[شهروند] حمله موشکی ایران و هدف قراردادن عین‌الاسد در استان الانبار عراق، کابوس عملیات مرگبار نظامی را علیه یک پایگاه متعلق به ارتش ایالات متحده پس از 8 دهه برای آمریکایی‌ها زنده کرد. 79‌ سال پیش، در بامداد هفتم دسامبر 1941 میلادی، نیروی هوایی ارتش ژاپن با نزدیک به 500 جنگنده و بمب‌افکن، بندر پرل‌ هاربر یا به عبارتی مهم‌ترین پایگاه دریایی ایالات متحده در اقیانوس آرام را هدف حمله خود قرار داد که نتیجه آن غرق هفت ناو جنگی بزرگ، نابودی حدود 200 هواپیما و کشته‌شدن نزدیک به 2500 نیروی نظامی آمریکایی بود. پس از این حمله، ایالات متحده که تا پیش از آن به شکل غیرمستقیم به حمایت‌های اقتصادی و لجستیکی از متفقین مشغول بود، نقاب بی‌طرفی را از چهره برداشت و به شکل تمام و کمال وارد کارزار جنگ جهانی دوم شد. حمله به پرل‌ هاربر برای زمانی نسبتا مدید کارایی نیروی دریایی ایالات متحده را کاهش داد و ژاپن در این مدت موفق شد سیطره خود را بر جنوب شرق آسیا تثبیت کند. اخراج آمریکایی‌ها از فیلیپین، بیرون‌راندن انگلیسی‌ها از برمه و سنگاپور و همچنین فراری‌دادن هلندی‌های استعمارگر از اندونزی را باید جزو نخستین دستاوردهای ترک‌تازی نیروی دریایی ژاپن در منطقه شرق و جنوب شرق آسیا قلمداد کرد. ضعف ارتش ایالات متحده در برابر ماشین جنگی امپراتوری ژاپن که از اثرات حمله نظامی پیش‌دستانه و مرگبار به بندر پرل‌ هاربر بود، به جو ضد ژاپنی در جامعه آمریکا دامن زد و با اینکه تصور می‌رفت دولت ایالات متحده به‌عنوان مجری قانون باید به دفاع از حقوق ژاپنی-آمریکایی‌هایی که از ده‌ها‌ سال پیش در خاک این کشور مأوا گزیده‌اند برخیزد، اما قضیه درست برعکس پیش رفت و واشنگتن با تصویب قانونی بر تحدید این بخش نسبتا بزرگ از جامعه آمریکا صحه گذاشت.   

هدایت ژاپنی‌تبارها به اردوگاه‌های اجباری
78‌ سال پیش در چنین روزی، برابر 19 فوریه 1942 میلادی، فرانکلین روزولت، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، با امضای فرمان اجرایی 9066، به ارتش آمریکا اجازه داد که ژاپنی-‌آمریکایی‌ها را به بازداشتگاه‌های دسته‌جمعی انتقال دهد. این فرمان در ادامه به ژاپنی-آمریکایی‌ها محدود نماند و ایتالیایی‌-آمریکایی‌ها و آلمانی-‌آمریکایی‌ها را هم در بر گرفت. یک هفته پس از صدور این فرمان، ارتش آمریکا با صدور اعلامیه‌ای از ژاپنی‌ها و ژاپنی-آمریکایی‌ها خواست خود را به مراکزی که برای اسکان اجباری آنها در نظر گرفته شده است، معرفی کنند. با اینکه فرمان 9066 از سوی دولت مرکزی و شخص رئیس‌جمهوری آمریکا صادر شده بود اما همه ایالت‌ها با شدت و حدت مساوی به اجرای آن نپرداختند؛ به ‌طور مثال با اینکه در اکثر ایالت‌های نوار غربی همچون کالیفرنیا، اورگان، واشنگتن و آریزونا این فرمان با دستگیری تک تک ژاپنی‌تبارها به مورد اجرا گذاشته شد و ده‌ها‌هزار نفر به زور سر نیزه راهی اردوگاه‌های بازداشت اجباری شدند، اما در ایالت‌های مرکزی و خصوصا نواحی شرقی آمریکا سخت‌گیری کمتری در این خصوص اعمال شد. همچنین ایتالیایی-آمریکایی‌ها و آلمانی-آمریکایی‌های مشمول قانون 9066 نیز بخت و اقبال بیشتری نسبت به ژاپنی‌ها داشتند و اکثرشان توانستند به انحای گوناگون از زیر بار اقامت اجباری در اردوگاه‌های نظامی شانه خالی کنند.

پوزش و پرداخت غرامت پس از نیم‌قرن
وقتی رئیس‌جمهوری آمریکا از دلایل صدور چنین فرمانی صحبت به میان آورد، تاریخ‌شناسان و پژوهشگران علوم اجتماعی در پهنه ایالات متحده دو اصل تعصب نژادی و هیستری جنگی را از مهم‌ترین عوامل و بررسی چرایی صدور این فرمان، بدون در نظر گرفتن شرایط جامعه در آن برهه زمانی خاص را عملی غیرعلمی دانستند. اما همین محققان نیز توصیه خود را نافی اثرات زیان‌بار قانون 9066 که وضع و اجرای آن تنها از دولتی فاشیستی انتظار می‌رفت، ندانستند و بر بررسی همه عوارض جانبی این قانون تأکید داشته و دارند. قانون 9066 موجب شد نزدیک به 150‌هزار ژاپنی-آمریکایی که قانونا تبعه ایالات متحده بودند تا پایان جنگ در اردوگاه‌هایی که زیر نظر ارتش آمریکا قرار داشتند محصور و محدود شوند. بعد از پایان جنگ جهانی دوم، عذرخواهی رسمی دولت و دریافت غرامت تا سال‌ها ازجمله درخواست‌های ثابت بازماندگان این واقعه تراژیک تاریخ معاصر ایالات متحده بود تا اینکه در ‌سال 1988 میلادی رونالد ریگان از طرف دولت فدرال آمریکا از ژاپنی‌تبارهایی که در پی اجرای قانون 9066 دچار خسارات معنوی و مادی شده بودند، عذرخواهی کرد و دستور داد 20‌هزار دلار به هر یک از بازماندگان اردوگاه‌های اجباری پرداخت شود.
منبع:  «نبرد پرل ‌هاربر» نشر نسل آفتاب