[سجاد خداکرمی] طلا در بازار ایران از دلار سبقت گرفت و درحالی که قیمت هر گرم طلای 18عیار از مرز 500هزار تومان عبور کرد و نرخ هر قطعه سکه بهارآزادی را به بالاتر از 5میلیون تومان رساند. دلار در بازار آزاد در همان کانال 13.5 تا 14هزار تومان خریدوفروش شد. این حرکت برخلاف انتظار دلار پس از افزایش تنش میان ایران و آمریکا درحالی رخ داد که عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی گفته بود که اجازه سفته‌بازی را به دلالان ارز نمی‌دهد و حالا به نظر می‌رسد که او در مهار قیمت‌های هیجانی دلار موفق بوده است.
واکنش بازارها چگونه بود
بازارهای مالی، بازارهایی چون طلا و سکه، ارز و دیگر بازارهای این‌چنینی وقایع غیراقتصادی تأثیرپذیری بالایی دارند و در هنگام بالارفتن سطح تنش‌های سیاسی و نظامی همیشه انتظار تنش و بی‌ثباتی در این بازارها اتفاق دور از ذهنی نیست. موضوعی که بعد از ترور و شهادت سردار سلیمانی و تنش روزافزون میان ایران و آمریکا در پی این واقعه باز هم روی خود را نشان داد و بازارهای گوناگون داخلی همچون برخی بازارهای بین‌المللی با تلاطم‌های شدیدی روبه‌رو شدند. در این میان بازار طلا و سکه و همچنین بازار ارز در کنار بورس تهران بیشترین واکنش‌ها را به وقایع اخیر داشتند.
بعد از 24ساعت از انتشار خبر شهادت سردار سلیمانی بازارهای طلا و سکه، ارز، و سهام به وقایع تنش‌زا میان ایران و آمریکا که از اواخر هفته گذشته شروع شده بود و نشان از تلاطم داشت، واکنش شدید نشان دادند.
در روز بازگشایی بازارها در ابتدای هفته جدای از بازار سرمایه که رکوردهای عجیبی از افت شاخص‌ها را به ثبت رساند؛ بازار طلا یکی از بازارهایی بود که از روز شنبه روند صعود قیمتی را به‌طور فزاینده‌ای در پیش گرفت، به نحوی که به‌طور مثال هر گرم طلای 18عیار که در آخرین روز هفته گذشته 478هزار و 400 تومان معامله شد، در اولین روز هفته 493هزار و 100 تومان تومان و روز گذشته نیز در ادامه روند رشد قیمتی خود 510هزار و 200 تومان معامله شد. همین موضوع در بازار سکه نیز صادق بود و به‌طور مثال سکه امامی که در آخرین روز هفته گذشته 4میلیون 676هزار تومان معامله شد، روز شنبه 4میلیون و 890هزار تومان و روز گذشته 5میلیون و 161هزار تومان معامله شد. این روند افزایش قیمت در بازار ارز نیز خودنمایی کرد و هرچند این خودنمایی به قدرت و سرعت بازار طلا و سکه نبود، اما به‌طور مثال هر دلار آمریکا که در آخرین روز هفته گذشته 12هزار 958 تومان معامله شد، در روز شنبه 13هزار 338 تومان و روز گذشته 13هزار و 387 تومان معامله شد.
چطور طلا از ارز جلو زد
این روند افزایش قیمتی که به سبب وقایع غیراقتصادی دامنگیر بازارهای طلا و سکه و همچنین با نسبتی کمتر دامنگیر بازار ارز شد، سوالاتی را ایجاد کرد همچون اینکه چرا برخلاف انتظارها بازار طلا و سکه بیش از بازار ارز شاهد اوج‌گرفتن قیمت‌ها بود و اینکه این روند رشد قیمت‌ها در این دو بازار تا به کِی ادامه خواهد یافت و آیا می‌توان در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت انتظار بازگشت ثبات به این بازارها را داشته باشیم؟در رابطه با پاسخ به سوال اول، براساس آنچه در روند کار این بازارها مشاهده می‌شود و تصدیق برخی کارشناسان و فعالان این بازارها برخی نظریه‌ها را می‌توان دخیل دانست.
اولین نظریه نفوذ بازارساز ارزی و مقابله فعالانه او با نوسان‌گیران است؛ درحالی که در بازار سکه چنین امکانی از نگاه فعالان و کارشناسان وجود ندارد. بعدی این که نوسانات افزایشی طلای جهانی سرعت رشد قیمت سکه در بازار داخلی را بالا برده و سبب شده از روند رشد قیمت‌ها در بازار ارز پیشی بگیرد. سوم اینکه حساسیت کمتری نسبت به معاملات سکه وجود دارد و این موضوع موجب می‌شود که خریداران بزرگ به این فلز گرانبها نسبت به دلار تمایل بیشتری داشته باشند.
چشم‌انداز بازارها چگونه است
همچنین پیش‌بینی‌ها از روند بازارهای طلا و سکه و همچنین بازار ارز تا انتهای سال نیز دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند روند تنش‌های غیراقتصادی به همین صورت و در سطحی بالا ادامه خواهد یافت و برخی معامله‌گران اعتقاد دارند درچنین شرایطی که بازار تحت‌تأثیر اخبار قرار دارد، باید در معامله احتیاط کرد؛ همچنین در این میان گروهی بر تغییر انتظارات تأکید دارند و عنوان می‌کنند که با پیوند دیگر وقایع همچون برجام و FATF با تنش‌های غیراقتصادی اخیر احتمال رشد بیشتر قیمت‌ها وجود دارد. در مقابل برخی معتقدند روند تنش‌ها بیش از این پیش نخواهد رفت و می‌گویند با آرام‌شدن شرایط، سکه نسبت به دلار افت بیشتری را تجربه خواهد کرد و از آنجایی که این فلز گرانبها به مرزهای مقاومتی تاریخی بسیار قوی نیز نزدیک شده، احتمال اصلاح قیمت‌ها دور از ذهن نیست .
در پاسخ به سوال‌های موجود از روند قیمت‌ها و پیش‌بینی بازارهای طلا و سکه و بازار ارز تا انتهای سال، کامبیز افسری، کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازار طلا و ارز به «شهروند» می‌گوید: «یکی از دلایل افزایش قیمت طلا و سکه با این شیب تند این است که انس طلای جهانی افزایش قیمت قابل توجهی داشته و این موضوع عامل مشددی شده برای واکنش بازار طلا به وقایع غیراقتصادی و افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا در پی ترور سردار سلیمانی به نحوی که فعالان بازار طلا در این روزها با نگاه نگرانی وقایع را پی می‌گیرند و از اینکه روند وقایع به سوی بدخیم‌شدن برود، واکنش شدیدی نشان می‌دهند و مجموع این دلایل سبب شده تا طلا و سکه در برابر ارز روند رشد قیمتی بیشتری را تجربه کند.»
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان می‌کند: «باید توجه داشته باشیم که با نزدیک‌شدن به انتهای سال به‌طور طبیعی تقاضا برای ارز بالاتر نیز خواهد رفت و به همین سبب روند تشدید تقاضا را خواهیم داشت و در کنار این موضوعات، برجام و FATF مواردی هستند که موجب می‌شوند پیش‌بینی‌ها حداقل تا انتهای سال اگر از رشد جدیدی خبر ندهند، حداقل حکایت از ریزش قیمت‌ها نداشته باشند.»