[شهروند] بعدازظهر روز گذشته جوسپ بورل، هماهنگکننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر دو روزهای برای دیدار و گفتوگو با مقامات ارشد ایران به تهران آمد. او ابتدا با وزیر امور خارجه ایران و سپس عصر دیروز با حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران دیدارکرد.
به گزارش ایسنا، رئیسجمهوری ایران در دیدار با بورل با تأکید بر اینکه توسعه روابط و همکاریها با کشورهای اروپایی همواره برای ایران اهمیت دارد، نسبت به تلاشهای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای گسترش این روابط ابراز امیدواری کرد.
روحانی با تأکید بر پایبندی کامل ایران به تعهدات خود در برجام از عملکرد طرفهای دیگر این توافق انتقاد کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران همچنان آماده تعامل و همکاری با اتحادیه اروپا برای حلوفصل مسائل بوده و هر زمان طرف مقابل بهطور کامل به تعهداتش عمل کند، ایران نیز به تعهدات خود بازخواهد گشت.»
رئیسجمهوری با اشاره به روند تلاشها و اقداماتی که طی 12سال درنهایت منجر به توافق برجام شد، اظهار داشت: «متأسفانه خروج یکجانبه آمریکا از این توافق موانع و مشکلات فراوانی را برای دیگر طرفها در مسیر اجرای کامل آن ایجاد کرد.» رئیسجمهوری با محکومکردن سیاست آمریکا در قبال کشورهای منطقه اظهار داشت: «آنها تاکنون اشتباهات راهبردی زیادی نسبت به کشورهای منطقه ازجمله ایران، عراق، لبنان، یمن، سوریه و افغانستان داشتهاند و اقدام اخیر آنها که با همکاری رژیم صهیونیستی تحت عنوان معامله قرن انجام گرفته نیز در راستای همین اشتباهات بوده و محکوم به شکست است.»
روحانی با بیان اینکه امروز منطقه در شرایط خوبی قرار نداشته و تروریسم هنوز بهطور کامل از کشورهای منطقه ریشهکن نشده است، افزود: «آمریکا سردار سلیمانی را بهعنوان رهبر مبارزه با تروریسم در منطقه ترور کرد و این کمک بزرگی برای تقویت تروریستها در منطقه بود.»
رئیسجمهوری تلاشها و همکاریهای مشترک ایران و اتحادیه اروپا را برای حلوفصل بسیاری از مسائل و مشکلات منطقهای و بینالمللی راهگشا دانست و اظهار داشت: «جمهوری اسلامی ایران همچنان نسبت به نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی پایبند بوده و روند نظارتها آنچنان که تا امروز انجام شده است، ادامه خواهد داشت، مگر اینکه با شرایط جدیدی مواجه شویم.»
«جوسپ بورل» هماهنگکننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این دیدار با اشاره به نقش تاثیرگذار ایران در مسائل منطقهای و توسعه صلح، ثبات و امنیت در منطقه اظهار داشت: «توسعه همکاریها با ایران در این راستا همواره برای اتحادیه اروپا حائز اهمیت بوده است.»
هماهنگکننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان اینکه باید تلاش کنیم مشکلات در مسیر اجرای برجام رفع بشود، گفت: «از اینکه طرفهای اروپایی نتوانستند به تعهدات خود در برجام عمل کنند، متأسف هستم.»
بورل با اشاره به اینکه کشورهای اروپایی امروز به دنبال حفظ برجام و حلوفصل مسائل برای پا برجا نگه داشتن برجام هستند، افزود: «بهعنوان هماهنگکننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا همه توان خود را برای ایجاد تعاملی قدرتمند در راستای حفظ برجام به کار خواهم بست.»
بورل در دو دوره گفتوگو با وزیر امور خارجه ایران درخصوص موضوعات مختلف دوجانبه با اتحایه اروپا، برجام و همچنین مهمترین تحولات منطقهای و بینالمللی تبادلنظر کرد. از دیگر محورهای گفتوگو میتوان به شرایط در منطقه خلیجفارس و لزوم کاهش تنشها در منطقه، معامله قرن و پیامدهای آن برای منطقه و جهان، اینستکس، برجام، تحولات در عراق، سوریه و یمن اشاره کرد.
صبح روز دوشنبه، پیش از دیدار وزیر امور خارجه ایران با بورل، محمدجواد ظریف در حاشیه نشست با دانشجویان دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش (دافوس) در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره محور گفتوگوهای خود با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که تمام بدعهدیهای طرفین برجام را به آنها گفته بودیم و حالا «باید ببینیم حرفهایشان چه است.»
ظریف در پاسخ به سوالهایی درباره نامه 14صفحهای به اتحادیه اروپا گفت: «تأکید براین است آنکه حق استفاده از ماده ۳۶ را داشته با مستندات غیرقابل انکار جمهوری اسلامی بوده و آنها ناکام بودند یا به عبارت برجامی دچار نقض اساسی برجام شدند و جمهوری اسلامی اقدامات جبرانی ماده ۳۶ را انجام داد. بنابراین آنها حقی برای دستیازی به ماده ۳۶ برجام ندارند. در ۱۴ صفحه بهطور مفصل هم با متن هم با شکل به آنان نشان دادیم چه اشتباه فاحشی مرتکب شدهاند.»
صبح روز دوشنبه عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه در نشستی خبری گفت: «ظریف چندی پیش نامه 14صفحهای حقوقی و مستدل به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشتند و توضیحات مقامات اروپایی در این زمینه را زیر سوال برده و به چالش کشیدند.»
ایران بارها از عملکرد کشورهای اروپایی طرف برجام انتقاد کرده بود. از آن طرف، جوسپ بورل نیز بارها بر حفظ برجام و پایبند ماندن به آن از سوی تمام طرفهای برجام برای ثبات منطقه و امنیت جهانی تأکید کرده بود. با وجود اینکه گزارشهای متعدد سازمان ملل بارها پایبند بودن ایران به توافق هستهای را ثابت کردند، اما پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند. ایران نیز در واکنش به منفعل بودن اروپا و تحت فشار بودن آنها بهوسیله آمریکا به کاهش تعهدات خود در برجام اقدام کرد. آلمان، فرانسه و انگلیس هم 10 روز پس از این اقدام ایران، سازوکار حل اختلاف در برجام را فعال کردند و بورل نیز این اقدام تروئیکای اروپایی را مطابق با بند 36 برجام خواند. با بالا گرفتن تنشها ایران اعلام کرد که اگر پروندهاش به شورای امنیت برود از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج میشود. بورل پیشتر اعلام کرده بود: «من بهعنوان هماهنگکننده کمیسیون مشترک بر روند مکانیزم حل اختلاف نظارت خواهم داشت. هدف از این سازوکار حل مسائل مرتبط با اجرای توافق هستهای در چارچوب کمیسیون مشترک است. در همین راستا، من تمایل وزیران امورخارجه برای حفظ برجام را با این امید که راهی برای رفع این بنبست از طریق گفتوگوی دیپلماتیک سازنده یافت شود، یادآور میشوم.»
بورل اواخر ماه گذشته بعد از نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام کرد که میخواهد با همه طرفهای برجام گفتوگو کند تا اختلافات آنها برطرف شود. او گفته بود که در مکانیزم حل اختلاف برجام ابهاماتی وجود دارد و در بیانیهای از تمدید مدت زمان بررسی آن خبر داد.