تسلیحاتی را بهعنوان بخشی از توافق هستهای تا سال ۲۰۲۰ تمدید کند، اما دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد. بلینکن در ادامه گفت: «طراحی توافق هستهای به اینگونه است که اگر شما در شورای امنیت دارای حق وتو باشید، میتوانید به صورت یکجانبه مکانسیم بازگشت تحریمها را فعال کنید. دولت ترامپ تلاش میکند که با استفاده از این بندهای قطعنامه، تحریمهای تسلیحاتی را تمدید کند، اما تنها مشکل اینجاست که ما دیگر عضوی از برجام نیستیم». بلینکن همچنین تأکید کرد که آمریکا حتی اگر بخواهد از این مکانسیم استفاده کند، باید بتواند اروپا، روسیه و چین را راضی کند تا این تحریمها تمدید شوند.