[شهروند] ترابری دریایی جزو ایمنترین و اقتصادیترین راهها برای جابهجایی کالاها درجهان به شمار میرود و هنوز هیچ وسیله دیگری نتوانسته است جای کشتیها را بهعنوان بزرگترین وسایل نقلیه روی کره خاکی در بحث حملونقل کالاهای تجاری بگیرد. با وجود وسعت دریاها و اقیانوسها، شاید در نگاه نخست بروز سوانح دریایی که گزینه برخورد کشتیها با یکدیگر هم جزو آن قلمداد میشود چندان محتمل به نظر نرسد، اما بهواقع چنین نیست و با توجه به افزایش تعداد شناورها در جهان- از لنجهای کوچک گرفته تا سوپرتانکرهای نفتی- و محدودیت کریدورهای عبوری، آمار سوانح دریایی سیر افزایشی داشته و در نقاط مختلف جهان همچنان شاهد بروز حوادث مرگبار دریایی هستیم؛ کما اینکه درست دوسال پیش، در شانزدهم دی 1396 خورشیدی، یکی از همین دست حوادث گریبان نفتکش ایرانی سانچی را گرفت و درنهایت منجر به غرق و کشتهشدن همه 32 خدمه آن شد.
فقط 160دقیقه تا محو هیولا
وقتی در بامداد 15 آوریل 1912 میلادی کشتی غولپیکر «آر.ام.اس تایتانیک» تنها پنجروز پس از آغاز نخستین سفر خود در مسیر ساوتهمپتون به بندر نیویورک پس از برخورد با یک کوه یخ به اعماق آبهای سرد اقیانوس اطلس رفت، بحث ایمنی حملونقل دریایی بهشدت داغ شد. این اتفاق درنهایت به تشکیل یک سازمان مسئول در امر ایمنی کشتیرانی با عنوان «سازمان بینالمللی دریانوردی» منجر شد. 108سال پیش، کاپیتان تایتانیک هنگامی متوجه وجود کوه یخ در مسیر حرکت کشتی شد که کار از کار گذشته بود. با توجه به سرعت تایتانیک در آن لحظه که 30کیلومتر در ساعت تخمین زده شده بود، متوقفکردن کشتی یا تغییر مسیر آن به 800 متر فضا نیاز داشت و به دلیل اینکه فاصله با کوه یخ بسیار کمتر بود، برخورد لاجرم اتفاق افتاد. از لحظه برخورد تا رسیدن لاشه تایتانیک به کف اقیانوس دوساعت و 40دقیقه طول کشید و 1514نفر از خدمه آن آفتاب روز بعد را ندیدند. جیمز کامرون 85سال بعد از غرقشدن این ابر کشتی مسافربری، روایت خود را از آن راهی سالنهای سینما کرد که استقبال مخاطبان را نیز در پی داشت.
برخورد مرگبار در آبهای چین
از غرقشدن تایتانیک تا حادثه سانچی 106سال فاصله است. کیفیت هر دو اتفاق نیز تا حدود زیادی شبیه هم است. به لحاظ ابعاد نیز تایتانیک و سانچی قرابتهایی با هم دارند؛ مثلا تایتانیک با 269متر و سانچی با 274متر درازا تقریبا یک اندازه هستند. کمینه و بیشینه سرعت هر دو نیز نزدیک به هم و حدودا بین 30 تا 40کیلومتر بر ساعت است. اما سوال اینجاست که چرا با گذشت بیش از یکقرن از حادثه غرقشدن تایتانیک، تانکر سانچی با وجود داشتن سیستمهای راداری و ناوبری پیشرفته- که استفاده از آن حتی در تخیل مهندسان تایتانیک نیز نمیگنجید- نتوانست از برخورد با کشتی فلهبر کریستال قسر در برود؟ شاید درک این موضوع همانقدر که برای افراد عادی سخت است، برای آنهایی که روی دریا زندگی کرده و با مکانیزم کشتیهای غولپیکر آشنا هستند، ملموس و قابل فهم باشد. به عقیده برخی محموله خطرناک و مشتعلشونده سانچی بیش از هرچیز دیگری در رقمخوردن این سرنوشت تلخ برای این تانکر موثر بود، اما این از اهمیت بحث درخصوص دلیل برخورد این دو کشتی با هم در آبهای چین نمیکاهد.
منبع: «تایتانیک، فاجعهای که جهان را تکان داد» نشر قدیانی