[مجتبی رحیمی] درحالی که تنها دو هفته تا اعلام نظر نهایی شورای نگهبان درباره صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس یازدهم باقی مانده است، به نظر میرسد شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان از نتایج بررسیهای مجدد ناامید شده است. این شورا در آخرین جلسه خود که این روزها تعدادش بیش از پیش شده، با اعتراض به روند بررسی صلاحیتها اعلام کرده، با ادامه این وضع «تقریبا نتیجه انتخابات از هم اکنون قابل پیشبینی است.» در جلسه شورایعالی که با حضور دبیران کل و نمایندگان احزاب برگزارشد، همچنین گزارشی از روند پیگیریهای صورتگرفته در اعتراض به ردصلاحیت گسترده اصلاحطلبان به نشست ارایه شد.
در گزارش شورایعالی اصلاحطلبان از این جلسه آمده است: «شرایط به گونهای است که در صورت نبود تغییر معنیدار در وضع کاندیداهای اصلاحطلب امکانی برای ارایه فهرست از طرف اصلاحطلبان در اکثر حوزهها وجود ندارد و تقریبا نتیجه انتخابات از هماکنون قابل پیشبینی است.»
اعضای شورایعالی جبهه اصلاحطلبان ایران اسلامی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در نماز جمعه هفته گذشته تصریحکردند که شرط لازم برای اینکه انتخابات پیشرو بتواند کشور را در برابر تهدیدهای فزاینده بیرونی و ناملایمات درونی بیمه کند، این است که امکان برگزاری انتخابات رقابتی، عادلانه و قانونی بهعنوان مقدمه برگزاری انتخاباتی پرشور برای همه ایرانیان فراهم شود. اعضای این نشست مجددا بر راهبرد مصوب شورا که در بیانیه تفصیلی این شورا به آن پرداخته شده است، تأکید کردند.
اعضای این نشست ضمن انتقاد به نحوه اعلام مواضع سخنگوی شورای نگهبان در مواجهه با اعتراض داوطلبان ردصلاحیتشده، این نوع رویارویی را در شرایط ویژه کشور، «نقض بیطرفی این شورا» و «نقض الزامات یک انتخابات پرشور» و نیز «عاملی برای بیاعتمادی به نهاد انتخابات و جایگاه مجلس شورای اسلامی» قلمداد کردند. اعضای شورایعالی اصلاحطلبان همچنین به شورای نگهبان «توصیه» کردند تا «در چارچوب قانون و عمل به مر قانون، زمینه مشارکت فعال مردم در انتخابات» را فراهم کنند. علی شکوریراد، دبیرکل حزب اتحاد ملت با انتقاد از عملکرد شورای نگهبان در بررسی صلاحیتها در توییتر خود نوشته است، کاش مرجعی وجود داشت و صلاحیت اعضای شوراى نگهبان را از نظر اعتقاد و التزام به اسلام، جمهوریت نظام، قانون اساسى و امانتداری رأى مردم بررسی میکرد و به مردم این اطمینان را میداد که آنها خود دچار خطا و فساد نیستند.
با وجود این اعتراضها، برخی از احزاب اصلاحطلب همچنان بر مشارکت در انتخابات اصرار دارند. محمد عطریانفر، عضو حزب کارگزاران سازندگی گفت: «قطعا اصلاحطلبان حضور و مشارکت انتخاباتی خواهند داشت و طرفداران خودشان را هم دعوت به مشارکت میکنند، اما انتخاب بین این دو گزینه است که آیا طرفداران اصلاحات در انتخابات، آزاد باشند یا خودِ اصلاحطلبان فهرست بدهند، باید کمی متوقف شد و دید که نتیجه نهایی چه خواهد بود.»
اما نکتهای که به نظر میرسد در اعتراضهای این روزهای اصلاحطلبان به نتایج بررسی صلاحیتها در شورای نگهبان از آن غفلت شده، پافشاری آنها بر تعداد ردصلاحیتهاست. شورایعالی اصلاحطلبان در «اتمام حجت» خود با شورای نگهبان آورده است: «بر اساس آنچه تاکنون دریافت کردهایم و برخلاف آنچه با مغالطه به جامعه اعلام میشود، از مجموع بیش از ۱۶هزار ثبتنامکننده تاکنون تنها حدود 5هزار نفر تأیید صلاحیت شدهاند. حدود هزار و 500 نفر یا انصراف دادهاند یا پس از ردصلاحیت توسط هیأتهای اجرایی، اعتراض قانونی نکردهاند. حدود 9هزار و 500 نفر نیز یا احراز صلاحیت نشدهاند یا رد صلاحیت شدهاند. متاسفانه بیش از ۹۰درصد کاندیداهای شناختهشده احزاب اصلاحطلب ردصلاحیت شدهاند.» اصلاحطلبان همچنین به ردصلاحیت گسترده فراکسیون امید در مجلس فعلی معترض هستند. اما مروری به انتخابات گذشته نشانمیدهد مشکل اصلی اصلاحطلبان نه ردصلاحیت، بلکه نگرانی از عدم اقبال رأیدهندگان به آنهاست. در انتخابات سال94 که اصلاحطلبان تقریبا در تمام نقاط کشور فهرستی واحد ارایه کردند، شرایط ردصلاحیتها در وضع مشابه قرار داشت. در آن انتخابات از 12هزار ثبتنامکننده انتخابات مجلس که در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بینظیر بود، حدود 7هزار نفر از کاندیداها ردصلاحیت شدند و حدود هزار نفر از ادامه رقابتها انصراف دادند و تنها صلاحیت حدود یکسوم از ثبتنامکنندگان تأیید شد. در آن انتخابات با بازشدن نسبی فضای سیاسی کشور پس از رویکارآمدن دولت اول روحانی، تمامی شخصیتهای مشهور اصلاحطلب در انتخابات شرکت کردند که تقریبا تمامی آنها ردصلاحیت شدند، به گونهای که در برخی حوزهها حتی یک اصلاحطلب تأیید صلاحیت نشد. اما در آن انتخابات اصلاحطلبان اعتراضِ دامنهداری به شورای نگهبان نداشتند و با اطلاع از اقبال رأیدهندگان سراغِ بستنِ فهرست رفتند. فهرستهایی که حتی در شهر تهران هم از چهرههای گمنامی پر شده بود که تنها با امضای یک منشور کلی، اصلاحطلب شده بودند، حتی در ردصلاحیت احزاب هم این مسأله به وضوح دیده میشود. یدالله طاهرنژاد، عضو حزب کارگزاران سازندگی با اشاره به تأیید صلاحیت ۵-۴ نفر از اعضای حزب کارگزاران توسط شورای نگهبان گفت: «وضعیت حزب بهتر از انتخابات ۹۴ است، زیرا در آن انتخابات از میان ۱۴۰ داوطلب حزب، فقط دو نفر تأییدشدند.» گرچه در آن دوره هم حسن روحانی به رویه شورای نگهبان معترض شده و گفته بود: «اسم مجلس، خانه ملت است، نه خانه یک جناح. همه باید بیایند پای صندوق، اگر کسی با نظام مسأله دارد، او هم بیاید، همه باید پای صندوق بیایند، اما زمانی که ما شور و حرارت ایجاد کنیم، اگر یک جناح هست، خب نیاز به انتخابات نیست؛ همانها دوباره تشریف ببرند مجلس. باید هر دو جناح باشند.»
اما شدت و حرارت اعتراضها حتی از جانب حسن روحانی هم در این دوره بیشتر شده است. با تحلیل آمارهای ردصلاحیتها در سال 94 و مجلس پیشرو تنها یک فرضیه تقویت میشود: «اصلاحطلبان بر طبل ردصلاحیت میکوبند تا صدای اصلی شنیده نشود.»