[شهروند] چیزی حدود 43درصد خانههای ایران بدون اسکلت هستند و این مسأله آسیبپذیری آنها را در مقابل زلزله به شدت بالا برده است. علی بیتاللهی، رئیس دفتر ریسک و زلزله مرکز تحقیقات راه و شهرسازی دراینباره گفته است 27درصد جمعیت کشور در 9درصد مساحت زلزلهخیز زندگی میکنند و 10میلیون واحد مسکونی کشور فاقد اسکلت هستند. این گفته بیتاللهی در شرایطی است که در ایران حدود 23میلیون واحد مسکونی ساخته شده و زلزله هربار خسارات سنگینی به اقتصاد ملی تحمیل کرده است. در همین زمینه معاونت هماهنگی و امور اقتصادی استانداری کرمانشاه خسارت زلزله این استان را 11هزارمیلیارد تومان اعلام کرده و بانک مرکزی ناچار شده است که برای خانههای ویرانشده در سیلابهای بهاری هزار و 800میلیارد تومان وام و تسهیلات ارزان پرداخت کند.
بنا به گفته بیتاللهی براساس آخرین آمار از 23میلیون واحد مسکونی حدود 10میلیون واحد مسکونی بدون اسکلت هستند و در بافتهای فرسوده کلانشهرها و حاشیه شهرها ازجمله تهران از مجموع یکمیلیون و 100هزار پلاک ساختمانی، حدود 250هزار پلاک ساختمانی در بافتهای فرسوده و ناکارآمد قرار دارند. همچنین حدود 60درصد پلاکهای ساختمانی علاوه بر تعریف فرسودگی، ناپایدار هستند و مقاومت لازم را در برابر مخاطرات ندارند.
علی بیتاللهی در گفتوگو با تسنیم تابآوری را اینگونه تعریف کرده و گفته است با توجه به تعریف تابآوری باید شهرها پس از بحران بتوانند در مدت زمان کوتاهی بار دیگر به شرایط عادی برگردند، اما وضع شهرهای ایران مناسب نیست و پس از سوانح طبیعی شهرهای ایران مدت زیادی طول میکشد که به حالت عادی برگردند. او همچنین گفت: «بسیاری از شهرهای کشور به دلیل رویکرد تاریخی و توسعه نامتوازن بدون در نظر گرفتن زیرساختها و مخاطرات، تابآور نیستند.»
او افزود: «نبود تعادل و تناسب در قرارگیری جمعیت در زون پرخطر زلزله نشان از عدم تابآوری شهرها و توسعه نامتوازن دارد که باید برای آن راهکارهای عملیاتی را در نظر گرفت.» بیتاللهی همچنین تأکید کرد از دیگر مخاطرات جدی شهرها سیل، فرونشست، فرو ریزشها و فرو چالهها هستند.
به گفته او سیل فروردین 98 در بسیاری از شهرها ازجمله شیراز، خرمآباد، پلدختر، تبریز و دیگر شهرهای درگیر سیل نشان داد خطر سیل در شهرها جدی است و این مخاطرات با ساختوساز در حریم و بستر رودخانهها و بعضا تغییر مسیر رودخانهها حالت بحرانیتر به خود گرفته است. درعینحال ساختوسازها نیز کیفیت نامطلوبی دارند و نیازمند تجدیدنظر و نظارت جدید در این زمینه هستیم.
رئیس دفتر ریسک و زلزله مرکز تحقیقات راه و شهرسازی معتقد است ازجمله راهکارهای ارتقای تابآوری، کاهش ریسک است. قانون جدید مدیریت بحران و توجه به آن میتواند بخش عمدهای از مشکلات را درخصوص تابآوری کاهش دهد.
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: «نبود نظارت صحیح بر ساختوسازها از دیگر موانع ارتقای تابآوری است، به همین دلیل برای تابآوری چهار ویژگی پایداری سیستم، چالاکی سیستم، ظرفیت جایگزینی سیستم و ساختار سازمانی را باید ملاک عمل قرار دهیم.»