[شهروند] «رفتم بهزیستی، یک دختر مو بلوند چشم آبی انتخاب کنم، دیدم پسری را از بچههای دیگر جدا کردهاند. گفتم چرا؟ گفتند چون صورتش مثل شیر است، بچهها از او میترسند، گفتم من این بچه را میخواهم.» عبدالجلیل کلانتر هرمزی صدایش از پشت میکروفن لرزید: «چه کسی این کار را میکند؟» و صدای دست زدن دوهزار نفری که در سالن اصلی برج میلاد نشسته بودند، بلند شد. هرمزی وقتی پشت تریبون نخستین همایش بینالمللی تجلیل از برگزیدگان مسئولیت اجتماعی قرار گرفت، داستان زنی را روایت کرد که پسری را با ضایعه عجیبی روی صورت، به فرزندی پذیرفته بود و او را برای جراحی رسانده بود به تیم جراحان پلاستیک مرهم؛ تیمی از پزشکان متخصص که به مناطق محروم سفر و افراد دچار شکاف لب و کام را جراحی میکنند. عبدالجلیل کلانتر هرمزی، مدیرعامل این موسسه است و یکشنبه شب که این مراسم با همکاری آنها و شهرداری تهران برگزار شد، گزارشی از فعالیتهای این تیم داد. آلبوم تصاویر 26سفری که این تیم به مناطق محروم داشته، روی تلویزیون بزرگ سالن قاب گرفته شد. از نخستین سفر به تبریز و بانه و رامهرمز تا کرمانشاه و زاهدان و زابل. تیم جراحان پلاستیک مرهم، در سفر به زاهدان در پنج روز، 1200بیمار را ویزیت و 120 نفر را جراحی کردند. در بیرجند 50نفر را تنها در یک روز، جراحی کردند و این یعنی رکوردزنی در دنیا.
شلوغ بود؛ به اندازه تمام جمعیتی که در سالن اصلی برج میلاد روی صندلیها نشسته بودند، بیرون، پشت درهای بسته آدمهای زیادی فرصت ورود به سالن پیدا نکردند. کسانی هم که وارد سالن شده بودند، به ناچار، به دیوارهای اطراف تکیه داده بودند، صندلی خالی پیدا نمیشد. ساعت 6و30 بعدازظهر یکشنبه شب، در سالن اصلی برج میلاد، جای سوزن انداختن نبود، حتی برای سخنرانها. رحمت الله حافظی، عضو پیشین شورای شهر تهران کنار همسرش، گوشه سالن ایستاده بود تا مجری مراسم صدایش کند. حافظی وقتی پشت تریبون ایستاد، درباره موسسه مرهم گفت. او هم یکی از پزشکان داوطلبی است که در زمینه طب فیزیک برای این تیم فعالیت میکند: «ما 26 سفر به مناطق محروم داشتیم، بیش از 22هزار ویزیت و 4300 جراحی انجام دادهایم. در سه ماه تابستان، 375نفر از اهالی مناطق محروم، برای ادامه کارهای درمانیشان به تهران ارجاع داده شدند. تمام این اقدامات انجام شد، بدون اینکه از آنها پولی گرفته شود.» او از پشت تریبون خطاب به مسئولان کمیته امداد، سازمان بهزیستی و شهرداری تهران اعلام کرد که تیم پزشکان داوطلب مرهم، آمادگی این را دارد تا به مددجویان این سازمانها، خدمات درمانی ارایه دهد: «ما پنجشنبههای نیکوکاری را در دستور کار داریم، قرار است آخرین پنجشنبه هر ماه به یکی از مناطق جنوب تهران برویم و در بخش طب فیزیک، جراحی پلاستیک شکاف لب و کام و چشم، خدمات ارایه دهیم. این طرح برای مدتی به صورت پایلوت هم اجرا شده است.»
مسئولیت اجتماعی شرکتی، جدی گرفته نمیشود
سخنران بعدی، مجیدفراهانی، عضو شورای شهر تهران بود. او زمانی که پشت تریبون قرار گرفت از فاصله میان متن و حاشیه شهرها و ارتباط این موضوع با حوادث اخیر آبان ماه امسال صحبت کرد؛ اشاره او به ماجراهایی است که پس از گران شدن قیمت بنزین در کشور و به گفته او در 20استان کشور، پیش آمد: «بررسیهای ما نشان میدهد که بیشترین درگیریها در هشت استان کشور ثبت شد، درست همان استانهایی که بیشترین میزان محرومنشین را دارد و فقر در آن مناطق بیداد میکند. در همین مناطق، فاصله جدی میان متن و حاشیه دیده میشود، درحالیکه هم حاکمیت و هم نهادهای اجتماعی باید تلاش میکردند فاصلهها را کم کنند.» به گفته فراهانی، اگر در شهری مثل ماهشهر که پروژههای مختلف نفت و گاز اجرا میشود، بیشترین حوادث رخ میدهد، به این دلیل است که مسئولیت اجتماعی شرکتی در آن مناطق انجام نشده است: «امروزه در دنیا شرکتها و سازمانهایی که در مناطق مختلف فعالیت میکنند، یکی از وظایفی که برای خودشان تعریف کردهاند، مسئولیت اجتماعی است. شرکتهای چند ملیتی میدانند که اگر بخشی از فعالیتهای خود را برای توسعه پایدار منطقه هزینه نکنند، قطعا نمیتوانند سود خود را محقق کنند. به همین دلیل موضوعی تحت عنوان مسئولیت اجتماعی شرکتی مطرح میشود تا با عمل به آن، شرکتها، به مردم آن منطقه هم سود برسانند و آنها را راضی کنند.» به اعتقاد فراهانی، مسئولیت اجتماعی شرکتی در منطقهای مثل عسلویه هم نادیده گرفته شده، همین هم شده تا مردم هیچ بهرهای از فعالیت شرکتها نبرند: «مردم عسلویه در کنار کوهی از ثروت قرار دارند اما خودشان هیچ لذتی از این ثروت را نچشیدهاند. درحالی که امروزه در دنیا این اتفاق افتاده و شرکتها و سازمانها، بخشی از درآمدشان را برای توسعه منطقه فعالیتشان هزینه میکنند تا اعتماد مصرفکننده را جلب کنند. این موضوع میتواند حتی باعث ایجاد احساس رضایت حتی در میان کارکنان آن شرکتها شود.» فراهانی در توضیح بیشتر گفت: «اگر شرکتهای صنعتی که در مناطق حاشیهای فعالیت میکنند، نیروهای همان منطقه را استخدام کنند و برای مردم کسبوکار فراهم کنند، میتوانند بخش زیادی از مشکلات حاشیهها را حل کنند. اگر این اتفاق درکشور ما میافتاد، آیا ما دیگر شاهد وقوع حوادثی مثل آنچه در آبانماه افتاد، بودیم؟» به گفته او، سال گذشته در منطقه 21 شهرداری تهران، نزدیک به 20 شرکت و سازمان پذیرفتند تا بخشی از محل فعالیت خود را برای فضای سبز اختصاص دهند، این یعنی همان مسئولیت اجتماعی شرکتی. او در ادامه به تجربههای بینالمللی در این زمینه اشاره کرد: «درعرصه بینالمللی سال 2002 تحقیقی در صنعت کشور هند نشان داد شرکتهایی که مسئولیت اجتماعی داشتهاند، تجارت آنها موثر بوده و این تحقیق و پیمایش روی بیش از 10هزار نفر انجام گرفته است. براساس آمار مربوط به سال 2007 و پیمایش روی 10هزار نفر نظرسنجی در مورد شرکت توشیبا انجام شد که نشان داد 37درصد مردم این شرکت را خوب و 47درصد آن را عالی میدانند. این شرکت 197هزار نفر را در دنیا تحت پوشش دارد و با این شرکت همکاری میکنند که مسئولیت اجتماعی نقش مؤثری در موفقیت آنها داشته است.» به گفته او، امروز، برای نهادینهکردن مسئولیت اجتماعی، نهاد بینالمللی ایزو، ایزو 26هزار را تدوین کرده تا شرکتها و سازمانها وظیفهای برای مسئولیت اجتماعی خود و توسعه پایدار منطقه تعریف کنند.
رتبه 91 مسئولیتپذیری ایران از میان 161 کشور
حمید چوبینه، مدیرعامل شرکت شهرسالم شهرداری تهران، وقتی بهعنوان سخنران بعدی پشت تریبون قرار گرفت، جامعه ایران را جامعه در هم تنیدهای توصیف کرد: «درکشور ما مسئولیت اجتماعی، جایی در برنامهها ندارد، بهطوری که از میان 161 کشور جهان، رتبه ایران در مسئولیتپذیری اجتماعی 91 است. درکشورهای پیشرفته ازجمله کشورهای اسکاندیناوی، به ازای هر 100نفر، یک سمن وجود دارد اما در ایران به ازای هر 15هزار نفر، یک سمن فعالیت میکند. این آمار نشان میدهد که درکشور ما، با اینکه بستر مناسبی برای سرمایه اجتماعی وجود دارد تا در مواقع بحران وارد عمل شوند، اما متأسفانه خیلی به فکر نیستیم.»
اضافهشدن 40 آسانسور به ایستگاههای مترو
پیروز حناچی، شهردار تهران، آخرین سخنران این همایش بود. او وقتی میکروفن را به دست گرفت، در پاسخ به صحبتهای یکی از ایثارگران درباره مناسبسازینشدن ایستگاههای مترو و انتقادی که نسبت به این موضوع داشت، توضیح داد: «تا آخر امسال قرار است 40 آسانسور برای ایستگاههایی که آسانسور نداشتند، نصب شود و از سوی دیگر 100 قرارداد نصب و تجهیز آسانسور هم بسته شده که اجرا میشود.»در ادامه این مراسم، از فعالان حوزههای پرستاری، زنان فعال و نیکوکار، جمعی از ایثارگران، گروههای پزشکی داوطلب خدمت در مناطق محروم و... تقدیر شد.
مجیدفراهانی، عضو شورای شهر تهران: بیشترین درگیریها در هشت استان کشور ثبت شد، درست همان استانهایی که بیشترین میزان محرومنشین را دارد و فقر در آن مناطق بیداد میکند. در همین مناطق، فاصله جدی میان متن و حاشیه دیده میشود، درحالیکه هم حاکمیت و هم نهادهای اجتماعی باید تلاش میکردند فاصلهها را کم کنند، اما در طول دههها نسبت به وظیفهشان بیتوجهی کردند
در کشورهای پیشرفته ازجمله کشورهای اسکاندیناوی، به ازای هر 100نفر، یک سمن وجود دارد، اما در ایران به ازای هر 15هزار نفر، یک سمن فعالیت میکند
مسئولان هویت اجتماعی سمنها را به رسمیت بشناسند