سوم فوریه 1867 میلادی، هنگامی که موتسوهیتو با عنوان رسمی «امپراتور مِیجی» بر تخت سلطنت کشور ژاپن نشست، 18سال از آغاز پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار در ایران میگذشت. میجی و چهارمین شاه از دودمان قاجار به لحاظ تاریخی هم دوره بودند و با فاصلهای هجده ساله تقریباً به یک اندازه سلطنت کردند (ناصرالدین شاه 48سال و امپراتور میجی 45 سال). در تاریخ از میجی با لقب معمار مدرنیزاسیون ژاپن یاد شده است. میجی دومین پسر امپراتور کومی از خاندان یاماتو بود که در چهاردهسالگی به سلطنت رسید و طی 45سال ژاپن را از سرزمینی منزوی به کشوری صنعتی، مدرن و قدرتی در مقیاسهای جهانی تبدیل کرد. در این مسیر امپراتور میجی با موانع بیشماری مواجه بود که مهمترین آنها را باید سنتها و رسم و رسوم رسوخ کرده در تار و پود جامعه ژاپن طی قرنها قلمداد کرد. در کشوری که شوگونها (اُمرای محلی) از سالها پیش قدرت مطلق را در اختیار داشتند و مقام امپراتوری به عنوانی تشریفاتی تنزل پیدا کرده بود، میجی تنها راه پیشرفت را در اتحاد و گرد آمدن مردم زیر پرچم واحد امپراتوری میدید. مرامنامه امپراتوری میجی بر پنج اصل «برپایی شورای مشورتی»، «دخالت همه طبقات در اداره امور مملکتی»، «حذف محدودیتهای طبقاتی در استخدام»، «جایگزین کردن قانونهای منصفانه طبیعی به جای سنتهای نادرست» و از همه مهمتر «جستوجوی جهانی دانش به منظور تقویت بنیاد حکومت امپراتوری» بنا شده بود. غوغای طرفداران سنت که در مقاومت ساموراییها مقابل تغییرات مربوط به مدرنسازی ارتش (از تغییر در لباس فرم تا کنار گذاشتن شمشیر و بهکارگیری اسلحه گرم) تجلی یافته بود درگیریهای نظامی متعددی را رقم زد که نقطه اوج آن در شورش توکوگاوا و تشکیل «جمهوری ازو» در جزیره هوکایدو رقم خورد. طی این شورش هزاران سامورایی با استقرار در جزیره هوکایدو بیاعتنایی به تغییرات حکومت میجی و تصمیم خود را برای عمل به شیوه نیاکان به مورد اجرا گذاشتند. اما «جمهوری ازو» 6 ماه بیشتر دوام نیاورد و با وجود نگاه مثبت اکثر مردم ژاپن به روند مدرنیزاسیون، درنهایت باقی مخالفتها نیز راه به جایی نبرد. ایجاد خط آهن سراسری، راهاندازی صنعت کشتیسازی، سرمایهگذاری در کارخانههای تولید سلاح و مهمات، احیای معادن و صنایع، و... ژاپن را طی نیم قرن به یکی از قدرتهای برتر اقتصادی و نظامی در منطقه شرق آسیا تبدیل کرد تا جایی که وقتی 108 سال پیش در چنین روزی، برابر سیام ژانویه 1912 میلادی، امپراتور میجی در شصتسالگی درگذشت، کشورهای بزرگ و قدرتمندی چون روسیه و چین، ژاپن را به عنوان قدرتی همسنگ خود به رسمیت میشناختند.