دولت آمریکا روز گذشته در اقدامی تروریستی سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای سپاه قدس را به شهادت رساند. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا اعلام کرد خودش شخصا دستور این عملیات ترور را صادر کرده است. خودرو حامل سردار قاسم سلیمانی به همراه چند تن از فرماندهان حشدالشعبی ازجمله ابومهدی المهندس درحالی که در حال ترک فرودگاه بغداد بودند، هدف موشکهای پهپاد 9-MQ ارتش آمریکا قرار گرفت. ساعاتی پس از این حمله، شورای عالی امنیت ملی در ایران تشکیل جلسه داد. بلافاصله پس از این حمله تروریستی، نیروهای آمریکا از بیم حمله تلافیجویانه ایران به حال آمادهباش درآمدند. در اسراییل نیز کابینه رژیم صهیونیستی نشست اضطراری تشکیل داد. برخی از مشهورترین مکانهای گردشگری در اسراییل تعطیل شد و نیروهای نظامی به حال آمادهباش درآمدند. سردار قاسم سلیمانی بهعنوان فرمانده سپاه قدس، نقشآفرینی جدی در عملیات نظامی علیه داعش در عراق و سوریه داشت. با مشورتهای او عراق توانست نیرویی به نام حشدالشعبی برای شکست داعش بسیج کند. در سوریه نیز با مشورت و نقشآفرینی قاسم سلیمانی این کشور توانست در مبارزه با نیروهای شبهنظامی بهخصوص داعش پیروز شود. دولت آمریکا هنوز جزئیات عملیات اطلاعاتی را که منجر به شناسایی سردار سلیمانی شد، تشریح نکرده است، اما گفته میشود این عملیات بعد از کشتهشدن یک پیمانکار نظامی آمریکا در تاریخ بیستوهفتم دسامبر طراحی شده است. به هر حال، دونالد ترامپ دست به اقدامی زد که جورج بوش پسر و باراک اوباما از انجام آن طفره رفتند. به ادعای روزنامه نیویورکتایمز، روسای جمهوری سابق آمریکا نیز هر کدام در موقعیتهای مشابهی قرار گرفته بودند، اما تصمیم گرفتند دستور عملیات را صادر نکنند. نیویورکتایمز نوشته روسایجمهوری سابق آمریکا از بیم درگرفتن جنگ میان ایران و آمریکا از انجام این کار طفره رفتند. نیویورکتایمز نوشته برخی از مشاوران ارشد ترامپ به او توصیه کرده بودند نباید مانند تیرماه بلوف حمله بزند و آن را عملی نکند. آنها به ترامپ گفتند اقدامی خشن علیه ایران ممکن است این کشور را وادار کند پای میز مذاکره بنشیند. شاید به همین دلیل بود که ترامپ ساعاتی بعد از ترور سردار سلیمانی در توییتر خود از ایران دعوت کرد پای میز مذاکره بنشیند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در اقدامی مشابه ترامپ، اعلام کرد آمریکا بهدنبال تنش با ایران نیست، اما در عمل این اقدام آمریکا نتیجه عکس داده است. مقامات ایران یکصدا اعلام کردهاند به این اقدام پاسخ سختی خواهند داد. علی ربیعی، سخنگوی دولت با اشاره به شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس گفت: «آمریکا خط قرمز را رد کرد و ملت ایران در زمان مقتضی، بهطور قاطعانه و در آینده نزدیک پاسخ آن را میدهد.» او افزود: «چنانچه میخواستیم به نسل جدید بگوییم این افراد به خاطر استیضاح دنیا را به خاک و خون میکشند، ترامپ با اقدام اخیر خود این را به بهترین شکل نشان داد.» او تأکید کرد: «دولت جمهوری اسلامی ایران در کنار همه ایرانیان، گرفتن انتقام سردار سلیمانی را حق خود و دفاع از منزلت و کرامت ایرانی میداند.» او اضافه کرد: «دولت در کنار نهادهای نظامی و همه ایرانیان آنچنان به آمریکا درس میدهند که ترامپ و تمام روسای جمهوری بعدی آمریکا به یاد داشته باشند زمانی که نماد و عزت یک ملت را به سخره بگیرند، پاسخ قاطع خواهند گرفت.»
واکنش اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل
مقامات کشورهای غربی و کشورهای عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل روز گذشته در سخنانی که از نگرانی آنها از اوضاع خاورمیانه حکایت داشت، به اقدام دولت آمریکا در ترور سردار قاسم سلیمانی واکنش نشان دادند. وزارت امور خارجه فرانسه در واکنش به ترور سردار قاسم سلیمانی اعلام کرد این اقدام آمریکا درست همان چیزی بود که از آن هراس داشتیم. وزارت امور خارجه فرانسه اعلام کرد پاریس در پشت صحنه، برای تقویت ثبات در خاورمیانه پس از انجام حمله هوایی آمریکا و ترور سردار «قاسم سلیمانی» تلاش خواهد کرد. «امیلی دیمونچالین» معاون وزیر خارجه فرانسه در امور اروپا در مصاحبهای گفت: «آنچه اتفاق افتاد، همان چیزی بود که از آن میترسیدیم. تنش بین ایران و آمریکا درحال افزایش است.» او افزود: «اکنون اولویت باید این باشد که ثبات به خاورمیانه بازگردد.» دولت آلمان هم در واکنش به ترور سردار سلیمانی از سوی نیروهای تروریست آمریکایی، خواستار احتیاط و تنشزدایی در منطقه شد. اما از سوی دیگر مشاور ارشد دولت آلمان در سیاست بینالملل در توییتی با اشاره به شهادت سردار سلیمانی در حمله آمریکا نوشت: «این حرکت آمریکا اقدام تلافیجویانه ایران را به همراه خواهد داشت.» وولکر پرتس، مشاور ارشد دولت آلمان در امور سیاست بینالملل در توییتی با اشاره به شهادت فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران نوشت: «ترور فرمانده قاسم سلیمانی و ابو مهدی المهندس، رهبر شبهنظامیان عراق احتمالا اقدام تلافیجویانه ایران را در پی داشته باشد، اما نه لزوما در جایی که آمریکا انتظارش را دارد. از نظر سیاسی و استراتژیک، این اقدام ایران میتواند موقعیت آمریکا در عراق را به خطر بیندازد یا حتی حضور آنها را به پایان برساند.» وزیر امور خارجه انگلیس در موضعی مشابه با آلمان در واکنش به ترور سردار سلیمانی خواستار تنشزدایی در منطقه شد و افزایش تنشها را خلاف منافع انگلیس عنوان کرد. «دومینیک راب» وزیر امور خارجه انگلیس روز جمعه در واکنش به ترور سردار «قاسم سلیمانی»، خواستار تنشزدایی در خاورمیانه شد. راب افزود: «درگیری بیشتر [در خاورمیانه] به سود منافع ما (انگلیس) نیست.» شبکه «اسکاینیوز» به نقل از منابع خود گزارش داده است: «ارتش انگلیس، سطح امنیتی و آمادگی پایگاههای خود در منطقه خاورمیانه را بعد از ترور ژنرال قاسم سلیمانی، بزرگترین فرمانده نظامی ایران افزایش داد.» وزارت خارجه چین نیز با صدور بیانیهای در واکنش به ترور سردار سلیمانی، از طرفهای درگیر خواست آرامش خود را حفظ کرده و خویشتنداری نشان دهند. در این بیانیه همچنین آمده است: «ما همواره مخالف استفاده از قوه قهریه [در مسائل بینالمللی] بودهایم و اکنون نیز وضع را به دقت پیگیری میکنیم.» وزارت امور خارجه روسیه نیز شهادت سردار سلیمانی در نتیجه حمله موشکی آمریکا را اقدامی پرماجرا دانست که منجر به افزایش تنش در سراسر منطقه خواهد شد. وزارت امور خارجه روسیه در بیانیهای درخصوص به شهادت رسیدن سردار سلیمانی در عراق گفت: «ما کشتار سلیمانی در نتیجه حمله موشکی آمریکا به بغداد را اقدامی پرماجرا میدانیم که منجر به افزایش تنش در سراسر منطقه خواهد شد.» وزارت خارجه روسیه تأکید کرد: «ما صمیمانه تسلیت خود را به ملت ایران ابراز میکنیم.» «کنستانتین کاساچف» رئیس کمیته شورای فدراسیون در امور خارجه روسیه نیز درخصوص ترور سردار سلیمانی، فرمانده سپاه ایران توسط نیروهای آمریکا در عراق گفت: درگذشت سلیمانی «بدترین سناریوی ممکن حوادث (منطقه) است و پیشبینی میشود که اگر این اقدام آمریکا در پی تلافی حمله به سفارت آمریکا در عراق باشد. انتظار اقدام تلافیجویانه طرف مقابل را داریم.» مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به شهادت سردار سلیمانی، این اقدام را گسترش شدیدا خطرناک تنش در خاورمیانه تلقی کرد. فدریکا موگرینی، مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت: «گسترش شدیدا خطرناک تنش در خاورمیانه اتفاق افتاده است. امیدوارم کسانی که هنوز باور به بهکاربستن خرد و منطق دارند، غالب شوند و بخشی از دستاوردهای گذشته حفظ شود و از تقابلی در مقیاس بزرگ جلوگیری شود.»
واکنش مقامات عراقی به ترور سردار سلیمانی
مقامات عراقی، که حالا دیگر خود را در میانه رویارویی میبینند، روز گذشته بهشدت نسبت به اقدامات آمریکا زبان به انتقاد گشودند. برهم صالح، رئیسجمهوری عراق روز جمعه با تأکید بر عواقب امنیتی ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس برای عراق و منطقه، همه را به خویشتنداری و برخورد مدبرانه با اوضاع فراخواند. صالح در بیانیهای شهادت ابومهدی المهندس، معاون فرمانده حشدالشعبی و سردار سلیمانی را تسلیت گفت و افزود: «این دو شخصیت نقشی بسیار مهم و سرنوشتساز در مبارزه با تروریستهای داعش داشتند و در جنگ با آنها از هیچ فداکاری دریغ نکردند.» در این بیانیه آمده است: «ما این تجاوز را که فرماندهان امنیتی نهاد نظامی عراق را هدف قرار داد، محکوم میکنیم. اگر حکما و اهالی اندیشه همگان را به عقل و منطق فرا نخوانند و برای مهار عواقب ناشی از این تجاوز تلاش نکنند، بیشک پیامدهای امنیتی آن دامنگیر عراق و منطقه خواهد شد و صلح منطقه و عراق را بهطور واضح تهدید خواهد کرد.» صالح همه را به خویشتنداری و شنیدن صدای عقل و درایت و اولویتدادن به منافع عالی ملی فراخواند و تأکید کرد: وظیفه ما در این شرایط استثنایی، تمسک به وحدت و یکپارچگی و پشت سر گذاشتن اختلافات گذرا برای حفظ منافع عالی ملی و حاکمیت و امنیت عراق است.» عادل عبدالمهدی، نخستوزیر موقت عراق نیز دیروز اقدام آمریکا در به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران و ابومهدی المهندس، معاون حشدالشعبی را محکوم کرد و آن را نقض حاکمیت ملی عراق دانست. عبدالمهدی با اشاره به شهادت ابومهدی المهندس، جانشین سازمان بسیج مردمی عراق (حشدالشعبی) اظهار داشت: «ترور یک فرمانده نظامی عراق که منصبی رسمی دارد، تجاوز به عراق است.» او همچنین ترور سلیمانی را اقدامی خطرناک ارزیابی کرد که فتیله جنگی ویرانگر را در عراق، منطقه و دنیا روشن میکند. به گزارش خبرگزاری رسمی عراق (واع)، عبدالمهدی با صدور بیانیهای اقدام دولت آمریکا را در ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس، معاون حشدالشعبی محکوم و خاطرنشان کرد: «این دو شهید نقش کلیدی در پیروزی بر گروه تروریستی داعش ایفا کردند.» او تأکید کرد: «ترور یک مقام نظامی عالیرتبه عراقی به مثابه جنگ علیه نظام، دولت و ملت عراق است و ترور شخصیتهای عراقی یا مقامات کشور برادرمان (ایران) در خاک ما بهمنزله نقض حاکمیت ملی عراق است.» نخستوزیر موقت عراق ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس را در تناقض با شروط حضور نیروهای نظامی آمریکا در خاک عراق دانست و اعلام کرد: «نیروهای آمریکایی تنها مسئولیت آموزش نظامیان عراقی و مبارزه با داعش را زیر نظر دولت بغداد دارند.» علاوه بر این، معاون جهادی جریان صدر اعلام کرد که مبارزان این جریان در اوج آمادگی منتظر صدور فرمان رهبر این جریان برای مقابله با اشغالگران آمریکایی، پرورشدهندگان داعش و تروریسم هستند. ابویاسر، معاون جهادی مقتدی صدر، رهبر جریان صدر، از آمادگی کامل این گروه برای اجرای فرمان صدر در پاسخ به اقدام تروریستی آمریکای جنایتکار خبر داد. ابویاسر در بیانیهای اعلام کرد: «ما شهادت نخبگان مخلص رهبران مقاومت بهطور کل و حشدالشعبی بهطور خاص ازجمله سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس و یاران وفادار آنها از گروه سرایاالسلام که مواضع ما با آنها در مبارزه با داعش- دستپرورده آمریکاییها- مشترک است را به همه مجاهدان و مقاومان در برابر آمریکا، شیطان بزرگ، دشمن بشریت و ملتها تسلیت میگوییم.» او افزود: «از آنجایی که خط جهادی ما بهعنوان جریان صدر عراق به تسلیت و محکومیت کشتار فرماندهان مجاهد و نقض حاکمیت عراق هرگز اکتفا نخواهد کرد، به دنبال انتشار بیانیه مقتدی صدر، فرمانده مقاومت عراق، ما در «جیش الامام المهدی» و تیپ «الیوم الموعود» آمادگی کامل خود را برای اجرای فرامین اعلام میکنیم و منتظر اشارت برای حفاظت از عراق عزیز و دین و مذهبیم.» مقتدی صدر نیز صبح دیروز به دنبال اعلام خبر ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس بر آمادگی مبارزان جیشالمهدی و تیپ الیوم الموعود برای مقابله با اشغالگران آمریکایی تأکید کرد.