مجید شفیع‌پور رئیس موسسه ملی تغییر اقلیم و محیط‌زیست دانشگاه تهران
برای بررسی سیل سیستان‌وبلوچستان باید کمی عقب‌تر رفت و به موضوع گرمایش زمین پرداخت. افزایش گرمایش زمین بر اثر ازدیاد گازهای گلخانه‌ای سبب افزایش تعریق و تبخیر آب‌های سطحی، تبخیر دریاها و اقیانوس‌ها و ذوب شدن یخ‌های قطبی می‌شود. این افزایش تعریق، رطوبت نسبی خاک را کم می‌کند، همین باعث می‌شود که کوچک‌ترین بارش به جای چسبندگی ذرات خاک باعث فرسایش و روان‌شدن آن شود. از طرف دیگر منحنی‌های طبیعی جریان هوا، تبخیر را شدت می‌بخشد و به شکل باران به سطح زمین برمی‌گرداند. با توجه به اینکه سطح خاک خشک‌تر هم شده است، این جریان آب مانند یک جریان سیال تراکم‌ناپذیر روی سطح زمین جریان پیدا می‌کند و به صورت سیلاب درمی‌آید.
به این اتفاقات که به صورت چرخه‌ای رخ می‌دهد و از اثرات تغییر اقلیم است، اصطلاحا «رخدادهای حدی جوی» (extreme weather events) گفته می‌شود. این لفظ حدی به این دلیل به این پدیده اطلاق می‌شود که این پدیده‌ها درنهایت شکل محتمل خود، آثارشان را نمایان می‌کنند. این رخدادها ممکن است در یک نقطه از جهان خودشان را به صورت خشکسالی و در نقطه‌ای دیگر به صورت سیل نشان دهند. تعداد رخدادهای حدی جوی بر اثر به‌هم‌خوردن تعادل حرارتی میان انرژی دریافتی از خورشید و انرژی‌ای که از سطح زمین باز پس داده می‌شود؛ افزایش می‌یابند. این توازن که به هم خورد، تعداد بارش‌های سیل‌آسا در مدت زمان کم یا حتی خشکسالی بیشتر و پرتعدادتر می‌شود. ممکن است این پرسش مطرح شود که آیا سیل سیستان‌وبلوچستان ارتباطی با سیلهای ابتدای سال داشته است، باید گفت بله. سیلهای امسال در ایران هم ناشی از همین رخدادهای حدی جوی هستند. این رخدادها برای اقلیم‌شناسان ناشناخته نیستند و بسامد یا فرکانس آنها در سال می‌تواند ناشی از تغییرات اقلیمی باشد. برای اظهارنظرهای علمی و دقیق‌تر، اقلیم‌شناسان بر پارامترهای هواشناسی و داده‌هایی با دوره زمانی حداقل 30 تا 50سال گذشته در یک محدوده مشخص، تکیه می‌کنند. به‌طور مثال عنوان می‌شود که میانگین بارش سالانه ایران 235میلی‌متر است.
این میانگین بارش براساس داده‌های 40 تا 50سال گذشته کشور به دست آمده است. اگر این بارش‌ها در دوره زمانی کوتاه، کاهش یا افزایش پیدا کند و شدت بارندگی‌ها هم آن‌قدر زیاد باشد که مجال جذب و رسوخ به لایه‌های زیرین زمین را نداشته باشد، می‌توان گفت؛ رخدادهای حدی جوی رخ داده است. همان‌طور که اشاره شد، پیشران اصلی این رخدادها، گرمایش جهانی و افزایش میانگین دمای سطح زمین به واسطه ازدیاد غلظت گازهای گلخانه‌ای مشخصا دی‌اکسیدکربن در اتمسفر است. این یعنی زمین، مقدار انرژی جذب‌شده از سوی خورشید و بازتابش‌شده از سطح را در خودش محبوس می‌کند. این محبوس‌شدن اجازه خروج گرما در شب‌ها از اتمسفر را به حداقل‌ترین میزان ممکن تقلیل می‌دهد. این اتفاق منجر می‌شود که دمای سطح زمین با افزایش چشمگیر مواجه شود.