پروانه روزبهانی - دانشیار دانشگاه آزاد| ژئوتوریسم یا زمین‌گردشگری یکی از حوزه‌های پردرآمد در صنعت گردشگری است که تنها در کشورهایی که از نظر داشتن پدیده‌های زمین‌شناختی غنی هستند، قابل‌اجرا است که کشور ما ایران نیز جزو آن دسته از کشورهاست، ولی متاسفانه باوجود داشتن این پتانسیل خاص، تلاشی جهت رونق و توسعه و آموزش آن صورت نگرفته است.
ژئوتوریسم یا زمین‌گردشگری عبارت است از مشاهده و مطالعه مبتنی بر کسب دانش پدیده‌های زمین‌شناختی اعم از:
انواع آبشارها، غارها، تنگه‌ها، دره‌ها، گل‌فشان‌ها، آتشفشان‌ها، آبفشان‌ها، ژیزمان‌ها- انواع سواحل - یاردانگ‌ها در مناطق کویری، انواع دریاچه‌ها، انواع چشمه‌های محلی، تپه‌های ماسه‌ای، گنبدهای نمکی، جزایر مرجانی، معادن باستانی، کلوت‌ها، ساخت‌های رسوبی مختلف - انواع کوه‌ها با چینه‌بندی‌های متنوع- مناطق فسیلی، دره‌های نشستی، شکاف‌ها و چین‌خوردگی‌های زمین‌شناسی وغیره.
مخاطبان اصلی این شاخه از صنعت گردشگری اگرچه گروه‌های علمی اعم از زمین‌شناسی، جعرافیا و سایر علوم وابسته و مرتبط هستند، اما به جهت جذابیتی که دارد و با توجه به آن‌که انسان ذاتا طبیعت‌دوست است، سایر افراد عام و غیرعلمی نیز به سوی آن گرایش دارند.
کشور ایران از دیدگاه زمین‌شناسی در دنیا بسیار قابل‌توجه و بکر است، از این‌رو وجود پدیده‌های زمین‌شناختی قابل‌توجه در این کشور برای آن ایجاد امتیاز کرده است. به عبارتی ایران از نظر پدیده‌های زمین‌شناختی در قالب ژئوتوریسم (Eunique) تک است، از این‌رو با برنامه‌ای هدفمند و مدیریت قوی در عرصه ژئوتوریسم بسیار موفق می‌توان در این عرصه، درآمدزایی و جلب توریست داخلی و خارجی و سرریزشدن سرمایه را داشت.
«امروزه وجه مشخصه جهانگردی مثل سابق فقط لذت‌بردن و به معنای دور بودن هر چه بیشتر از مکان زندگی نیست، بلکه به معنای کسب دانش نیز است.»
ژئوتوریسم در مناطقی که دارای یادمان‌ها و آثار خاص زمین‌شناسی است، با جاذبه‌های خود می‌تواند در گستره جهانی‌شدن، با ایجاد رابطه‌ای پویا و خلاق بین طبیعت و فرهنگ یک منطقه با گردشگران، جریان‌های جدیدی را در آینده برای توریسم جهانی فراهم کند.
ایران جزو آن دسته از مناطق در عرصه جهانی است که دارای جاذبه‌های قابل‌توجه و چشمگیر زمین‌شناختی در قالب ژئوتوریسم است که متاسفانه توجه جدی به آن نشده است.