شیوع کرونا برای ایران در شرایط تحریم بغرنجتر از سایر کشورها خواهد بود؛ اما دولت میتواند با راهکارهای هوشمندانه از این بحران عبور کند. این جملاتی از یک گزارش پایگاه خبری المانتیور است که پیشنهادهایی برای ایرانیها مطرح کرده است. دولت ایران در حالی با کرونا مواجه شده است که نه تنها کاهش درآمدهای مالی کوتاهمدت دارد بلکه به سپردههای ارزی خود در بانکهای خارجی نیز (به دلیل تحریمها) دسترسی ندارد و نمیتواند امیدوار به تأمین مالی از طریق انتشار اوراق قرضه در بازارهای خارجی باشد. در نتیجه گزینههای دولت برای به حرکت درآوردن چرخهای اقتصاد محدود است اما هنوز کارهایی وجود دارند که میشود انجام داد.
نبایدها
ایسنا به نقل از المانیتور در ادامه مینویسد: گزینههای سنتی نظیر برداشت از صندوق توسعه ملی، انتشار اوراق قرضه ریالی در بازارهای داخلی و استقراض از بانک مرکزی همگی بهشدت تورمزا هستند و دولت ایران برای کسری بودجه نباید سراغ این گزینهها برود. به علاوه اینکه افزایش مالیات میتواند شرکتهای بیشتری را به سمت ورشکستگی سوق دهد.
بایدها
دولت ایران میتواند با توجه به شرایط اضطراری ملی دست سودجویان را از منابع بودجهای قطع کند؛ بهعنوان مثال نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی اکنون تنها حدود یکچهارم نرخ ارز در بازار آزاد است و همین باعث ایجاد فساد و رانت در نظام ارزی شده است.سال گذشته بخش کشاورزی رشد اقتصادی مثبت داشته است و دولت باید به تأمین نیازهای کشاورزی بهویژه کسبوکارهای کوچک فعال در حوزه کشاورزی توجه کند. دولت باید در کنار رشد بخش کشاورزی سرمایهگذاری بیشتری در صنایع فرآوری غذایی انجام دهد که باعث اشتغالزایی بیشتر و ایجاد پتانسیل صادراتی جدیدی در بازارهای منطقه خواهد شد. صنایع دستی نیز یکی دیگر از حوزههایی است که میتواند به اشتغالزایی کمک کند. پتانسیل بزرگی برای تولید صنایع دستی سنتی و مدرن در ایران وجود دارد. دولت همچنین میتواند با سرمایهگذاری و تحقیق و توسعه بیشتر در بخش معدن جلوی خامفروشی را بگیرد و ارزش افزوده صادرات مواد معدنی را افزایش دهد. در هر دو بخش معدن و صنایع دستی کاهش سختگیریهای دولت روی فعالیت بخش خصوصی و ارایه وامها و تسهیلات ارزانقیمت میتواند گرهگشا باشد. دولت همچنین میتواند به جای وامدهی به بنگاههای بزرگ روی ارایه تسهیلات بیشتر به کسبوکارهای کوچک و متوسط تمرکز کند.
فرصتها
در روزهایی که برخی از بخشهای سودآور نظیر گردشگری نهتنها در ایران بلکه در سراسر جهان در نتیجه شیوع کرونا روزهای خوبی را نمیگذرانند، دولت میتواند روی توسعه بخشهای جدیدی حساب کند که یکی از منحصربهفردترین داراییهای پنهان ایران در شرایط کنونی ایرانیان خارج از کشور برای سرمایهگذاری در ایران هستند. با وجود پیامدهای منفی انکارناپذیر کرونا، در نتیجه بحران کنونی، فرصتهایی نیز برای اقتصاد پدید آمده است برای مثال مصرف بنزین در ایران تقریبا نصف شده و این به معنای افزایش فرصت صادرات این فرآورده است که میتواند به نوبه خود باعث افزایش درآمدهای ارزی دولت شود. علاوه بر آن ظرفیت زیادی در صنایع ایران وجود دارد که میتواند برای تولید تجهیزات پزشکی، ماسک و مواد ضدعفونیکننده استفاده شود.