[پولاد امین] مراسم دیروز کانون کارگردانان سینمای ایران که برای نمایش فیلم توقیفی «خرس» و تجلیل از کارگردان «قدر ندیده»اش (به تعبیر رئیس کانون کارگردانان) برگزار شده بود، در عمل تبدیل شد به عرصه‌ای برای انتقاد از توقیف و ممیزی فیلم‌ها. جایی که کیانوش عیاری که خود در چند فیلم آخرش آسیب‌های توقیف را تا عمق جان چشیده با بیان اینکه «خرس فیلم تلخی است اما این موضوع هیچ ایرادی ندارد» افزود: «قرار نیست سینما صرفاً محملی برای نوازش تماشاگر باشد، گاهی به تماشاگر سیلی هم می‌زند. گاهی با خودم می‌گویم اینها خل هستند که این فیلم را توقیف کرده‌اند؟» همچنین مسعود جعفری جوزانی نیز گفت: «وقتی فیلمسازی مانند کیانوش عیاری فیلم می‌سازد و اثرش متوقف می‌شود، یک تکه از جان او گرفته می‌شود. خسرو معصومی هم باید سال‌ها بدود تا فیلم بسازد اما آن را توقیف می‌کنند و این درحالی است که این فیلم هیچ نکته‌ای برای توقیف ندارد.»
ماجرا ریشه در جشنواره هشت‌سال پیش دارد. جایی که بعد از حواشی و جنجال‌های ایجاد شده در جشنواره سی‌ام فیلم فجر بر سر فیلم «خرس»، این ساخته خسرو معصومی که در جشنواره آن‌سال چند سیمرغ گرفته و در چند جشنواره خارجی ازجمله جشنواره شانگهای، جشنواره ایتالیا و... نیز جایزه بهترین فیلم یا کارگردانی را به دست آورده بود، مهر قرمز توقیف خورد. توقیفی که تا همین امروز هم ادامه داشته و حتی موج تعیین تکلیف و رفع توقیف‌های دو‌سال اخیر نیز نتوانسته آن را روی پرده بیاورد.
دیروز در مراسم کانون کارگردانان سینمای ایران اما خرس روی پرده آمد، تا به‌قول محسن امیریوسفی رئیس کانون کارگردانان، «باشد که این نمایش آغازی برای اکران خرس باشد». امیریوسفی که خود هشت‌سال با حواشی توقیف فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» مواجه بود، با اشاره به دو سیمرغی که خرس از جشنواره فیلم فجر گرفت، این پرسش را مطرح کرد که «نمی‌دانم چرا جشنواره به جای آنکه محلی برای نمایش فیلم‌ها باشد، به قتلگاه برخی فیلم‌ها تبدیل شده است».
مسعود جعفری‌جوزانی نیز نارضایتی‌اش را از توقیف و سانسور بیان کرد: «معصومی به‌عنوان یکی از استعدادهای امیدبخش دهه هفتاد جلوه‌ای ویژه داشت اما زمان را از او گرفتند. فیلم خرس تکه‌ای از زندگی یک انسان است، چرا این حق را از مردم می‌گیرید تا فیلم را نبینند؟ چه کسی به شما اجازه داده که به جای مردم تصمیم بگیرید که چه چیزی برای آنها خوب یا چه چیزی بد است؟ چرا سعی نمی‌کنید زیر بال بچه‌های مردم را بگیرید تا هر کس در هر زمینه‌ای قدمی جلو برود؟»
کیانوش عیاری دیگر کارگردانی بود که دیروز در دفاع از خسرو معصومی و فیلم توقیف شده‌اش سخن گفت: «خسرو را از دوران سینمای آزاد می‌شناسم. او همیشه افکار زلالی داشت و به بهانه معیشت، فیلم‌های بد نساخته است. خرس فیلم تلخی است اما این موضوع هیچ ایرادی ندارد. قرار نیست سینما صرفاً محملی برای نوازش تماشاگر باشد، گاهی به تماشاگر سیلی هم می‌زند گاهی با خودم می‌گویم اینها خل هستند که این فیلم را توقیف کرده‌اند؟ امیدوارم فیلم خرس به نمایش عمومی دربیاید.»
علیرضا زرین‌دست فیلمبردار پیشکسوت سینما نیز از منظری دیگر به خسرو معصومی و فیلمش نگاه انداخت: «خسرو معصومی برای رسیدن به قله از تله‌کابین استفاده نکرده، او حقیقتاً با خرس به قله صعود کرده است. این فیلم از جهات زیادی از فیلم‌های خوب سینما و فیلم‌های برتر خسرو معصومی است. به نظرم خسرو نتوانسته به جایگاه واقعی خود در سینما برسد. آرزو می‌کنم به این جایگاه برسد و این فیلم به نمایش عمومی دربیاید تا همه بدانند خرس چه فیلم با ارزشی است.»
از نگاه حسن حسن‌دوست تدوینگر سینما «رسم عاشق‌کشی و خرس جزو بهترین فیلم‌های معصومی هستند. نمی‌دانم چرا خرس توقیف شد درحالی‌که شمار زیادی از فیلم‌های تاریخ سینما تلخ هستند. تلخی دلیل نمی‌شود آن را توقیف کنیم. این فیلمی ماندگار است».
محمدرضا دلپاک صداگذار با ذکر خاطره‌ای سانسور را در تاریخ معاصر مستمر دانست: «به یاد دارم که وقتی حاج واشنگتن در سینما صحرا اکران شد، برخی شعار مرگ بر حاتمی سر دادند. من صدای برخی از آنها را شناختم، یکی از این صداها محسن مخملباف بود. می‌خواهم بگویم از همان موقع افرادی بودند که از نمایش فیلم‌ها جلوگیری می‌کردند و نمی‌خواستند علی حاتمی و بهرام بیضایی فیلم بسازند. در آن دوره سینماگرانی داشتیم که در نطفه خفه شدند که علی ژکان و خسرو معصومی از این دسته بودند. وقتی فیلمی توقیف می‌شود عوامل آن هم توقیف می‌شوند.»
خرس که به کارگردانی و نویسندگی خسرو معصومی و تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی در‌سال ۱۳۹۰ ساخته شده، روایتگر داستان مرد رزمنده‌ای است که پس از سال‌ها اسارت در هنگام بازگشت به منزل متوجه می‌شود که همسرش به گمان شهادت او ازدواج مجدد کرده است. فیلم که از بازی‌های پرویز پرستویی، مریلا زارعی، فرهاد اصلانی، علی اوسیوند، ناصر آقایی، داوود فتحعلی‌بیگی، مائده طهماسبی، ابوالفضل شاه‌کرم و اکبر معززی بهره برده، در‌سال نمایش خود در جشنواره با استقبال مخاطبان و داوران مواجه و حتی موفق شد سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری برای محمدرضا دلپاک و بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای فرهاد اصلانی دریافت کند.
اما در شرایطی که دو فیلم دیگری که پیش از این فیلم با مضمونی مشابه ساخته شده بودند (پرنده آهنین به کارگردانی علی شاه حاتمی که در‌سال 70 از ازدواج مجدد همسر اسیری که گمان شهادتش می‌رفت، گفته بود؛ و بیداری رؤیاهای محمدعلی باشه‌آهنگر که در‌سال 88 همین داستان را روایت کرده بود) با برخوردی مواجه نشده و اکران بی‌دردسری را پشت سر گذاشته بودند، خرس خسرو معصومی با طلسم توقیف مواجه شد. توقیفی که امروز با وجود گذشت هشت‌سال هنوز رفع نشده و نمایش عمومی خرس با مانع مواجه است.
خسرو معصومی به باشگاه خبرنگاران گفته «علت توقیف این فیلم کاملاً سلیقه‌ای است. علیرضا سجادپور، معاون وقت نظارت و ارزشیابی تشخیص داد که این اثر توقیف بماند. دلیلش هم این بود که فیلم مشکل دارد و با اصلاحیه حل نمی‌شود. در صورتی که علت اصلی، درگیری و اختلافش با جواد نوروزبیگی تهیه‌کننده خرس بود. در این میان چوب این اختلاف بر سر خرس خورد که دقیقاً براساس مصوبه شورای پروانه ساخت و با پروانه این شورا تولید شده و پس از نمایش در مدرسه مفید قم مورد تأیید طلاب قرار گرفته است. پس چرا باید جلوی اکرانش گرفته شود؟! به نظر می‌رسد این نوع تصمیم‌گیری‌ها نه براساس قانون بلکه برمبنای سلیقه است.» معصومی درباره اکران خرس، با درج محدودیت سنی نیز به ایسنا گفته که «رده‌بندی سنی برای فیلم‌های زرد و سخیف است تا اگر فیلمی از نظر مدیران به درد مخاطب نمی‌خورد کنترل شود. اما اگر فیلمی که بار اجتماعی دارد مجبور به محدودیت در اکران باشد اتفاق خوبی نیست. البته من حاضرم فیلم خرس حتی یک هفته اکران شود اما آیا واقعاً آن را اکران می‌کنند؟ چون در این سال‌ها به دلایل واهی جلوی نمایش فیلم را گرفته‌اند. اصلاً حالا که خودشان صاحب فیلم هستند و آن را خریده‌اند حاضرند فیلم را محدود اکران کنند و یک بار هم خودشان ضرر کنند؟» خسرو معصومی درباره آخرین وضع فیلم خرس نیز می‌گوید که «خرس را می‌گویند چون ضد جنگ است نمی‌شود نمایش داد، اما من همچنان به اکران این فیلم امیدوار هستم. پس از هشت‌سال قطع امید نمی‌کنم اما به آن فکر هم نمی‌کنم تا ببینم چه شرایطی برای فیلم پیش‌می‌آید. به‌هرحال فیلم من در جشنواره دو سیمرغ گرفته، در این فیلم به رزمنده بسیار مثبت نگاه شده و اکثر دوستانی که فیلم را دیده بودند به‌خصوص طلاب مدرسه مفید، از شنیدن این موضوع که فیلم مشکل شرعی دارد، حیرت کرده بودند.»
در مراسم تجلیل از خسرو معصومی، پوران درخشنده، حسن حسن‌دوست، محمدرضا دلپاک، حسین زندباف، علیرضا زرین دست، حبیب اسماعیلی، علی محمد قاسمی، سعید خانی، سیامک اطلسی، محسن امیریوسفی، وحید موساییان، محمد متوسلانی، لوریس چکناواریان، قدرت الله صلح میرزایی، رضا درمیشیان، مجید قاری زاده و… حضور داشتند.