شهروند| یک روز بعد از انتشار خبر فعال‌سازی سازوکار حل اختلاف در برجام به دست سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در کنفرانس بین‌المللی «رایسینا» در هند سخنرانی کرد. ظریف با اشاره به اینکه آینده توافق هسته‌ای به اروپایی‌ها بستگی دارد، گفت: «برجام یکی از بهترین توافق‌ها بود. یکی از بهترین توافق‌های چندجانبه. هیچ یک از 11 تعهدی که به ایران داده شده بود، اجرایی نشدند. نه‌تنها آمریکا بلکه اروپا هم نتوانست به این تعهدات پایبند بماند. اتحادیه اروپا مستقل از تخطی‌های آمریکا، درحال تخطی از تعهدات برجامی است.»
وزیر امور خارجه در ادامه گفت: «شما کشورهای اروپایی، کشورهایی مستقل هستید. چرا اجازه می‌دهید آمریکا به شما زور بگوید؟ ما مکانیسم حل اختلاف در برجام را فعال کردیم. هیچ اتفاقی نیفتاد. آنها حتی واکنشی نشان ندادند.» او افزود: «اگر اروپا اقداماتش را به حالت قبل بازگرداند، ما هم همین کار را خواهیم کرد. ما صدها میلیارد دلار را از دست داده‌ایم. اگر آنها این صدها‌میلیارد دلار را به ما بدهند، تصمیمات‌مان را لغو خواهیم کرد.»
ظریف همچنین درباره برجام توضیح داد: «من با جان کری مذاکره نکردم. او هم با جوادظریف مذاکره نکرده است. من با وزیر امور خارجه ایالات متحده مذاکره کردم. او هم با وزیر خارجه ایران مذاکره کرده است. من به تمام مواردی که پای آن امضا کردم، پایبند بودم. لازم نیست به من اعتماد کنید. شما به 50درصد گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعتماد کنید که پنج گزارش آن بعد از ریاست‌جمهوری ترامپ منتشر شده است. آمریکا به تعهداتش پایبند نبوده و از برجام خارج شده است.» وزیر خارجه ایران در سخنرانی خود با کنایه به سخنان بوریس جانسون درباره «توافق ترامپ» و استقبال ترامپ از آن گفت: «من با آمریکا توافق کردم و ترامپ به آن پایدار نبود. اگر «توافق ترامپ» را داشتم، چقدر طول می‌کشید؟ شاید 10 ماه دیگر؟ یا به اندازه پروازش از کانادا تا آمریکا؟ نشست G8 را یادتان هست؟»
منظور ظریف از 10 ماه دیگر اشاره دارد به اینکه از زمانی که ترامپ روی کار آمد، برجام را که حاصل تلاش دولت قبلی بود، برهم زد. حالا که تا پایان ریاست‌جمهوری ترامپ 10 ماه باقی‌مانده‌است، آیا باید منتظر بمانیم تا رئیس‌جمهوری بعدی توافق دیگری را پیشنهاد دهد؟ وزیر امور خارجه همچنین در سخنان خود به نشست G8 اشاره می‌کند. در آن نشست که تابستان امسال در کانادا برگزار شد، دونالد ترامپ بعد از ترک نشست و در طول پرواز خود به سنگاپور با عصبانیت چند پیام توییتری خطاب به جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا منتشر کرد. پس از اعلام تصمیم تروئیکای اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف، استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل نیز واکنش نشان داد. دوجاریک گفت: «ما به‌طورحتم از بیانیه مشترک این سه کشور درباره برجام و تأیید آن از سوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مطلعیم. ما همچنان از تمامی طرف‌های این توافق می‌خواهیم با یکدیگر همکاری کنند و هر آنچه می‌توانند برای حفظ برجام انجام دهند.»
وزیر امور خارجه ایران در راستای این کنفرانس با وزیر امور خارجه استونی نیز دیدار کرد و یکی از محورهای گفت‌وگوی خود را به تحولات برجام اختصاص داد. سرگئی ریابکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه روز گذشته در واکنش به فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف توسط تروئیکای اروپایی گفت: «تصمیم گروه E3 برای فعال‌سازی این سازوکار از نظر سیاسی اشتباه است و می‌تواند منجر به نابودی برجام شود. روسیه هیچ دلیلی برای راه‌اندازی مکانیسم حل اختلاف در برجام نمی‌بیند. ما نسبت به تصمیم اروپایی‌ها نگران هستیم، چراکه این اقدام از نظر سیاسی خطرناک است.»
وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای با ابراز نگرانی نسبت به تصمیم این سه کشور اروپایی اعلام کرد: «ما غیرمحتمل نمی‌دانیم که تصمیمات نسنجیده سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) منجر به تشدید اوضاع پیرامون برجام شود و بازگشت به شرایط اولیه مورد توافق در برجام را غیرممکن کند. این سه کشور مطابق با بند 36 برجام تصمیم خود را گرفته‌اند، تصمیمی که به شدت ناامید‌کننده است و نگرانی‌های جدی ایجاد می‌کند.»